Akademik litsey, kasb-hunar kollejlari uchun darslik

T og ‘  adaptiv  tipining 
shakllanishida  asosiy  aham iyatga  ega 
bo'lgan  ekologik  om il  —  gipoksiya  (havoning  tarkibida  kislorod- 
ning  m iqdori  kam ligi  hodisasi)  hisoblanadi.
Baland  tog'likda  yashovchi  aholida  uning  qanday  irqqa 
kirishidan  q a t’i  nazar  m oddalar  alm ashinuvi  jadal,  k o 'krak  qafasi 
keng,  qonda  eritrotsitlar  k o 'p   bo'lishi  kuzatiladi.
M arkaziy  Osiyo  aholisi  orasida  tog'  adaptiv  tipiga  m ansub 
populyatsiyalar  h am  
u ch ray d i 
(Q irg 'iz isto n , 
0 ‘zb ek isto n , 
Tojikiston).
Sahro,  yarim  sahro,  c h o ‘l  adaptiv  tipi. 
Quyosh  nurlanishi 
kuchli,  issiq,  quruq,  o ‘ta  kontinental  iqlim  sharoitda  shakllanadi. 
Bu  tip  uch un   issiqlik  k o 'p   ajralishi,  ter  bezlarining  yaxshi  rivoj­
lanishi,  suvning  k o 'p   iste’m ol  qilinishi  xarakterlidir.  M arkaziy 
Osiyo  hududida  yashovchi  ko'pchilik  aholi  shu  adaptiv tipga  kira­
di.
S h u nd ay  qilib,  tarixiy  rivojlanish  ja ra y o n id a   insoniyat 
ekologik  om illar  t a ’sirida  ixtisoslashib,  bir-biridan  ayrim  belgilari 
bilan  farq  qiluvchi  adaptiv  (m oslashgan)  tiplarga  ajralgan.  Adaptiv 
tiplar  irqiy  m ansubligidan  q a t’i  nazar,  turning  genofondi  bilan 
belgilanuvchi  m oslashish  m exanizm lari  asosida,  konkret  ekologik 
muhitga  m oslashish  natijasida  shakllangan.