Alijonova durdona farhodjon qizi

Mavzuning o‘rganilish darajasi. Marketing terminologiyasining shakllanish bosqichi amerika tilshunosligiga borib taqalsa, lisoniy taraqqiyoti ingliz-rus olimlarining bir qator izlanishlari bilan amalga oshirildi. Dastavval, sohaning tadqiqiga bag‘ishlangan ishlar qilindi. Keyinchalik esa sohaning til xususiyatlarini ochuvchi ishlar amalga oshirildi. Rus tilshunosligida sohaga doir ishlarning salmog‘i talaygina. A.A.Mesheryakov, S.S.Melkonov, A.P.Pankruxin kabi olimlarning bank marketing masalasiga doir nazariy qarashlar yoritilgan bo‘lsa, filolog olim E.G.Bezzateyeva tomonidan ingliz tili marketing terminlari sotsiolingvistik tomondan tadqiq etildi.³ T.S.Rosyanova tomonidan marketing terminlari kognitiv tomondan tadqiq etildi. Kornyeva Yelena Fedorovna marketing terminologiyasini leksik-semantik, grammatik tomonlarini ochib berishda fransuz va ingliz tili marketing terminlarini taqqoslagan holda nomzodlik dissertatsiyasini havola etdi. Rus tili marketing terminologik maydonini tadqiq qilgan olima N.V.Serbinovskaya nomzodlik ishida marketing terminlari rus tilida hosil bo‘lishining ekstralingvistik-intralingvistik tomonlarini yoritib berdi.⁴ Rus tilshunos olimasi Y.V.Petrushova nomzodlik ishida marketing terminlarini kognitiv-pragmatik tomondan tadqiq etib, diskurs masalalarini ham soha terminlari misolida yoritib berdi.

O‘zbek tilshunosligida marketing terminlarining shakllanishida o‘z hissasini qo‘shgan A.Mamanazarov “Marketing terminlari izohli lug‘ati” da 1500 ga yaqin sarlavha, ya’ni lug‘atbop maqola bilan 3500 dan ziyod marketing terminlari talqin etilgan. Fayyoza Bazarovaning “Marketing” darsligida 150 ta,Sh. Ergashxodjayeva “Strategik marketing” darsligida 40 ta terminlar lug‘ati keltirilgan. Ushbu sanab o‘tilgan ishlar sohaning o‘zigagina xos jihatlar yoritilganligi bilan farqlanadi. Ularda terminlarning til xususiyatlari ochib berilmagan bo‘lib, marketing terminlarining izohi keltirilgan. “O‘zbek tilining izohli lug‘ati”da “O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi”da ham sohaga oid terminlar o‘z ifodasini topgan. Lekin marketing terminologiyasiga doir mukammal lug‘at hamda tadqiqot ishi olib borilmagan. Hozirda Alisher Navoiy nomidagi o‘zbek tili va adabiyoti instituti tayanch doktoranti Xudoyberdiyeva Sevara marketing terminologiyasini tadqiq etmoqda.