Айтиш керакки, гарчи травматология ва ортопедияда жар

39-расм. Сон суяги синганда скелет тортмада беморнинг ўриндикдаги холати.

Демпфер тортма. Бу мутлақо янги чўзиш усули бўлиб, халқа билан блок ўртасига пружина кўйилади, бу чўзиш натижасида
хосил бўладиган силкинишни сўндиради (демиферлайди). Доимо чўзилган холатда турган пружина синган суякка ором беради ва мушакларнинг рефлектор қисқаришини йўқ килади.
Демпфер ёрдамида чўзишни яна бир афзаллиги шундаки, бу усулда ўриндиқнинг оёқ томонини кўтариб қўйишга зарурат йўқ,, чунки бу антифизиологик холат бўлиб, тананинг юқори қисмида вена қон айланишини қийинлаштириб, марказий вена босимининг кўпайишига олиб келади, ичаклар юқорига кўтарилиб, диафрагма кўтарилади, бу ўпка вентиляциясининг камайишига олиб келади.
Скелет тортма тизимида пўлат пружинадан ишланилган демпфер чўзиш кучини бир неча марта камайтириб, юк микдорига яқинлаштиради. Демпфер мосламасида скелет тортмада хосил бўладиган харакатни юк осилган капрон ип ва шарикподшипник блоки хам сўндиради.
Найсимон суяк бўлаклари ён томонга анча сурилган бўлса ва уларни репозиция қилиш қийин бўлса, унда кўзғалган бўлакни босиб тура-диган мосламалар ишлатилади ёки ундан Киршнер кегайини ўгказиш йўли билан ўрнига туширилади. Бунинг учун кегайни милтиқ найзаси каби кийшайтирилиб, қийшайган қисми суякка қадалгунича юборилади ва у ёнига тортишга, репозиция қилишга ва уни ушлаб туришга имкон яратади (40-расм).
Демпфер ёрдамида скелет тортмада ўриндиқнинг оёқ томони кўтарилмайди ва панжа остига қараб туриш учун яшик кўйилмайди ва одатда, тизза остига қаттиқ ёстиқ кўйилади, тортишга қарши тўсик қилиш учун қўлтиқ остига таянч кўйилади ёки кўкрак қафасига махсус гамак-корсет кийдириб кўйилади (41-расм).
Скелет мосламаси олиб ташлангач, 20-50 кундан кейин беморнинг ёшига, синиш жойлашган сохага ва шикастланиш характерига қараб функционал елимли тортма ёки гипс боғлами кўйиб, иккита проек-цияда назорат рентгенографияси қилинади.
Скелет тортмага қўйишга кўрсатмалар:
1. Сон суяги диафизининг ёпиқ ва очиқ синишлари

40-расм. Сон суяги бўлакларининг ёнига силжишини «2» симон Киршнер темир кегайи билан бартараф қилиш.