|
20- rasm:
a
—
homilaning tug‘uruqdan oldingi vaziyati:
/ —boshning suqilib kirishi, 2—boshning yorib chiqishi;
b —
homila boshining tug'ilishi:
/ —chiqqan bosh yuzi orqaga qaragan,
2—bosh yuzi bilan ona soniga qaragan.
68
T u g 'u ru q yo'llaridan o 'tib (kichik chano q kirish va chiqish
tekisligida) hom ila boshi h ar doim kichik o 'lc h a m bilan kichik
chanoqning katta o'lcham iga o'tad i. Bu tug'uruqdagi shikastlanish
xavfini kam aytiradi. Boshning m oslashuvi bosh m iya suyaklari
choklari va liqildoqlari harakatchanligiga bog'liq. N atijada boshning
shakli (konfiguratsiyasi) o'zgaradi.
C hanoqning torligi va hom ila boshi bilan mos kelmasligi hom ila
boshchasining shaklini sezilarli darajada o 'zgartirad i, lekin bu
o'zgarishlar norm al tu g 'u ru q d an keyin izsiz yo'qoladi.
K onfiguratsion o'zgarishlardan tashqari bo shchada tug 'uruq
vaqtida tug'uruq shishi hosil bo'ladi. U boshning siqilishi natijasida
venalardan qon kelishining qiyinlashishidan paydo bo'ladi. H om ila
boshining chano q o 'lch am lari bilan to 'g 'ri kelmasligi natijasida
hom ila boshining tug'uruq yo'llaridan o'tishi qiyinlashadi. N atijada
te p a su y ak larn in g suyak u stki te risin in g o stki so h asid a q o n
quyilishlar paydo b o 'lad i (kefalogem atom a).
H om ilaning oldinda kelish qismi va joylashishining boshqa
turlarida tug'uruq biom exanizmi o'zgacha, ancha murakkab bo'ladi.
Biz norm al kechadigan tu g 'u ru q n i k o 'rib chiqam iz va o 'z
oldim izga h ar xil sharoitlarda ham tu g'u ru q n i yaxshi qabul qilishni
m aqsad qilib qo'yam iz.
5.3. Tug‘uruq davridagi aseptika va antiseptika
T u g 'u ru q y o 'llarid an kirgan infeksiya tu g 'u ru q ja ra y o n in i
qiyinlashtirishini nazarda tutgan holda, tug'uruq davridagi aseptika
va antiseptikaga rioya qilish m uhim aham iyatga ega.
H o m ilador va ko'zi yoriyotgan ayol organizm iga infeksiya
q o 'z g 'a tu v c h ila ri k o 'p in c h a ekzogen y o 'l b ilan tu shadi. U lar
tu g 'u ru q yo'llariga asboblar, bog'lov m ateriallari va yuvilmagan
q o 'llar orqali kirishi m um kin.
Infeksiya o 'c h o g 'i endogen bo'lishi h am (ya’ni, ayol organiz
m ida), burun, tanglay mikroflorasi va surunkali infeksiya o'choqlari
(kasallangan tishlar, ichki a ’zolarning yallig'lanish kasalliklari),
n o to 'g 'ri jinsiy aloqalar ham bo'lishi m um kin.
H om iladorlik va tug'uruqda infeksiya asoratlari bilan kurashish
profilaktik chora-tadbirlar qo'llab amalga oshiriladi (ya’ni tug'uvchi
ayol tug'uruqxonaga qabul qilinganidan boshlab) ho m ilado r ayol
to'liq tekshiriladi, unga sanitariya ishlovi beriladi, yuqumli xastalikka
chalingan ayollarni observatsiya bo'lim ida alohida yotqaziladi.
69
T ug'uvchi ayolning jinsiy a ’zolariga ishlatiladigan b arch a
buyum lar steril bo'lishi kerak.
Tibbiyot xodim larining qo'li um um iy qabul qilingan usul bilan
infeksiyadan zararsizlantirilishi m uhim aham iyatga ega. Tibbiyot
xodim lari steril q o 'lq o p la r kiyib ishlashlari shart. T u g 'u v ch i
ayollarni qin orqali tekshirish tu g'uru qn i qabul qilish, akusherlik
operatsiyalari, chaqaloqning birinchi tualetini o'tkazishdan oldin
q o 'llar zararsizlantirilgan bo'lishi kerak.
T ashqi tek sh irish d an oldin q o 'lla r iliq o q ar suvda yuvib
quritilgan bo'lishi zarur.
T ug'uruq vaqtida har 5—6 soatda tashqi jinsiy a ’zolar tualeti
o'tkaziladi. T ug'uruq qabul qilishdan oldin tashqi jinsiy a ’zolar va
sonning ichki yuzasini iliq qaynagan suv bilan yuvib quritiladi,
spirt yoki yod bilan artiladi. Tug'uvchi ayolga steril ko'ylak, oyog'iga
ipli m atodan paypoq (baxilla) kiydiriladi va steril oqlik solinadi.
Tibbiyot xodim lari batsilla tashuvchi emasligi tekshirilgan,
yuqum li kasalliklar bilan kasallanm agan bo'lishi kerak (gripp,
angina, yiringli kasalliklar va boshqalar). Bundan tashqari ularning
qo'llarida yara yoki shilingan joylar bo'lm asligi, tibbiyot xodim lari
ning kiyimlari toza bo'lishi lozim. T ug'uruq statsionarida niqob
(maska) taqish majburiy. Ishlatilgan niqoblar tog'oraga tashlanadi,
yuviladi va dezinfeksiyalanadi.
T ug'uruq zali nihoyatda toza bo'lishi kerak. 1 yilda b ir m arta
SES rejasiga muvofiq tu g'uruqxona um um iy tozalash m aqsadida
yopiladi. X onalar h ar kuni 2—3 m arta nam langan latta bilan artib
tozalanadi. X onalar oson yuvilishi kerak. Buning uch un pol va
devorlarga kafel qoplangan yoki moy b o'yoqlar bilan bo'yalgan,
to'shaklar kleyonka bilan qoplangan bo'lishi zarur. H ar bir tug'gan
ayoldan keyin bolish, k o 'rp a, to'sh aklar zararsizlantiriladi. T u g 'u
ruq statsionarining oqliklari alohida barabanlarda yuviladi. Ishlatilgan
oqliklar toza oqliklardan alohida idishlarda saqlanadi.
Tug'uvchi ayolning ust-boshi va oqliklari kir bo'lishiga qarab,
tagliklar esa 1 kunda 4 m arta almashtiriladi. Taglik kleyonkalari iliq
suvda sovun va cho'tkalar bilan yuviladi, chayiladi va dez.eritmalarda
artiladi, so'ngra quritib alohida steril qoplarda saqlanadi.
Tuvaklar ishlatishdan oldin yuviladi, 10—15 daqiqa davom ida
qaynatiladi va alohida qoplarda saqlanadi. Tuvaklar ishlatilgandan
keyin oqar suvda yuvib dez.eritmada chayiladi va ayol karavoti tagiga
qo'yiladi.
Hozirgi vaqtda ayrim tug'uruqxonalarga tug'gan ayolning yaqin
qarindoshlari kiritiladi. U larda infeksiya bor-yo'qligi sinchiklab
70
tekshirilishi, tu g‘um q xo na ust-boshi va oyoq kiyim ini kiygan b o ‘-
lishlari kerak.
T ug‘gan ayol bilan sanitar-m a’rifiy ishlar o ‘tkazilishi, ularga
aseptika va antiseptikaning ahamiyatini, ona va chaqaloqning chilla davri
kasalliklarining oldini olish to ‘g ‘risida m aslahatlar berilishi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |
