Al-xorazmiy nomli urganch davlat universiteti

Koordinatsiya  qobiliyatlarini tarbiyalash vositaiari
Koordinatsiya  qobiliyatlarini  tarbiyalashda  turli-tuman jismoniy  mashqlarni  vosita  sifatida  qo’llash  mumkin,  lekin  bu 
mashqlar har xil koordinatsiyaon harakatlar murakkabligi bilan bogliq bo’lib, uni engish talablariga egadir.  Umuman,  mashqlar 
texnikasini  o’zlashtirish jarayonida har xil  qiyinchiliklarni  enga olishga to’g’ri keladi.  Shuni ham aytish kerakki,  bu mashqlarni 
o’rganishda  ular  mustahkamlanadi  va murakkabligi  yo’qolib  boradi.  Demak:  koordinatsion  harakat  qobiliyatini  oshirish uchun 
koordinatsion-harakatlar faoliyatini murakkabligini o’zgartirib borish maqsadga muvoffiqdir.
Panja va qo’l 
mushaklarining 
kuchlarini 
tarbiyalashga oid 
mashqlar.

---

1.joydan uzun sakr
Koordinatsion qoh)iliyatlarni tarbiyalash vositalari
1.  buyumlar  bilan 
qo’llarni 
(oyoqlarni) 
ko’rsatilgan 
burchakkacha 
ko’tarish:  30,  45, 
60,  90,  120,  va  h. 
K.
2.  berilgan  vazifa- 
lar 
bo’yicha 
masofa-ni 
qadlab 
o’tish  (10,  20,  30, 
50,  60,  100m  va 
h.k.)
Burilishlar.
2>-ko’rsatilgan  ba- 
landiik_-" 
asosida 
sakrash.
3. ko’rsatilgan 
maso-faaga 
va 
nishonga  koptokni 
otish 
to’ldirma 
to’plar 
tennis 
koptogi, 
vG’b 
bG’b va h.k.
Vaqt sezgini 
tarbiyalashga oid 
mashqlar.
1.  Qat’iy  belgi-langan 
vaqt  davomida  yurish 
yugirish, 
sakrash 
irg’itish, URM.
2.  belgilangan  va-qt 
ichida  erkin  harakatni 
baja-rish.
3. 
mashqlarni 
ko’p 
marta 
takroriy 
ba- 
jarilishi 
tezlik-ka 
aniqlikka.
Muvozanatni 
saqlashga oid 
mashqlar.
1. 
bir 
oyoqda 
ko’zni yumgan va 
ochgan 
holda 
turish.
2.  har xil  harakat- 
li 
o’yinlar 
SP, 
o’yinlaridan 
so’ng  bir  oyoqda 
va  ikki  oyoqda 
muvozanat  saqlab 
qolish.
3.  turli  buyumlar 
va  buyumlarsizG’ 
gimnastika, 
devor-da
gimnastika 
va 
h.k.

---

Koordinatsion  harakat  qobiliyatlarini  tarbiyalashda  keng  qo’llaniladigan 
vositalarga:  harakatli  va  sport  o’yinlari,  gimnastika,  akrobatika  kiradi.  (5-chizma) 
Shuning  uchun  ham  bu  mashqlar  o’quvchilarning
jismoniy  tarbiyalashda  katta  o’rin  egallaydi.  Bu  vositalar  umumiy  chaqkonlikni 
rivojalanishiga  ko’maklashadi.  Masxsus  chaqkonlikni  tarbiyalashda  xarakteri  va 
yo’nalishi 
bo’yicha  musobaqaviy  mashqlarga  yaqin  tayyorlov  mashqlardan 
foydalaniladi.
Chaqqonlik kichik va o’rta  sinf o’kuvchilarda yaxshi tarbiyalanadi.  Bu yoshdagi 
o’kuvchilarda  harakat,  ko’rish,  eshitish va  boshqa  analizatorlar  shiddatli  rivojlanishi 
kuzatiladi.  Trenirovka  mashg’uloti  va  dars  jarayonida  chaqkonlikni  tarbiyalashga 
yo’naltirilgan  mashqlar  tayyorlov  qismida  va  asosiy  qismini  boshlanishida  beriladi, 
chunki charchash sharoitida chaqqonlikning rivojlanishi past bo’ladi.