Aholi turmush darajasi statistikasi

Aholi turmush darajasi statistikasi

16-MAVZU
	AHOLI TURMUSH DARAJASI STATISTIKASI
REJA:
16.1	Aholi daromadlarining shakllanishi va tarkibi
16.2	Aholini turmush darajasini umumlashtiruvchi ko’rsatkichlar
16.3	Aholining moddiy ehtiyojlarini qondirish, ma’rifiy - ma’naviy va sotsial darajasini tavsiflovchi ko’rsatkichlar
16.4	Inson barkomallashuvi indeksi

16.1.Aholi daromadning shakllanishi va tarkibi


Daromad, birlamchi daromadni hisoblash

Daromad – bu rezidentlar ixtiyoriga tushgan pul tushumlaridir. Mohiyati jihatidan daromad rezidentlarning yalpi ichki mahsulot (YaIM) dagi hissasi bo’lib, pul shaklida ifoda etiladi.





Shaxsiy daromad ayrim kishi yoki oila daromadidir. U YaIM ni taqsimlash orqali hosil bo’ladi.
Bozor qoidasiga binoan har bir kishi ishlab topgan daromadini oladi. Masalan:

• 
  ishlab topish qoidasiga binoan ish kuchi egasi ish haqi oladi;
  
• 
  kapital egasi foyda ko’radi;
  
• 
  ko’chmas mulk egasi renta tegadi;
  
• 
  menejerga ham foyda, ham ish haqi tegadi;
  
• 
  puldor foiz oladi;
  
• 
  aktsiyador divident oladi.
  

Bu daromadlar birlamchi daromadni tashkil qiladi. U quyidagicha hisoblanadi:
BD = MBOD + MKD + DBD
Bu yerda: MBOD – mehnat bilan olingan daromad (ya’ni, ish haqi, menejer, tadbirkor daromadi); MKD – mulkdan kelgan daromad (foyda, renta, foiz, dividend); DBD – davlatning birlamchi daromadi (ishlab chiqarishga va importga soliq).