Akbar bahromov shavkat sharipov manzura nabiyeva

YER YUZASINING ASOSIY SHAKLLARI
Yer yuzining quruqlik qismida tekis joylar – 
tekis-
liklar
va baland joylar – 
tog‘lar
alohida ajralib turadi. 
-
Yer yuzida tog‘lar tanho shaklda kam uchraydi. Odat-
da, tog‘lar bir-biri bilan qatorasiga tutashgan bo‘ladi
tog‘ 
tizmasi
Tog‘ tizmalari o‘nlab, hatto yuzlab kilometrlarga 
cho‘ zilib ketgan bo‘ladi.
Tog‘lar tabiiy xaritada jigarrangda tasvirlanadi. Bu
rangning och-to‘qligiga qarab, tog‘larning past-baland-
ligini aniqlash mumkin. Rang qanchalik to‘q bo‘lsa, 
tog‘ shun chalik baland hisobla nadi. 
Yer yuzidagi quruqliklarning yarmiga yaqinini tog‘lar 
egallagan. Yer yuzidagi eng baland tog‘ cho‘qqisi 
Himolay tog‘ tizmasidagi 
Jomolungma
(
)
 
cho‘qqisi
Tekisliklar balandligiga ko‘ra 
pasttekislik, qir
va 
yassitog‘likka
bo‘linadi.
Tabiiy xaritada pasttekisliklar yashil, qirlar sariq,
yassitog‘liklar esa pushti rang bilan tasvirlanadi.

---

24-rasm. 
Chotqol tog‘ tizmasi. 
25-rasm.
Tekis (1), do‘ngli (2) va jarli (3) tekisliklar. 
1
2
3
pasttekislik
qir
bo‘lsa – 
yassitog‘lik
Yer yuzidagi quruqliklarning yarmidan ortig‘ini te-
kisliklar egallagan. Ular turli ko‘rinishda uchraydi. 
Tekisliklarda tekis joylar ham, do‘ngliklar ham, chuqur-
tavsif bering.

---

bo‘lingan. Har bir yirik quruqlik 
materik
deb ataladi.
Afrika, Shimoliy Amerika, Janubiy Amerika, 
va