Alisher navoiy nomidagi o‘zbek tili va adabiyot universiteti o`zbek tili va adabiyotini o‘qitish fakulteti

Jo‘rabek Jahonning
“Tuyg‘ular shaharchasi”
6
nomli she’rlar to‘plami chop 
etilgan. Kitobdan o‘rin olgan she’rlarda tuyg‘u va kechinma o‘ziga xos tarzda 
ifodalanadi. 
Shoir 
“Umr manzaralari”
she’rida nogahon qarsillab qulagan daraxtga 
bo‘lgan munosabatini turli xil kasb, har xil yoshdagi, hayot yo‘li turlicha kechgan, 
qalbi va dunyoqarashi ham bir-biriga mutlaqo o‘xshamaydigan kishilar: (
oshpaz, 
olim, chol, urush vahshatlarini ko‘rgan faxriy, farzandidan bevaqt judo bo‘lgan 
ona
) nigohlari bilan kuzatadi. Qarangki, “qulagan daraxt” da oshpaz yaxshigina 
o‘tinni ko‘radi. Urush faxriysi suyanchiqsiz odam umrining fojiali yakuni, ona esa 
5
Шарафиддинов О. Талант – халқ мулки. -Т.: Ёш гвардия, 1979. –Б.147.
 
6
Жўрабек Жаҳон. Туйғулар шаҳарчаси. Шеърлар. – Т.: ADIB, 2014. 
 
 

---

10 
so‘ngsiz iztirob sifatida hissiy qabul qilishadi. Bu fojeiy manzara yoshini yashab, 
oshini oshab bo‘lgan cholning nazdida umr o‘tkinchi ekani ramziga aylanadi.
Demak, kitobga kirgan dastlabki she’r mutolasidanoq yosh shoir falsafiy 
fikrlash, hodisani turli rakurslardan kuzatishga moyil ekanini payqash mumkin. 
Zotan, biz qismatning nogahoniy, kutilmagan hamda insonga bog‘liq emasligini 
qanchalik teranroq anglaganimiz sari uning falsafasi va umr atalmish ne’mat qadri 
Shunchalik chuqurlashib boraveradi: 
Ey, osmonga suyangan daraxt, 
 
Yulduzlarni qitiqlagan gul, 
Sen ne deya qilgan eding ahd, 
Tutindingmi quyoshga o‘g‘il?
Jo‘rabek Jahon tabiatning har bir uzvidan ma’no va mazmun axtaradi. Ular 
bilan muloqotga kirisharkan, pirovardida muazzam borliq mohiyatini anglashga 
talpinadi. Shoir fikr-tuyg‘ulari orzu (
ibtido
) va armon (
intiho
) oralig‘ida 
harakatlanadi. U daraxt samoga talpinishi va bir olam bokira romantik orzulari 
armonga aylanib, keksalik manziliga yetib kelish yo‘lini xayolan tasavvur qiladi. 
Chindan ham, timsoliy 
“daraxt”
ne-ne kunu tunlarni bezab, ko‘k toqiga tirgak, 
oyga qo‘nimgoh bo‘lishida qanday asror nihon. Odam bolasi buni jo‘n nigoh bilan 
emas, botin ko‘zi bilangina ilg‘ashi, qalban tuymog‘i mumkin emasmi? Shuning 
uchun ham shoir: 
Seni anglash uchun kamida 
Yurak kerak, osmonday yurak. 
deb yozadi. Darhaqiqat, hayot falsafasini timsolli anglash uchun teran falsafiy 
nigoh, obrazli ifodalash uchun esa sohir yurak lozim. 
Yosh shoira