|
2.2. Ўқув муассасалари жисмоний тарбия дарслари ва спорт
машғулотларида ахборот-коммуникация технологияларини ташкил
этиш усуллари
Умумўрта таълим мактаблар, академик лицейлар, касб-хунар коллежлари ва олий ўқув юртларида ўқитиладиган “Жисмоний тарбия” давлат дастури асосидаги дарсларда спорт турлари, уларнинг техник-тактик вмпллари шаклан бир-биридан фарқ қилмасада, уларни ўргатиш усуллари, мсьёрий юкламалари ўқувчи ёшлар ва талабаларнинг ёши, жинси ва жисмоний тайёргарлик даражаларига нисбатан қўлланилади. Бу эса энг пинало анатомик тузилмалар, физиологик фаолиятлар (функциялар), м.п.навий-руҳий ҳолатлар, табиийки жисмонан саломатлигини эътиборга шшиади. Бу йўлда замонавий таълим тақозо этаётган технологик воситалар, шп ор педагогик маҳоратлари етук, юқори даражада бўлиши лозим.
2.2.1. Умумтаълим ўрта мактаблар
Республика Президента ва Ҳукумати томонидан умумтаълим ўрта мвктабларда ўқитиш муддати аввалги тартибга (И йиллик) қайтарилди ва ,’(117-2018 ўқув йилидан бошлаб 9-синфни битирган 466 мингдан ортиқ \ нунчиларнинг 288 минги 10-синфда ўқишни давом эттирди. Бу уларнинг 60 фоизини ташкил этади.
Бу ислоҳотнинг негизида умумтаълим мактабларда барча ташкилий- (юшқарув ва ўқув жараёнларини янада кенгайтириш, фаолиятларни |.|комиллаштириш вазифалари мужассам. Шу асосда мактаб ўқувчиларининг жисмоний тарбия таълимида ўқув, спорт машгулотлари, оммавий согломлаштириш спорт тадбирлари, айниқса спорт турлари ҳамда “Умид пиқоллари” мажмуий спорт мусобақаларини қизиқарли равишда ўтказишни давр тақозо этади.
Таъкидлаш жоизки, ўқувчи ёшларнинг спорт тадбирларини ташкил килиш ва уни бошқаришнинг ўзига хос хусусиятлари мавжуд. Уларни қуйидаги чизма орқали қисқа ифода этиш мумкин.
Чизма 3.
Мактаб ўқувчиларининг жисмоний тарбия ва спортиии ташкил
килишнинг технологик тузилмаси
Жамоатчилик асосида фаолиятлар, кўмаклашув
|
Мактаб директори, маънавийва маърифий ишлар бўйича директор ўринбосари
|
У му мий раҳбарлик
|
"Ёшлар иттифоқи
III III кил оти
|
“Ёшлик” спорт жамияти- нинг бошланғич тармоғи “Умид ниҳоллари” спорт клуби
|
Мусобақалар тақвим режаси ва низомларни тайёрлаш, тасдикдаш
|
() га-оналар, хотин- кизлар комиссиялари
|
Жисмоний маданият
жамоаси
кенгаши
|
|
Ьолалар спортини ривож- лантириш жамгармаси
|
Спорт турлари бўйича тўгарак-секциялар
|
Ўқитувчи-мураббий ва спортдаги иқтидорли ўқувчилар фаолияти
|
Гиббий хизмат
|
Синф спорт ташкилотчиси -
|
Жамоаларни (команда)
|
(медпункт)
|
сардорлар
|
тузиш, мусобақаларга тайёргарлик
|
|
Хавфсизликни сақлаш, махалла фаоллари
|
Спорт турлари бўйича ҳакамлар уюшмаси (бюро)
|
Мусобақаларни ташкил этиш, бошқариш, якун- лаш, мукофотлаш
|
|
Туман-шаҳар спорт қўмитаси “Ёшлик” спорт жамияти, ички ишлар бўлими, болалар спорти жамғармаси, касаба уюшма ташкилотларининг назорати, амалий ёрдами
Чизмадаги тузилмаларнинг асосий мақсад ва вазифалари шаклий ва мазмун жиҳатдан бир маънони англатади, яъни ўқувчи ёшларнинг жисмоний тайёргарлигини тарбиялаш ҳамда уларнинг ҳар томонлама баркамол бўлиб етишишларини таъминлашдан иборат.
Шу мақсад йўлида мактаб жисмоний маданият жамоаси кенгаши (ЖМЖК - совет коллектива физкультуры) - эски тузум ҳақида янги мулоҳаза I юритиш мақсадга мувофиқ келади.
Республика мактаб ўқувчиларининг марказий “Ёшлик” спорт уюшмаси фаолият юритмокда. Бу ном ташкилий жиҳатдан мое келади. Лекин, унинг Низомида қайд этилган “Бошланғич ташкилот (ЖМЖК)” деярлик амалда ўз кучи, ташкилий мақомига эта эмас, яъни номи бор (барча мактабларда эмас) масъулият ва амалий фаолият йўқ, деса бўлади. Барча ташкилий тайёргарлик ва бошқарув ишлари фақат жисмоний тарбия ўқитувчилари ва бир неча иқтидорли ўқувчилар (юқори синфлар) зиммасига тушиб қолмокда. Шу ' сабабли жамоа кенгаши (совет коллектива) номини “Умид ниҳоллари - спорт клуби” деб юритиб, унинг Низомини ишлаб чиқиш лозим бўлади. Бу эса мактаб ўқувчиларининг спорт тадбирларини ахборот-коммуникация технологиялари асосида такомиллаштиришга замин бўлиши мумкин, яъни:
Юқори спорт ташкилотларининг (туман-шаҳар спорт қўмитаси, ' “Ёшлик” спорт жамияти, Ёшлар иттифоқи ташкилоти, Болалар спорти жамғармаси ва ҳ.к.) кўрсатма, топшириқ, буйруқлари, мусобақалар режаси, I Низомлар, янги маълумотларини интернет орқали веб-сайтларга киритиш, сақлаш, улардан фойдаланишга имконият яратилади;
Мактаб бирипчиликлари, “Умид ниҳоллари” спорт ўйинлари дастури, I мусобақалар Низоми ҳақидаги зарур маълумотларни сайтга киритиш, уларни синфлар, спорт турлари бўйича жамоалар (командалар), синф раҳбарлари, . ҳакамлар ҳайъатига компьютер ёки радио орқали хабар қилиш, тегишли . тавсия, таклиф, изоҳ-шархдар бериш амалга оширилади;
Туман-шаҳар, вилоят, республика таълим илмий-услубий марказлари | билан алоқадорлик ва зарур материалларни интернет орқали порталга киритиш, веб-сайтларга жойлаштириш, уларни дарслар, спорт машғулотлари, 1 суҳбат, дидактик ўқитиш жараёнларида мақсадли фойдаланишни таъминлаш I мумкин бўлади;
Синфлар, синфлараро ва мактаб бирипчиликлари спорт мусобақаларини видео тасвирларга олиш, уларни компьютер орқали телевизор, электрон доскаларда (кенг экран) қайта кўрсатиш, ижобий ва
I и (bun шмопларни баҳолаш, тегишли хулосалар чиқаришга қулайликлар Mihi* v л Оўлади.
'■I.iu.yp гадбирлар, имкониятлар, қулай вазиятлар иқтидорли спортчи риши жисмоний тарбия ва спорт соҳасида касб (ўқитувчи-мураббий) Il Iпишларига ҳавас уйғотиши, муҳими эса моҳир спортчи бўлиб Ватан in n,i шуқратини халқаро спорт мусобақаларида намойиш этишга эга
ii', хлракагларини кучайтиради.
in I бир гомони шундаки, иқтидорли спортчи ўғил ва қиз болаларнинг М 11 л ктиқиши ва уларни спорт фаолиятида тажриба, етук кўникма ва Miniiihiiiiiipra эга бўлиш учун интилишлари уларнинг интеллектуал мпнлнрини ривожлантириш асосида спорт журналиста бўлишига I I llli пиши мумкин.
\ошрги давр спорт журналиста кенг ва чуқур тафаккурга бой бўлган I I ip iupiiii талаб этади. Бунда бадиий асарларни мутолаа қилиш, замонавий nniiopoi парни доимо кузатиш-ўқиш, ҳаётдаги воқеликларни теран англаш,
• ipi л ижодий ёндашиш билан ижобий ҳамда салбий хулосалар чиқаришни ■ I inii пади. Бунга эришиш йўлида спортчилар оиласида компьютер тизими и hiiii носиталарига эга бўлиш, улардан мақсадли ва самарали фойдаланиш и I мақсадларга бошқаради.
Дсмак, умумтаълим мактабларда АКТ ва унинг турлари, фойдаланиш I v шпмаларини ташкил этиш, иқтидорли ўқувчиларнинг касб-хунар ц|||||ш||ларидамуҳим ўринда туради. Бу жараёнларни давр талаби, замонавий I па ним жараёнида ўқувчиларга муҳайё қилишда ота-оналарнинг ҳам ўзаро чпмкорлиги, фарзандларни ҳар томонлама баркамол қилиб тарбиялашда ўз имкоииятларидан самарали фойдаланишлари лозим.
Умумтаълим ўрта мактабларда таълимнинг 11 йиллик тизимга ўтишида шмонавий таълим асосида узлуксиз жисмоний тарбия таълимини I акомиллаштиришнинг янги шакллари, мазмуни, масъулиятларнинг тобора • -РI иб бориши табиий бир ҳолдир.
Маълумки, мактаб таълими икки табақадан иборат, яъни:
Бошланғич таълим (I-IV синфлар).
Ўрта таълим (V-XI синфлар).
Ҳар бир табақанинг муайян “Жисмоний тарбия” давлат дастури мавжуд.
Дастурлардаги бўлимлар (спорт турлари) асосан шуғулланувчиларнинг (‘ши, жинси ва жисмоний жиҳатдан соғломлигига қаратилган.
Бошланғич синф ўқувчиларининг жисмоний тарбияси.
Жисмоний тарбия ўқувчилар соғлигини мустаҳкамлаш, шахсини ҳар юмонлама ривожлантириш, меҳнат ва Ватанни ҳимоя қилишга тайёрлаш, шунингдек, ҳаётий муҳим ҳаракат, малака ва кўникмаларни эгаллашида катта ақамиятга эта. “Жисмоний тарбия” дастури асосида даре шаклидаги I аълимда машқ-ўйинлар аниқ соатлар микдори билан белгиланган.
Do'stlaringiz bilan baham: |
