Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti «Boshlang’ich ta`lim» fakul`teti

Ongning strukturasi,
uning muhim psixologik ta`rifi qanday

Kishining ongi bizning tevarak-atrofimizni qurshab turgan olam haqidagi bilimlar majmuasidan tarkib topdi.

sub`ekt bilan ob`ekt o`rtasida aniq farqlanishning o`z ifodasini topish, ya`ni odam «men» degan tushuncha bilan «men emas» degan tushunchaga nima tegishli ekanini aniq biladi.





odamning maqsadini ko`zlovchi faoliyatni ta`minlashdir. Faoliyatning maqsadlarini yaratish ongning funktsiyasiga kiradi

.

Kishi ongiga muqarrar ravishda, his-tuyg`ular olami kirib keladi

Psixologiyada psixologik ta`sirning asosan uch vositasi farqlanadi.

1. 
   Verbal ta`sir - bu so`z va nutqimiz orqali ko`rsatadigan ta`sirimizdir. Bundagi asosiy vositalar so`zlardir. Ma`lumki, nutq - bu so`zlashuv, o`zaro muomala jarayoni bo`lib, uning vositasi - so`zlar hisoblanadi. Monologik nutqda ham, dialogik nutqda ham odam o`zidagi barcha so`zlar zahirasidan foydalanib, eng ta`sirchan so`zlarni topib, sherigiga ta`sir ko`rsatishni xohlaydi.
   

1. 
   Paralingvistik ta`sir - bu nutqning atrofidagi nutqni bezovchi, uni kuchaytiruvchi yoki susaytiruvchi omillar. Bunga nutqning baland yoki past tovushda ifodalanayotganligi, artikulyatsiya, tovushlar, to`xtashlar, duduqlanish, yo`tal, til bilan amalga oshiriladigan harakatlar, nidolar kiradi. Shunga qarab, masalan, do`stimiz bizga biror narsani va`da berayotgan bo`lsa, biz uning qay darajada samimiyligini bilib olamiz. Kuyib - pishib, ochiq yuz va dadil ovoz bilan «Albatta bajaraman!», desa ishonamiz, albatta.
   

Dialog – ikki va undan ortiq kishilarning o`zaro og`zaki gaplashishi.
Dialogik nutq – nutq turlaridan bo`lib, bunda so`zlovchilar barobar teng, birgalikda faollik ko`rsatadi.
Monologik nutq – bir odamning o`z fikrlarini og`zaki yoki yozma ravishda ifodalash nutqi.
Muloqot – ikki yoki undan ortiq odamlarning o`zaro bir-biriga ta`sir etishi.

2.