«актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт»

 
INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE 
«ACTUAL ISSUES OF THE DEVELOPMENT OF THE SOCIAL SECTOR OF THE 
ECONOMY: DOMESTIC AND FOREIGN EXPERIENCE» 
ANDIJAN, UZBEKISTAN, MAY 2020 
287 
«Иқтисодиётнинг ижтимоий секторини ривожлантиришнинг долзарб масалалари: миллий ва хорижий тажриба» 
«Актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт» 
 
тутилган бўлса, иккинчи ҳолатда эса, “барқарорлик” олдинга интилиш, 
тараққиёт сифатида қаралди.
О.Б.Саттаровнинг фикрича, ҳар иккала ҳолат ҳам барқарорликка хос 
бўлиб, барқарорликни ҳар қандай шароитда эришилган даражани сақлаб қолган 
ҳолатда, ривожланиш сари интилиш, дея таъриф берилади ҳамда у 
“барқарорлик” тушунчасини таҳлил қилиш натижасида, қуйидаги хулосаларни 
шакллантиради: “барқарорлик” статик ҳолат эмас, балки динамик хусусиятга эга 
бўлган жараёндир; “барқарорлик” бу доимий ижобий томонга қараб силжиш, оз 
бўлсада лекин ривожланишга қараб интилишдир; барқарорлик ривожланишнинг 
комплекс тавсифи бўлиб, унинг барча жабҳалардаги, ички ва ташқи 
муносабатлардаги аҳамиятини ўз ичига олади; “барқарорлик” у ёки бу 
фаолиятнинг миқдорий ва сифат даражасини тавсифлаши шакллантирилди”[7]. 
Юқоридаги илмий хулосаларни умумлаштирган ҳолда биз “саноатнинг 
барқарор ривожланиши - бу ишлаб чиқаришнинг муайян вақт давомида миқдор 
жиҳатдан ўсиб, сифат жиҳатидан такомиллашувидир” деган хулосани 
шакллантирдик. 
Саноатнинг ривожланиши мураккаб ва узоқ муддатли жараён бўлиб, буни 
биз Хитой, Ҳиндистон, Жанубий Корея, Лотин Америкаси мамлакатлари ва 
бошқа дунёнинг кўплаб саноати ривожланган давлатларининг тажрибаларидан 
ҳам кўришимиз мумкин. 
Шуни ҳам қайд этиш керакки, саноат тармоғининг ривожланишини битта 
ёки бир неча кўрсаткичлар билан яққол ифода этиб бўлмайди. Шунинг учун ҳам 
мазкур жараёнда кўрсаткичлар тизимини қўллаш мақсадга мувофиқдир. 
Саноат - иқтисодиётнинг етакчи тармоғи бўлганлиги боис, уни 
ривожлантириш масаласи доимо дунё иқтисоди олимларининг ҳам илмий 
қизиқишлари предмети бўлиб келган. Ҳаттоки, айрим давлатларда саноатнинг 
барқарор ривожланишини белгилаб берувчи критик қийматлар ҳам ишлаб 
чиқилган. Масалан, академик С.Ю.Глазьев ва Россия фанлар академиясининг 
аҳолини ижтимоий - иқтисодий муаммоларини ўрганиш институти профессори 
В.В.Локосовлар томонидан қуйидаги критик қийматлар таклиф этилган (1-
жадвал). 
Фикримизча, юқорида келтирилган кўрсаткич ва қийматлар ўзгарувчан 
миқдорлар бўлиб, бу кўрсаткич ва қийматлар мамлакатларнинг иқтисодий 
ривожланиш даражаси ва хусусиятлари ўзгариб бориши билан уларнинг ҳам 
қийматлари ўзгариб боради. 
Юқоридаги фикрдан келиб чиққан ҳолда кўп қиррали саноатнинг 
ривожланишини ўзида ифода этувчи кўрсаткичлар тизимини “кўлам” нуқтаи 
назаридан шартли равишда тўрт даражага ажратилди: 
макродаражада: ЯИМда саноатнинг улуши, ялпи саноат маҳсулоти 
ҳажми, аҳоли жон бошига ялпи саноат маҳсулоти, ялпи маҳсулот ишлаб 

---