O’zbekistonda aholi jon boshiga tug’ri keladigan yarim ko’rsatkichining o’sish sur’atlari 1997 iyilda -3,3; 1998 iyilda - 2,6; 1999 iyilda- 2,8; 2000 iyilda -2,5 foizni tashkil kilgan
O’zbekistonda aholi jon boshiga tug’ri keladigan yarim ko’rsatkichining o’sish sur’atlari 1997 iyilda -3,3; 1998 iyilda - 2,6; 1999 iyilda- 2,8; 2000 iyilda -2,5 foizni tashkil kilgan.
O’zbekistonda aholi jon boshiga tug’ri keladigan yarim ko’rsatkichining o’sish sur’atlari 1997 iyilda -3,3; 1998 iyilda - 2,6; 1999 iyilda- 2,8; 2000 iyilda -2,5 foizni tashkil kilgan.
Dunyodagi barcha mamlakatlar aholi jon boshiga to’g’ri keladigan o’rtacha daromadlar darajasi bilan bir-biridan keskin farqlanadi.
Iqtisodiiy usish daromadlarning ko’paiyishiga olib keladi. Bu esa aholi daromadlarini meyoriga nisbiiy ta’sir qiladi. Daromadlar tengsizligi saklanib qolaveradi. Uning mikdoriy tengsizlik darajasini aniqlash uchun jahon amaliyotiga Lorenc egri chizig’dan foiydalaniladi.
Oilalar,daromadlarni Mutlok tenglashishi mumkin emas.
Yalpi daromadning aholi guruhlari urtasida taximlanishi harakterlash uchun aholi daromadlari tengsizligi indexi kursatkichi qo’llaniladi. Bu kursatkich qanchalik katta bo’lsa (ya’ni 10 ga yaqinlashsa) tengizlik shuncha kuchli bo’ladi. Jamiyat a’zolari daromadlari tenglashib borganda bu kursatkich (nol)ga intiladi. Bozor iqtisodiyotiga o’tish davrida iqtisodiiy beqarorlik tufaiyli qarab chikilgan bu kursatkich o’sish tamoiyiliga ega bo’ladi.
Daromadlar, shu jumladan, ish haqi darajasida katta farklar mavjud bulishining asosiiy sababi bozor tizimiga asoslangan iqtisodiyotning o’z hususiyatlaridan kelib chiqadi.
Daromadlar tengsizligi kamaiyishining tahminan 80 foizini asosan transport to’lovlari taqoza qiladi. Davlat transport to’lovlari eng past daromad oluvchi kishilar guruhi daromadining asosiiy qismi (70-75 foiz)ni tashkil qiladi va qashshoqlikni kamaiyishining eng muhim vositasi bo’lib hizmat qiladi.
Ijtimoiy siyosat-bu davlatning daromadlar taxsimlashdagi tengsizlikni kamaiyishiga va bozor iqtisodiyoti qatnashchilari o’rtasidagi ziddiyatlarni bartaraf kilishga yo’naltirilgan siyosatdir.
O’zbekistonda ijtimoiiy siyosatni amalga oshirib borish I. Karimovning «O’zbekiston ijtimoiiy islohotlarni chukurlashtirish yo’lida» (1995 iyil) kitobida to’liq bayon qilib berilgan.
Bozor iqtisodiyotida narhlar erkinlashadi, pulni qadrsizlanish darajasi ortib borishi bilan daromadlarning eng kam va o’rtacha darajasini muntazam oshirib borish amalga oshiriladi. Masalan, ish haqi, nafaka, pensija, stipendiyalar oshirilib bormoqda. Aholining banklardagi omonatlarni foizlari ham qayta ko’rib chiqiladi va oshirilib boriladi.
2003 iyil 1 martdan boshlab ish haki va boshka to’lovlar 0,20 mikdorida yoki 20 % ga ko’paiytiriladi. 2005 iyilda 1,2 martaga, eng kam ish haki 7835 sumga ko’paiytirildi.
Daromadlar nisbatini o’zgartirishda 1993 iyilda joriiy etilgan yangi yagona ta’rif setkasi katta ahamiyatga ega bo’ldi. Ya’ni 22 ta razryad belgilandi, ta’rif koeffitsentlarga qarab ish haqi belgilandi.
Ichki iste’mol bozorini himoya kilish hamda ozik-ovkat mahsulotlari va ozik- ovkat mollari asosiiy turlari iste’molchini muaiyyan darajada saklab turish bo’ldi.