Ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti “maktabgacha ta’lim” kafedrasi



Download 210,82 Kb.
bet6/8
Sana31.12.2021
Hajmi210,82 Kb.
#227339
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
2 5287695698811162571[1]

II Bob. Bolalar bilan suhbatlar

Tarbiyachi mashg‘ulotdan oldin suratni bo­

lalarga ko‘rsatmasdan, guruh xonasiga olib kiradi va uni doskaga tes-

kari tomoni bilan osib qo‘yadi. Bunday qilishdan maqsad bolalardagi

ixtiyorsiz diqqatdan mashg‘ulotning boshlanishida foydalanishdir.

Mashg‘ulotni boshlashdan oldin bolalami jonlantirish, yangi surat

mazmunini yaxshilab tushunib olishlari uchun qisqagina kirish suh-

bati o‘tkazish mumkin, Masalan: «Mushuk o‘z bolalari bilan” nomli

suratni bolalarga ko‘rsatishdan avval tarbiyachi ularga: Kimning uyi-

da mushugi bor? Nima uchun. mushuk saqlaysiz? Uni nimalar bilan

boqasiz? U qanday ovoz chiqaradi? kabi savollar beradi. So‘ngra bo­

lalarga: «Men sizlarga mushuM va uning bolalari tasvirlangan suratni

olib keldim, hozir sizlarga ko;‘rsataman, - deb suratning old tomo-

nini ilib qo‘yadi va bolalaming uni yaxshilab ko‘rib olishlari uchun

1- 2 daqiqa vaqt beradi. Suratni yaxshilab ko‘rib olishgach, tarbi­

yachi unda tasvirlanganlar bo< yicha savollaf bera boshlaydi. Savol­

lar bolalaming yosh va shaxrsiy xususiyatlarini, dastur maqsadini

hisobga olgan holda beriladi. Chunonchi, ^gar birinchi va ikkinchi

kichik guruhlarda ushbu surat bo‘yicha mashg‘ulot o‘tkazilsa, undan

maqsad: bolalaming mushuk va uning bolalari haqidagi tasavvurla-

rini aniqlash, tashqi ko‘rinishi, harakati, ovqatni qanday yeyishini

bilish va lug‘atini faollashtirish bo‘lsa, tarbiyachi bolalarga suratni

ko‘rsatib shunday savollar beradi: Suratda nima tasvirlangan? Ona

mushuk nima qilyapti? Ona mushuk yonida kim yotibdi? Mushuk

qanday miyovlaydi? Ikkinchi kichik guruh bolalariga esa yuqorida-

gi savollardan tashqari, yana ushbu savollami ham berish mumkin:

Ona mushukning panjalari qanday rangda? Dumi qanday rangda?

Mushukning boshida nimalari bor, tumshug‘ida-chi? Kulrang mu­

shukcha nima qilyapti? U nimadan sut ichyapti? U sutni qanday ich­

yapti? Ip kalavasi bilan o‘ynayotgan mushuk bolasini ko‘rsatib: Bu

mushukcha qanday rangda? U panjalari bilan nima o‘ynayapti? ip

kalavalari qanday rangda? Katta va maktabga tayyorlov guruhida beri-

ladigan savollar esa ancha murakkablashadi. Rasmlami ko‘rib chiqish

vaqtida bolalar diqqati ayrim detallarga yo‘naltiriladi: Ona mushuk

nimaning ustida yotibdi? Uning yonida uxlab yotgan mushukchaning

panjalarida ninasi ko‘rinib turibdi? Polda sochilib yotgan ip kalava-

lari qayerda edi? Nima uchun ip kalavalari polda sochilib yotibdi? Sa-

vatni kim ag‘darib yubordi? Tarbiyachining savollariga bolalar javob

berib bo‘lishgach, surat yuzasidan tarbiyachining o‘zi gapirib beradi:

«Mana bu ona mushuk - Mosh. Uning mushukchalari bor. U gilamcha

ustida yotib, bolalariga qarayapti. Kulrang mushukchalar tarelkadagi

sutni tili bilan chapillatib ichyapti, targ‘il rangdagi mushukcha esa

sakrab, savat ichidagi ip kalavalarini ag‘darib yubordi. Ip kalavalari

savat ichidan har tomonga sochilib ketdi va targ‘il mushukcha ko‘k

rangdagi ip kalavasini chuvalashtirib o‘ynay boshladi. Oq-qora rangli

mushukcha esa ona mushukning yonida uxlab yotibdi. Ona mushuk

mushukchalariga qarayapti va «xir-xir» qilib xirillayapti». Ushbu

mashg‘ulot jarayonida yangi so‘zlar izohlab beriladi, qiyin so‘zlar

jo‘r bo‘lib takrorlanadi. Mashg‘ulot topishmoq aytish va uningjavo-

bini topish (Kichkina qumg‘on, o‘tirib ko‘zini yumgan), she‘r aytish

(Sh. Sa’dullaning «Mushuk» she’rini):

Mushugim deydi: miyov,

Sichqon doim menga yov!

Shuning uchun qo‘ymayman,

Qancha yemay to‘ymayman.

yoki qisqa hikoya o‘qib berish bilan (Habib Po‘latovning «Mosh

hikoyasi» davom ettirilishi mumkin. Tarbiyachi ushbu mashg‘ulotda

bolalar lug‘atiga mushukchalar, ip kalavasi, panja, mo‘ylov, ich­

yapti, chapillatib, chuvalashib, kulrang, sochib yuborilgan, miyov

laydi, xurillaydi va hokazolami kiritadi. Suratlami ko‘zdan kechirish

va u haqda suhbat mashg’ulotining о‘ziga xos xususiyati shundaki,

mashg‘ulotda ko‘p o‘rinni hikoya, yangi ma’lumotlar va so‘zlami

ma’lum qilish, ulami bolalarga oldindan tanish bolgan tushunchalar

bilan taqqoslash egallaydi. Bunday mashg‘ulotlarda bolalarga m’lum

bo‘lgan so‘zlami faollashtirish, yangi so‘zlarni mustahkamlash

elementlari mavjud. Ba’zan katta va maktabga tayyorlov guruhlari

bolalariga mashg‘ulotda rassomlaming reproduksiya suratlarini

ko‘rsatishdan ham foydalaniladi; bunday mashg‘ulotlar bolalarga estetik va axloqiy tarbiya berishda muhim vosita bo‘lib hisoblana­

di. Undan to‘g‘ri foydalanish natijasida tarbiyachi bolalar lug‘atini

sezilarli darajada boyitishi mumkin. Maktabgacha tarbiya pedagogi-

kasida va tasviriy faoliyat uslubiyotida maktabgacha ta’lim yoshidagi

bolalar yoshiga mos bo‘lgan suratlar reproduksiyasining ro‘yxatlari

ishlab chiqilgan.

Mashg‘ulotdan keyin surat bir necha kun guruh xonasida

qoldiriladi va bolalar uni yana bir bor diqqat bilan ko‘rib chiqa-

dilar.



Download 210,82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish