Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

Akusherlik peritoniti (qorin pardasining y a llig 'la n ish i).
Tug'ishdan keyin va bachadon yorilishi xavfi bo'lgan holda jarrohlik 
yo'li bilan bolani tug'dirib olgan paytda bunday asorat paydo 
bo'lishi mumkin. Bunday hoi ko'zi yoriyotgan ayollarning 0,5— 
1,0 foizida uchraydi. Peritonit paydo bo'lishida ichak tayoqchasi 
yetakchi o'rin tutadi. Akusherlik peritonitida endogen intoksikatsiya 
barvaqt paydo bo'ladi. Sim ptomlari tug'uruqdan so'ng birinchi 
yoki ikkinchi sutka oxirida paydo bo'ladi: harorat ko'tariladi, qorin 
shishadi, qusish va taxikardiya kuzatiladi. Klinik belgilar tez 
rivojlanadi. Boshqa hollarda jarrohlik operatsiyasidan so'ng umumiy 
holat qoniqarli holda qoladi, lekin ichak falaji rivojlanishi mumkin 
(yel chiqishi qiyinlashadi). 3—4 kundan keyin bemorning ahvoli 
og'irlashadi, peritonit belgilari aniq ko'rina boshlaydi.
Ayrim hollarda peritonit bo'lgan ayolda tug'gandan keyingi 
davrda birinchi kunlardanoq qorinning pastki qismida kuchli og'riq 
turadi, og'riq to'xtam aydi, qorin pardasining yallig'lanish simp­
tomlari paydo bo'ladi.
Akusherlik peritoniti aniqlanganda, davolash uch bosqichda 
o'tadi: operatsiyadan oldingi tayyorgarlik, operativ aralashuv, 
operatsiyadan keyingi tezkor terapiya.
8.2. Bemor homilador va tug'adigan ayollar parvarishi
Bem orlar tuzalishiga, ayniqsa, operatsiyadan so'ng katta 
ahamiayat berish zarur. Ularning um um iy ahvolini, teri va shilliq 
qatlami, pulsi, Q /B , harorati, fiziologik ajralmalar (siydik, defe- 
katsiya), operatsiyajarohatining ahvoli, jinsiy a ’zolardan suyuqlik 
ajralmalarining ajralishini kuzatib borish zarur. Bunday ayollar 
ovqati turli xil vitaminlar, mikroelementlarga boy bo'lishi zarur. 
Bundan tashqari, tarkibida m a’lum m iqdorda oqsil, yog', ugle- 
vodlar bo'lgan ovqatlar ham tavsiya etiladi.
109

---

Ayolning oyoqqa turishi, operatsiyadan keyingi davrning 
so‘nggi natijalari reproduktiv (nasi qoldirish) funksiyasiga ham 
ta’sir etadi. Og‘ir bemorlarning tuzalib ketishida tibbiyot hamshira- 
sining roli juda katta. Uning shifokor ko‘rsatmalarini vijdonan 
bajarishi, kasbiga bo'lgan sadoqati, o 'z ishini aniq va puxta bilishi 
davolash natijasiga ijobiy ta ’sir qiladi.
Statsionardan chiqib ketayotganda tug'gan ayolga shaxsiy 
gigiyenaga amal qilish, ratsional kun tartibi, sut bezlari parvarishi 
va hokazolar haqida qator tavsiyalar beriladi.