Aksonometrik proyeksiyalar

Frontal izometriya. Koordinata oqlari shakl, a,b,c larga tasvirlangandek uch xil korinishda boladi. Bu yerda faqat y oq 300, 450 va 600 ga ozgarishi mumkin.

Aylanalarning frontal izometriyada tasvirlanishi -shakl, a,b,c larga korsatilgan bolib, V da uchala chizmalarda aylana oz kattaligida tasvirlanadi. Qolgan tekisliklarda y oqning ozgarishi natijasida aylanalarning shakli ham ozgaradi.

Y oq 300 da olinsa (-shakl, a), H dagi ovalning katta oqi AB=1,37 d, kichik oqi CD=0,37 d ga teng boladi. W da AB=1,22 d kichik oq CD=0,71 d boladi.

Y oq 450 da olinsa (-shakl, a), H va W da aylanalar bir xil ovallar korinishida bolib, ularning katta oqi AB=1,30 d ga, kichik oqi CD=0,54 d ga teng boladi.

• Y oq 600 da olinsa (-shakl, c), H dagi ovalning katta oqi AB=1,22 d ga, kichik oqi CD=0,71 d ga teng tasvirlanadi. W da esa AB=1,37 d, kichik oqi CD=0,37 d boladi.

Ovallarning katta oqi AB=1,22 d ga, kichik oqi CD=0,71 d olinsa, ular togri burchakli izometriyadagi kabi chiziladi (-shakl, a,b va q). Ovallarning katta oqlari AB=1,37 d, kichik oqi CD=0,37 d ga teng bolsa, ularni chizish -shakl, d, da katta oqi AB=1,30 d ga, kichik oqi CD=0,54 d bolsa, uni chizish –shakl, e da korsatilgan. Bu yerda ovallarning katta va kichik oqlarining tasvirda joylashishiga ahamiyat berib chizish tavsiya etiladi.

Katta oqi AB=1,37 d, kichik oqi CD=0,37 d ga teng bolgan ovalni chizish (-shakl, d) uchun 300 li burchak teng ikkiga bolinib, katta oqyonalishi aniqlanadi. Katta oqqa perpendikulyar qilib, kichik oq otkaziladi va unga aylana markazidan 1,5d ga teng masofa ikki tomonlama olchab qoyiladi. O1 dan 12 yoy, O2 dan 34 yoylar chizilib, ular bir oz davom ettiriladi. Katta oq va aylana kesishgan nuqtalardan OC/2 masofa olchab qoyilsa, O3 va O4 lar topiladi. O1 va O2 lar O3 va O4 lar bilan tutashtirib davom ettirilsa, oval yoylarida otish nuqtalari M,N,K,L lar belgilanadi. O3 va O4 lardan ovalning uchlari yumaloqlanadi.

Katta oqi AB=1,30 d ga, kichik oqi CD=0,54 d li ovalni chizish ( -shakl, e) uchun d diametrli aylana chiziladi va 450 li burchak teng ikkiga bolinsa, katta oq yonalishi aniqlanadi. Katta oqqa perpendikulyar qilib kichik oq otkaziladi. Aylana markazi O dan kichik oqqa 1,25 s ga teng masofalar ikki tomonlama olchab qoyiladi. O1 dan 12 yoy, O2 dan 34 yoylar chizilib biroz davom ettiriladi. Aylananing katta oq bilan kesishgan nuqtalari O1 va O2 larni O3 va O4 lar bilan tutashtirib, oval yoyida otish nuqtalari M,N,K,L lar topiladi va ularning ishtirokida oval uchlari yumaloqlanadi.

• Silindrik detalning frontal izometriyasini chizishda, u proyeksiyalarda qanday tasvirlanishiga qaramay, doimo aylanalar V ga parallel joylashtirilib chiziladi ( -shakl, b). Detalning teshigini ochib korsatish maqsadida uning chorak qismi qirqiladi, kesimni shtrixlash sxemasi -shakl, c da berilgan.