«актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE 
«ACTUAL ISSUES OF THE DEVELOPMENT OF THE SOCIAL SECTOR OF THE 
ECONOMY: DOMESTIC AND FOREIGN EXPERIENCE»
 
ANDIJAN, UZBEKISTAN, MAY
 2020
 
99 
«Иқтисодиётнинг ижтимоий секторини ривожлантиришнинг долзарб масалалари: миллий ва хорижий тажриба» 
«
Актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт
»
 
турли усуллари ёрдамида амалга ошириладиган баҳолаш натижалари ташкил 
этади. Муаллифнинг таъкидлашича, ғарбий фирмалар персонални баҳолашни 
кадрларни танлаш босқичидан кадрлар сиёсатини шакллантириш манбаи 
бўлиши керак бўлган объектив маълумотни танлаш учун кадрларни танлаш 
босқичидан тортиб, ички кадрлар салоҳиятини баҳолашгача узлуксиз боғлиқ 
бўлган баҳолаш жараёнларининг ўзаро боғлиқлиги деб биладилар.
Корхона 
ходимларини 
баҳолаш 
методологиясини 
танлашда 
Г. 
Тугускинанинг “Корхоналарнинг инсон капитали қийматини баҳолаш” [13] 
қўлланмаси қизиқиш уйғотади. Ўз ишида муаллиф персонални баҳолашнинг 
мавжуд усуллари номукаммал эканлигини таъкидлайди ва илмий усулларни 
таҳлил қилиб, нима учун Россияда амалда кенг қўлланилмаётганлиги тўғрисида 
хулоса чиқаради. Г. Тугускина ўз ишида В. Алавердяннинг [1] инсон капитали 
қийматини аниқлаш методологиясини кўриб чиқади, унинг фикрича бу ҳолат 
маҳаллий бизнесга ҳақиқатдан ҳам энг мос келади. 
Ушбу қўлланма муаллифининг фикрига кўра, ушбу услуб инсон капитали 
қийматини аниқроқ аниқлашга ёрдам беради ва унинг таркибий қисмларини 
аниқроқ баҳолашга имкон беради. 
Н.Э.Папонованинг “Персонални баҳолаш тизимини яратиш: амалий 
қўлланма" [10] қўлланмасида персонални бошқаришнинг турли усулларини, 
ходимларнинг фаолиятини баҳолашни турли хил усулларни тақдим этади, 
уларга мисоллар билан бирга ходимларни бошқариш самарадорлигини 
оширишга ёрдам берадиган ходимларнинг содиқлигини ҳисоблаш воситалари 
кўрсатиб ўтилган. Инсон капиталини самарали бошқариш персонални баҳолаш 
тизимини яратиш асосида кўриб чиқилган. 
Россиядаги инсон капиталини бошқариш соҳасида менежмент соҳасидаги 
олимлар ва амалиётчиларнинг ишларига эотибор нафақат Россияда, балки чет 
элда ҳам халқаро даражадаги энг яхши тажрибаларини ўрганишга бўлган 
қизиқишдан далолат беради, чунки етакчи хорижий мамлакатларда меҳнат 
муносабатларини ташкил этишнинг барқарорлиги менежерларни ушбу 
тажрибадан самарали фойдаланишга йўналтиради. 
Бизнинг фикримизча, менежмент соҳасидаги кўплаб мутахассисларга 
маълум бўлган Жим Коллинзнинг "Яхшидан буюкликкача" тадқиқотидир (JIM 
COLLINS «GOOD TO GREAT») [4]. Д. Коллинз таниқли компанияларнинг 
муваффақияти ҳар доим ҳам янги технологиялардан фойдаланишга асосланган 
бўлиш бўлмаслигини, бунда раҳбарнинг етакчилик ролини тушунтириб беради. 
Узоқ йиллар давомида йирик компанияларни, уларнинг ривожланиш йўлларини 
ва муваффақият сабабларини ўрганиш Д. Коллинзга ўз китобида 
муваффақиятга йўналтирилган бошқарув қарорларининг йўналишларини 
кўрсатадиган амалий маслаҳатлар беришга имкон берди. 
Марк Хугхесилид, Браян Э. Беккер, Ричард В. Битли Дж (9) томонидан 
ёзилган “Персонални баҳолаш: стратегияни амалга ошириш учун инсон 
капиталини қандай бошқариш керак” китоби катта қизиқиш уйғотади. Унда 

---