Aliyeva munisxonning



Download 63,91 Kb.
bet2/9
Sana20.04.2022
Hajmi63,91 Kb.
#565549
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
MIQDORLARNI O\'RGATISHDA INNOVATSION TEXNALOGIYALARDAN FOYDALANISH

Kurs ishi maqsadi: Boshlang’ich sinflarda arifmetik amallarni o’rgatishda pedagogik texnologiyalardan foydalanish pedagogik asoslarini ishlab chiqish.
Kurs ishi obyekti: Umumiy o’rta ta’limning boshlang’ich sinflaridagi o’quv-tarbiyaviy jarayoni.
Kurs ishi predmeti: Boshlang’ich sinflarda arifmetik amallarni o’rgatishda pedagogik texnologiyalardan foydalanish.
Kurs ishi tuzilishi: Kurs ishi kirish, 2 ta bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro’yxatidan iborat.


I. BOB. SINFDA O'LCHOVLARNI O'RGANISHNING
NAZARIY ASOSLARI
1.1. Skalyar miqdor tushunchasi. Miqdorlarni o'lchash tushunchasi va uning xossalari
Bizni orab turgan tabiatdagi barcha narsalar (predmet, hodisalar) ni organayotganimizda, bu narsalarning ba'zi bir umuniiy xossaga, ya'ni uzunlik, ogirlik va hokazolarga ega ekanligini korishimiz va tasdiqlashimiz mumkin. Bu sifatlar turli predmetlarda turli holatlarda paydo bo`ladi. Boshlangich sinflarning dasturida matematik material bilan uzviy bog`liqlikda turli miqdorlarni ham o`ganish nazarda tutilgan. Miqdorlarsiz tabiatni, borliq olamni o`rganish mumkin emas. Miqdorlarda turli ob'ektlarning, borliq dunyoning xossalari aks etgan.
Matematikada o`rganiladigan asosiy tushunchalardan biri miqdor tushunchasidir. Miqdor — bu narsa yoki hodisaning shu xossasi bilan taqqoslash va ulardan qaysi biri shu xossaga ko`proq darajada ega ekanligini aniqlash mumkin.
Miqdor tushunchasi murakkab tushuncha bo`lib, o'quvchilarning maktabda butun o`tish davrida shakllantiriladi. Shuning uchun boshlang`lch sinflarda uzunlik, jismning massasi va hajmi, vaqt, figuralarning yuzi kabi miqdorlar o`rganiladi. Boshlang`lch sinflarda qaraladigan bu miqdorlarni asosiy miqdorlar deyiladi. Bundan tashqari boshlang`lch sinf o'quvchilari ba'zi hosilaviy miqdorlarni o`ganishda ularga nisbatan boshlanglch sinfda olchash masalasi qo`yilmaydi.
Boshlang'ich sinflarda asosiy miqdorlarni o`rganish arifmetik materialni o`rganish bilan uzviy bog`liqlikda amalga oshirilishini yaxshi bilamiz.
Наг bir miqdorni o`ganish uslubiyotining o`ziga xos xusiisiyatlari mavjud bo`lsa-da, biroq narsaning yoki hodisaning xossalarini o`rganishga umumiy yondashish miqdorlarni o`rganishning umumiy ushibiyoti haqida gapirish imkonini beradi. Bu uslibiyot asosida amaliy usul yotadi. Narsalar bilan ishlash asosida, hissiy qabul qilish qobiliyatiga tayanib, kichik yoshdagi maktab o`quvchilarini miqdorlar uchim umumiy bo`lgan xossalari bilan tanishtirish mumkin.
Boshlang`lch maktabning vazifasi shundaki, u bolalarda miqdorlarni o`rganishning intuitiv tushunarli usulini hosil qilishdir, buning natijasida bolalarda miqdorlar, narsalar va hodisalarning o`lchash bilan bogliq bo` lgan xossalari ekanligi haqida tasavvurlar hosil bo`lishi kerak.
Yangi olchov birliklari tegishli sanoq birliklari kiritilganligidan so`ng kiritiladi. Ismli sonlar hosil qilinishi, yozilishi va o'qilishi abstrakt sonlar ustida va ismli sonlar ustida bajariladi.
Matematika, fizika va mexanikada bir-biridan muhim farq qiluvchi ikki xil miqdorlar uchraydi: bir xili miqdorlar, o'zlarini birlik uchun qabul qilingan bir jinsli miqdor bilan olchash natijasida topilgan bitta son bilan to`la aniqlanadi. Bunday miqdorlar a va b miqdorlar uchun a + b miqdor bir qiymatli aniqlanadi va n a va b niiqdorlarniiig yig`ndisi deyiladi.
Masalan, agar a — AB kesmaning uzunligini ifodalasa, b- BS kesmaning uzunligini ifodalasa, u holda AS kesmaning uzunligi AB va BS kesma uzunliklarining yig`indisiga teng bo`ladi.
l. Har qanday bir jinsli ikki kattalik taqqoslanishi mumkin. Ular yo teng, yoki biri ikkiiichisidaii kichik bo`ladi. Masalan, olmaning massasi, tarvuz massasidan kichik, to`g`ri to`rtburchakning qarama-qarshi tomonlari teng.
2. Bir jinsli miqdorlarni qo`shish mumkin, qo`shish natijasida
o'sha jinsli miqdor hosil bo`ladi. Buni boshqacha qilib tushuntiradigan
bo`lsak, har qanday a + b о`rinli bo`ladi.
Ob'ektning bir xil xossasini bildiruvchi miqdorlar bir jinsli miqdorlar deyiladi:
3. Miqdor haqiqiy songa ko`paytirilsa, natijada o`sha jinsli miqdor
hosil bo`ladi.
Masalan, AB kesmaning a uzimligi x = 2 ga ko`paytirilsa, ya'ni AG kesmaning 2 a uzunligini hosil qilamiz.
4. Bir jinsli miqdorlar ayriladi, bunda miqdorlar ayirmasi deb
shunday s miqdorga aytiladiki, uning uchun a=b+c skalyar miqdorlar
yoki faqat skalyar deyiladi.
Masalan, temperatura, jismning hajmi, jism massasi va hokazolar skalyar miqdorlarga misol bo`la oladi.
5. Bir jinsli miqdorlar bo`linadi, bunda bo`linma miqdorlarni
songa ko`paytmasi orqali aniqlanadi: a va b miqdorlarning bo`linmasi
deb shunday x nomanfiy haqiqiy songa aytiladiki, uning uchun a=x*b
o`rinli bo`ladi. Bu x son a va b miqdorlarning nisbati deyiladi va
ko`rinishida yoziladi. Masalan, AC kesma uzunligining AB kesma
uzunligiga nisbati 2 ga teng. Miqdorlar haqidagi tasavvurlarni shakllantirishda asosan amaliy metodlar va labaratoriya ishlaridan foydalaniladi. Bunday ishlarni
bajarishda sezgi organlaridan va ayniqsa, qo'lning harakatlantirish apparatidan foydalanish o'quvchilarning predmetga qiziqishini uyg'otadi, ish kayfiyatini yaratadi, faollikka undaydi. Bu esa pedagogika nuqtai nazaridan qimmatlidir. Amaliy ishlar o'tkazishda muammoli vaziyatlar yaratish uchun yaxshi sharoitlar yaratiladi.
Atrof - borliqni o'z «Kashfiyotlari» orqali bilib olish bolalar uchun qiziqarlidir. O'quvchilarni kichik tadqiqotchi o'rniga qo'ya olgan, o'quvchilarning shaxsiy fikrini uyg'ota olgan o'qituvchi keyin ishda samarali natijalarga erisha oladi. Muammoli o'qishning maqsadi ham, mazmuni ham shundan iborat.
Miqdorlar haqidagi tasavvurlarni to'g'ri va puxta shakllantirishda ko'rgazmalilikning turli vositalari asl nusxalar, modellar, chizmachilik va o`lchash asboblari, plakatlar, rasmlardan keng foydalanish kerak.
Turli hisoblashlar va yasashlarni bajarishda aniqlik va batartiblikka amal qilish o'quv ahamiyatidan tashqari tarbiyaviy ahamiyatga ham ega. Batartib bajarilgan o'Ichash va grafik ishlar bolalarning estetik tarbiyalash imkonini beradi, ularning charchashlarini kamaytiradi, e'tiborini orttiradi.
Miqdorlarni bevosita taqqoslash bilan ularning tengligini aniqlashimiz mumkin. Tekshirishda aniqroq natijaga ega bo`lish uchun, masalan bir jism massasi ikkinchi jism massasidan qancha kattaligini bilish uchun miqdorlarni o`lchash zarur.
O`lchash berilgan miqdorni birlik sifatida olingan shu turdagi boshqa miqdor bilan laqqoslashdan iborat. Miqdorlarni o`lchash sonlarni laqqoslashga, miqdorlar ustida bajariladigan mos amallar bilan taqqoslashga keltirishga inikon beradi.
1.Agar a va b miqdorlar e miqdor birligida bo`lsa, a va b orasidagi munosabat ularning sonli qiyniatlari orasidgi munosabat kabi bo`ladi va aksincha

Download 63,91 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish