Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

(a ),
Krede-Lazarevich usulida 
(b)-.
Center usulida 
(d)
 tushirish.
2. K r e d e - L a z a r e v i c h
u s u l i : siy d ik p u fa g i 
bo'shatilgandan so'ng, bachadon tubi yuqoridan pastga qarab yengil 
uqalanadi, bu holat yo'ldoshning ajralib, asta-sekin pastga qarab 
siljishiga yordam beradi (33- rasm, 
d).
3. C e n t e r u s u l i : siydik qopi bo'shatilgach, qo'l barmoqlari 
musht qilinib, tashqi yuzasi bilan bachadon tubidan pastga qarab 
eziladi. Ezish kuchi borgan sari orttirib boriladi, natijada bachadon 
pastga qarab harakat qiladi (33- rasm, 
b).
Yo'ldosh ajratishning tashqi usullari yordam bermasa, qon 
ketishini to'xtatish maqsadida yo'ldosh bachadon ichidan qo'l bilan 
ajratib olinadi. Qon miqdori 250—300 ml ni tashkil qilib, yo'ldosh 
ajralish belgilari bo'lmagan va ayolning umumiy ahvoli o'zgarsagina 
bu usulni qo'llash mumkin.
Yo'ldosh tug'Ugandan so'ng uning ona tomonidagi butunligi 
tekshiriladi (34- rasm). Barcha qobiqlari silliq, ko'kim tir va butun 
bo'lishi kerak. Yo'ldoshning butunligi buzilgan bo ‘Isa, bir qismi 
bachadonda qolgan bo'lishi mumkin. Bu keyinchalik qon ketishiga 
olib keladi. Bunday hollarda bachadon ichi qo'l bilan tekshiriladi, 
yo'ldosh qoldiqlari olib tashlanadi.
Yo'ldoshni ko'zdan kechirgandan song vazni o'lchanadi.
Agar tibbiyot hamshirasi tug'uruqning III davrida ayol um u­
miy ahvolining yomonlashishini sezsa (oqarib ketishi, bosh ayla­
nishi, bosh og'rishi, qon bosimining tushishi, nafas olishning 
o'zgarishi, tom ir urishidagi o'zgarishlar, jinsiy yo'llardan qon 
ketish), zudlik bilan bu o'zgarishlar haqida shifokorni ogohlan- 
tirishi kerak. Shifokor kelguniga qadar ayolga shoshilinch yordam 
ko'rsatiladi: muz xalta qo'yish, qon guruhini aniqlash, qon quyish
88

---

34- rasm . Platsenta (yoMdosh)ning onaga qaragan yuzasi.
uchun sistema tayyorlash, anesteziolog va laborantni chaqirish 
kabilar hamshira vazifasiga kiradi.Tug'gan ayol ikki soat davomida 
tug'uruq zalida nazoratda bo'lishi kerak.
Patologik qon yo'qotganda (300 ml dan ortiq), uning o 'rn i 
tez to'ldirilishi kerak. Tug'uruq zalida, tug'uruqdan so'ng tug'uruq 
yo'llari tekshiriladi va kerak bo'lganda (bachadon bo'yni yirtilishi, 
qin va oraliqning butunligi buzilishi, perineotomiya, epiziotomiya) 
choklar qo'yiladi. Tibbiyot hamshirasi tug'uruq yo'llarini tekshirish 
va tikishda ishlatiladigan steril asboblarni tayyorlashi va shifokorga 
muolajalarda yordam berishi kerak.
Barcha akusherlik operatsiyalari mahalliy yoki umumiy og'riq- 
sizlantirish ostida olib boriladi.
Tug'uruq yo'llari tekshirilgandan so'ng yo'qotilgan qon m iq­
dori o'lchanadi. Tom ir urishi, tana harorati, har ikkala qo'ldagi 
qon bosimi aniqlanadi, so'ng ayolni sekin aravachaga o'tqazib, 
tug'uruqdan keyingi palataga olib boriladi. U yerda karavotga 
yotqizilib, 30 daqiqa davomida qorinda muz xalta qoldiriladi, agar 
oraliqqa choklar qo'yilgan bo'lsa, steril taglik bilan muz xaltacha 
oraliqqa qo'yiladi.
89

---