Alisher navoly nomidagi toshkent davlat

Ishq ila shohlig ‘ muvofiq emas,
Ishq lofuia shoh sodiq emas.
Shu bilan birga shoh Bahromning halokatini tasavvuf 
ta'limoliga ko'ra yana shunday izohlash mumkin: Butun 
jonzotlar, tabiat, hayvonot va nabotot olami Allohning zuhuridir. 
Ulaming barchasini Alloh yaratgan ekan, ularga zarar yetkazish 
Yaratgan irodasiga qarshi borish bilan tengdir. Shu ma'noda shoh 
Bahromning tabiatga yetkazgan jabr-zulmi uning halokatiga olib 
keldi.
Shoir Bahrom timsoli munosabati bilan o ‘z davridagi ba'zi 
dolzarb masalalarga ham ishora qilib o‘tgan. Xususan, haqiqiy 
hukmdor har qanday illatlardan xoli b o lish i zarurligi, xalq 
ahvolidan g*of!llik va aysh-ishratga berilish oxir-oqibat shohni va 
mamiakatni tanazzulga olib borishi mumkinligi shoir aytmoqchi 
bo‘lgan muhim g‘oyalardan biridir.
Shu ma'noda Navoiy dostonning o ‘ttizinchi bobida tush 
ko ‘rganligini aytadi. Tushida shoirni shoh Bahrom yo‘qlab, uni 
nazm mulkida sohibqiron deb atab, yozgan doston iga yuqori baho 
beradi va farzandi qatorida sanalmish Sulton Husayn Boyqaroni 
ogohlantirishini iltimos qiladi va unga quyidagi so‘zlami 
yetkazishni aytadi:
Ki jahon kimsaga vafo qilmas,
Shohlig ‘ tarkiga kiro qilmas.
Shahki, mingyil oning hayotidur,
G ‘araz - о ‘Iganda yaxshi otidur.
“Sab'ai sayyor”da Navoiy dahosining qudrati shoirning o‘z 
tilidan aytilgan o ‘rinlarda ham namoyon bo‘ladi. Jumladan, 
doston 
yakuniga 
yaqinlashganda 
shoir 
asaming 
yozilish 
muddatiga to ‘xta!ib, shunday deydi:
351

---

Во ‘Idi chun bu raqam ishi tayyor,
Q o'ydum otini “Sab’ai sayyor".
Tortqonda bu turfa savti maddin
,
Bayti besh mingga tortti addin.
Manga ayyomi garchi yod ermas,
Lek to ‘rt oydin ziyod ermas.
Bo ‘ham о ‘zga umurdin emin,
Bor edi to ‘rt hafta ham mumkin...
Garchi tarixi erdi sekkiz yuz,
Sekson о ‘tmish edi у ana to ‘qquz.
Oyi uning jumodiussoniy,
Panjshanba yozildi unvoni.
Doston xafif bahrvning 
xafifi musaddasi maxbuni mahzuf
(ruknlari va taqti'i: foilotun mafoilun failun) vaznida yozilgan.

---