Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o„zbek tili va adabiyoti universiteti

Grammatical information (grammatik ma‟lumotlar) 
– 
so‗zning barcha morfologik va sintaktik xususiyatlari va undan 
foydalanishdagi ayrim noaniqliklar haqidagi ma'lumotlarni beradi. ―Gram 
info‖ maxsus protsedurasi ishlaydi. Grammatik ma‘lumotlar kodi 
bo‗limida jamlangan ma‘lumotlarni tahlil qiladi. 
3-rejim.
 List of 
synonyms 
(sinonimlar ro
‗
yxati). 
4-rejim.
 List of antonyms (antonimlar ro
‗
yxati). 
Ushbu rejimlar Syn-List va Ant-list maxsus protseduralari yordamida 
sinonimlar va antonimlar ro‗yxatini beradi. Ular quyidagi tartibda ishlaydi: 

---

97 
sinonim va antonimlar kiritilgan so‗z kodning «sinonimlar adresi» va 
«antonimlar adresi» bo‗limlaridan topiladi hamda ekranga chiqariladi. 
5-rejim. New 
word formation (yangi so
‗
zlarni qayta yasash) 
– 
mazkur so‗z bilan bir xil o‗zakka ega bo‗lgan barcha so‗zlarni chiqarib 
beradi. Asosiy ish NWF protsedurasi vositasida amalga oshiriladi: 
a)
so‗zning o‗zagi ajratiladi; 
b)
so‗z haqidagi barcha ma‘lumotlarga ega bo‗lgan holda ushbu 
o‗zakka old qo‗shimcha va boshqa qo‗shimchalarni qo‗shish orqali 
o‗zgartirilishi mumkin bo‗lgan barcha so‗zlar ekranga chiqariladi. 
6-rejim. Comments (sharhlar) – o‗rganilayotgan so‗z tez esda qolishi 
uchun «aytib berish» (подсказка) ko‗rinishidagi sharhlarni chiqarib 
beradi. 
II. Ish uchun zarur bo‗lgan rejim tanlanganidan so‗ng so‗z kiritiladi. 
Ayrim elektron lug‗atlarda leksikon bazasi ozligi sababli ayrim so‗zlarning 
xotirada kodi bo‗lmasligi ham mumkin. Shuning uchun kirishdan so‗ng 
―Find 
Word‖ protsedurasi ish boshlaydi. Uning vazifasi xotiradagi so‗z kodini 
izlash- 
dan iborat. Agar u topilsa, maxsus protseduralar uzatiladi, aks holda quyi- 
dagi xabar chiqadi «Sorry, I do not know (Uzr, men buni bilmayman) va 
keyingi so‗z kiritiladi. 
III.
Topilgan kod tanlangan rejimning maxsus dasturlari bilan qayta 
ishlanadi, buning natijasida talab qilingan ma‘lumotlar chiqariladi. 
IV. Tanlangan rejimlarda ishni davom ettirish haqida so‗raladi. «Ha» 
javobidan so‗ng dastur ishi ikkinchi bosqichda davom ettiriladi. Aks holda 
keyingi bosqichga o‗tiladi. 
V. Dastur ishini tamom qilish haqida so‗raladi.
1