Ҳайдарова С. Sql тили: имкониятлари ва қЎлланилиши

3.6. SQL-ифодалар синфи

SQL тили бир неча алоҳида бўлакларга бўлинган:⁹

• 
  маълумотлар схемасини бошқарувчи SQL-ифодалар;
  
• 
  маълумотлар билан ишлашга мўлжалланган SQL-ифодалар;
  
• 
  транзакцияларни бошқарувчи SQL-ифодалар.
  

Маълумотлар схемасини бошқарувчи SQL-ифодалар маълумотлар базасида сақланадиган маълумотларнинг структурасини аниқлашга мўлжалланган. Масалан, маълумотлар базасидаги янги жадвал маълумотлар схемасини бошқарувчи SQL-ифода creat table (жадвал яратиш) ѐрдамида яратилади, бу жадвални маълумотлар билан тўлдириш учун эса маълумотлар билан ишлашга мўлжалланган SQL-ифода insert (киритиш) керак бўлади.
Бу иккала ифодани мисолда кўриб чиқайлик. Қуйида corporation (корпорация) номли жадвални яратувчи маълумотлар схемасини бошқарувчи SQL-ифодани келтирамиз:
CREATE TABLE corporation (corp_id SMALLINT,
name VARCHAR(30),
CONSTRAINT pk_corporation PRIMARY KEY (corp_id)
);
Бу ифода иккита corp_id ва name устунларидан иборат жадвални яратади, бу ерда corp_id устуни бирламчи калит сифатида аниқланган ва унинг тури SMALLINT- "қисқа бутун" кўринишда бўлиб, одатда 5 тагача қийматли рақам ва ишорадан иборат бўлади. name устуни тури эса VARCHAR(30) - узунлиги ўзгарувчи, 30 та символдан ошмаган символли қатор.
Охирги сатрда жадвал учун чекланишлар (constraint) келтирилган, унда МБ серверига қайси устун ѐки устунлар бирламчи калит (primary key)





⁹ Алан Бьюли. Изучаем SQL. Вводный курс для разработчиков и администраторов БД. Санкт-Петербург– Москва, Символ , 2007
сифатида аниқланганлиги ҳақида хабар берилади, бизнинг мисолимизда бу чекланиш corp_id устунига қўйилган ва у pk_corporation деб номланган.
Энди маълумотлар билан ишлашга мўлжалланган SQL-ифодани, яъни