Algoritmlash p65. p65



Download 2,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/223
Sana09.12.2021
Hajmi2,81 Mb.
#190361
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   223
Bog'liq
2 5226458987112694377

Ijrochi  Suvchi
Ijrochilarning  yangi  bir  namunasini  kiritamiz.  Biz  uni  suv 
taqsimlash bilan band  bo‘lgani uchun  Suvchi  deb  nomladik.
Bir  litr  suvni  o‘lchab  olish  qiyinmi?  Javob  bizda  qanday 
hajmdagi  idishlar  borligiga  bog‘liq  b o ‘ladi.  Agar  1  litrli  A
27


idishimiz  bor  b o ‘lsa,  u  holda  algoritm  bitta  qadamdan  iborat 
b o ‘ladi:
A  ni  to ‘ldir
Masalani  ozgina  qiyinlashtiramiz.  Bizda  ikki  xil  hajmli  idish 
bor  bo‘lsin:  2  litrli  A  idish  va  3  litrli  B  idish.  U  holda  masala 
yechimi  algoritmi  ikki  qadamdan  iborat  bo‘ladi:
  ni  to ‘ldir 
 dan A  ga  quy
Birinchi qadamdan keyin  B idishda  3  litr suv b o ‘ladi,  ikkinchi 
qadamda biz  2  litr  suvni  B idishdan A  idishga  quyamiz,  shundan 
keyin  B idishda  1  litr  suv  qoladi.
2.1-m asala
Bitta 3  litrli va bitta 5 litrli idish yordamida  1  litr suvni o‘lchab 
oling.
Endi  Suvchi  va  uning  ko‘rsatmalarini  qat‘iy  tavsiflaymiz. 
Birinchi navbatda unda miqdori cheklanmagan suv manbai:  daryo, 
ko‘l  yoki  basseyn  b o ‘lishi  kerak.  So‘ngra  idishlar  soni  (chelak, 
banka  va  hokazo)  va  ularning  har  birining  hajmini  aniq  belgilab 
qo‘yishimiz  shart.  Idishlarni lotin harflari,  ya’ni A,  B,  C,  ...  bilan 
belgilaymiz.  Suvchining  ko‘rsatmalari  3  xil  bo‘ladi.
Birinchi xili:
A  (yoki  B,  C,  ...)  ni  to ‘ldir
Bu ko‘rsatmani bajarilishi natijasida mos idish chekkasiga suvga 
to ‘ladi.  Bu  kabi  ko‘rsatmalar idishlar  soni nechta bo ‘lsa,  shuncha 
b o ‘ladi.
Ikkinchi xili:
A  (yoki  B,  C,  ...)  ni  bo‘shat
Bu  ko‘rsatmani  bajarilishi  natijasida  mos  idish  bo‘shatiladi. 
Bu  kabi  ko‘rsatmalar  soni  idishlar  soniga teng bo ‘ladi.
Va  nihoyat,  uchinchi xili:
A dan  B  (yoki A dan  C  va hokazo)  ga  quy
Bu ko‘rsatma natijasi B hajmli idishdagi joy A hajmli idishdagi 
suvning barchasi uchun yetarli b o ‘lishiga bog‘liq. Agar joy yetarli 
b o ‘lsa,  A  idish  b o ‘shaydi,  B  idishdagi  suv  miqdori  quyishdan 
oldin  A  va  B  idishlarda  birgalikda  qancha  b o ‘lsa,  shuncha 
b o ‘ladi.  Agar joy yetarli b o ‘lmasa,  u  holda B idish to ‘la b o ‘ladi, 
A idishda esa B ga qancha sig‘magan bo ‘lsa,  shuncha suv bo ‘ladi. 
Uchinchi ko‘rinishdagi ko‘rsatmalar soni idishlar juftligi  soniga 
teng.
28


Ikkita idishli Suvchining barcha ko‘rsatmalarini yozib chiqamiz: 
A  ni  to ‘ldir 
B  ni  to‘ldir 
A  ni  bo‘shat 
B  ni  bo‘shat 
A dan  B  ga quy 
B  dan A ga quy
Agar  idish  soni  3  ta   b o ‘lsa,  b arch a  k o ‘rsatm alar  soni 
3  +  3  +  6 =12  ta.
2 .2 -   mashq
Uchta  A,  B,  C  idishli  Suvchining  barcha  ko‘rsatmalari
ro‘yxatini  yozib  chiqing.
Odatda,  har  bir  masalaning  boshlanishida  barcha  chelaklar 
b o ‘sh  b o ‘ladi.  Bizning  maqsadimiz  biror-bir  idishda  kerakli 
miqdordagi  suvni  o‘lchab  olish:  bunda  qaysi  chelakda bo‘lishi va 
qolgan  chelaklarda  qancha  suv  qolishining  ahamiyati  yo‘q.
2 .2 -   masala
5  litrli A  idish va bitta  8  litrli  B idish bor.
a)  1  litr  suvni  o ‘lchab  oling.
b)  4  litr  suvni  o‘lchab  oling.
Suvchi — bitta Ijrochi emas,  o ‘xshash qoidali ko‘p Ijrochilardir. 
Ulardan  birini  ajratib  olish  uchun  idish  hajmini  belgilab  qo‘yish 
zarur.  Masalani  qo‘yish  uchun  esa  qancha  suvni  o ‘lchab  olishni 
xohlashingizni  aytishingiz  shart.

Download 2,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   223




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish