Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

7.3. Yangi tugMlgan chaqaloqda gipoksiya va
kislorod yetishmasligi
Ona qomidagi homila yetarli miqdorda kislorod ololmasa, 
unda gipoksiya holati vujudga keladi. Gipoksiya maxsus aku­
sherlik stetoskopi yordamida aniqlanadi. Homiladagi bu holatni 
elektrokardiogramma va fonografiya qilish yordamida ham tez va 
aniq aniqlash mumkin.
Gipoksiya onaning turli xil kasalliklarga chalinishi, hom i­
ladorlik vaqtida zararli tashqi omil ta ’sir qilishi, shuningdek, 
tug'ish jarayonida patologik holat—bachadon, platsenta, qon 
aylanishi buzilishi natijasida paydo bo'lishi mumkin. Homilaning 
yurak urish tezligi (minutiga 110 dan kam yoki minutiga 160 dan 
ko'p) buzilishi gipoksiya paydo bo'lganligi belgisidir.
Homilaning xavfli gipoksik holatini uning ko'p harakatchanligi 
ham bildiradi. C haqaloq tu g 'ilish id a m ekoniyning tu g 'u ru q
suvlariga aralashgani haqidagi signalni amnioskopiya va amniosin- 
tez yordamida bilish mumkin.
Kasallikni aniqlash bo'lim ida xavfli homila gipoksiyasi yuz 
bersa, quyidagi davolash usullari o'tkaziladi:
1) oksigenoterapiya;
2) venaga glukoza bilan korglukon (kordiamin yoki korazol 
bilan almashtirish ham mumkin) yuboriladi.
100

---

Tug'uruq homila gi poksiyasi bilan kechgandaonaga sigetin 
yuboriladi (bachadon va uning atrofida qon aylanishi yaxshilanadi), 
shuningdek, glukoza, askorbin kislota bilan birga kalsiy xlorid, 
vitamin B, beriladi.
Yangi tug‘ilgan chaqaloqqa kislorod yetishmasa va bo‘g‘ilish 
boshlansa, nafas olish, yurak urishi buziladi. Asfiksiyaning ko‘k va 
oq turlari kuzatiladi. Ko‘k asfiksiyada bola terisi va shilliq qavatlari 
ko'kim tir tusda b o ‘ladi, yurak urishi va reflekslar sustlashadi, 
muskullar tonusi qoniqarli holatda b o ‘ladi. Oq asfiksiyada esa teri 
va shilliq qavatlar oqaradi, yurak faoliyati pasayadi, reflekslar 
sust yoki umuman bo Imaydi, muskullar tonusi deyarli sezilmaydi.
Apgar shkalasiga ko‘ra yangi tughlgan chaqaloqda asfiksiyaning 
klinik shakli aniqlanadi. Og‘ir asfiksiya bilan tug‘ilgan chaqaloqqa 
zudlik bilan jonlantirish usullari qo‘llaniladi. Agar davolash naf 
bermasa, reanimatsiya bo ‘limiga o'tkaziladi va turli usullardan 
foydalanib, sun’iy nafas beriladi. Natijasiz hollarda ko‘krak qafasiga 
mexanik ta’sir qilish usuli qo'llaniladi. Sterillangan yumshoq salfetka 
bilan og‘izdan og‘izga usulida (bir daqiqada 20—30 m artadan) 
nafas beriladi. Asfiksiya asoratidan chiqqan chaqaloqlar q at’iy 
nazorat ostida bo‘lishlari lozim.