Allayarov A. I. O’rmonov H. B. O‘zbekistondagi ziyoratgoh obidalar

Abduxoliq G‘ijduvoniy maqbarasi

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining tashabbuslari bilan buyuk alloma Abduxoliq G‘ijduvoniyning 900 yillik yubileyi o‘tkazilishi munosabati bilan 2003 yilda G‘ijduvon shahri markazi xamda Abduxoliq G‘ijduvoniy me’moriy majmuasi qayta ta’mirlandi va atrof hududlari obodonlashtirildi. Mirzo Ulug‘bek tomonidan qurdirilgan madrasa ta’mirdan chiqdi. Ansambl atrofi ko‘kalamzor-lashtirilib, G‘ijduvon shahrinig markazida go‘zal xiyobon tashkil etilgan.¹¹²

Sayfiddin Boharziy maqbarasi. Sayfiddin Boxarziy maqbarasi (Buxoroning shimoliy-sharqiy qismida) qurilganiga yetti asr boʼldi. Bu juda murakkab davr boʼlib, oʼlkamiz tarixining ayanchli saxifalari davriga toʼgʼri keladi.

1220 yil fevralda Chingizxon (1156-1227 yy) boshchiligidagi moʼgʼul bosqinchilari Buxoroni bosib oldilar va ayovsiz taladilar. Yarim asr davomida Buxoro xarobaga aylandi. Аmmo, xalqning oʼz shaxriga boʼlgan mehr-muhabbati juda kuchli edi va Buxoro yana qayta tiklandi. Аmmo xalqning ming yillik orzu umidi ozodlik, baxt saodatga erishish edi. Аmaldorlar, boylar bosqinchilar bilan tez til topishgan bir vaqtda, oddiy xalq oʼz zolimlariga boʼysunishni istamadi, bu 1238 yilda hunarmand, gʼalvir yasovchi usta Mahmud Torobiy boshqargan koʼzgʼolonda yorqin namoyon boʼldi. Shundan keyin ozodlik uchun bir qancha kurashlar boʼlib oʼtdi. Oʼsha vaqtlarda xalqning mehrini qozongan, Buxoroda muqim yashagan, kubraviya targʼibotchisi, ulugʼ shayxlardan biri Sayfiddin Boharziy edi. Buxoro shayxi, keyinchalik shayxul-olam unvonini olgan Sayfiddin Boxarziy 1190 yilda Xuroson viloyatida (Eronning shimoliy-sharqida) Boharz qishlogʼida tugʼilgan. Hirot va Nishopur shaharlarida u diniy maʼlumog olgan. Diniy ilmlarda noyob muvaffaqiyatlarga erishgandan soʼng u Xorazmga koʼchib keladi va bu yerda mashhur boʼlgan shayx Najmiddin Kubroning koʼpchilik muridlaridan biri boʼlib qabul qilinadi soʼngra, XV asrning mashhur shoiri Аbdurahmon Jomiyning yozishicha u Buxoroga noib qilib yuboriladi.

Najmiddin Kubro moʼgʼullar Xorazm davlatining poytaxti Urganchni bosib olish jangida, yaʼni 1221 yilda halok boʼladi, Sayfiddin Boharziy esa moʼgʼullar zulmi davrida Buxoroda qariyb 40 yil yashaydi va yuqori darajali lavozimda ishladn. Buysunishni istamagan, bosib olingan mamlakatlar xalklarini tobe etishga intilgan Chingizxon va uning vorislari diniy