Agrotexnologiyalar instituti

O„zbekistonda tayyorlanadigan va tayyorlanishi zarur bo„lgan dorivor 
o„simliklar
 
ro„yxati
 
 
 
№ 
 
O‗simlikning nomi 
 
Yig‗iladigan qismi 
 
 
 
Anjir 
 
bargi 
 
 
 
Arslonquyruq 
 
er 
ustki qismi
 
 
 
 
Bangidevona 
 
bargi 
 
 
 
Bozulbang 
 
er ustki qismi
 
 
 
 
Bo‗ymadaron 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Gazanda 
 
bargi 
 
 
 
Dalachoy 
 
er ustki qismi 

---

DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 
 
99 
 
 
 
 
Er qalampir (xren) 
 
ildizi 
 
 
 
Etmak 
 
ildizi 
 
 
 
Jo‗ka 
 
guli 
 
 
 
Zirai karmon 
 
mevasi 
 
 
 
Zig‗ir 
 
urug‗i 
 
 
 
Igir 
 
ildizi 
 
 
 
Isiriq 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Itsigak 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Ittikanak 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Kanakunjut 
 
urug‗i 
 
 
 
Kashnich 
 
mevasi 
 
 
 
Kelintili (shaftoli bargli 
taron) 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Kovrak 
 
ildizi, er ustki qismi 
 
 
 
Kungaboqar 
 
mevasi 
 
 
 
Ko‗ka 
 
bargi 
 
 
 
Limono‗t 
 
er ustki qismi, bargi 
 
 
 
Maymunjon 
 
mevasi 
 
 
 
Na‘matak 
 
mevasi 
 
 
 
Omon qora 
 
piyozboshchisi, bargi 
 
 
 
Otquloq 
 
ildizi 

---

DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 
 
100 
 
 
 
 
Achambiti (jag‗-jag‗) 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Oqquray 
 
ildizi va mevasi 
 
 
 
Ro‗yan 
 
ildizpoyasi bilan ildizi 
 
 
 
Sano 
 
bargi va mevasi 
 
 
 
Sarimsoq 
 
piyozboshchisi 
 
 
 
Sedana 
 
urug‗i 
 
 
 
Soxtakashtan 
 
mevasi, bargi, 
po‗stlog‗i 
 
 
 
 
Suvqalampir (achchiq toron) 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Temirtikan 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Termopsis (ketma-ket gulli) 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Tirnoqgul 
 
guli 
 
 
 
Tog‗jumrut 
 
mevasi 
 
 
 
Tog‗rayhon 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Turkiston adonisi 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Tuxumak (yapon saforasi) 
 
g‗unchasi 
 
 
 
Ukrop (bodiyon, shivit) 
 
mevasi 
 
 
 
Xantal 
 
urug‗i 
 
 
 
CHakanda 
 
mevasi 
 
 
 
CHerkez 
 
er ustki qismi 
 
 
 

---

DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 
 
101 
 
 
CHilonjiyda (unabi) 
bargi 
 
 
 
CHuchukmiya (qizilmiya) 
 
ildizi 
 
 
 
Ermon (achchiq shuvoq) 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Efedra (tog‗) 
 
er ustki qismi 
 
 
 
YAlpiz (Osiyo) 
 
bargi 
 
 
 
Qalampir 
 
mevasi 
 
 
 
Qashqarbeda 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Qiziltasma (qush toron) 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Qirqbo‗g‗im 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Qovoq (o‗ris) 
 
urug‗i 
 
 
 
Qora andiz 
 
ildizi 
 
 
 
Qora zira 
 
urug‗i 
 
 
 
Qora smorodina 
 
mevasi 
 
 
 
Qora zirq 
 
mevasi 
 
 
 
Qoqi (oduvanchik) 
 
ildizi 
 
 
 
Parpi 
 
tugunagi 
 
 
 
Bo‗rigul 
 
er ustki qismi 
 
 
 
Tubulg‗ibargli bo‗ymadaron 
 
guli 
 
 
2.Madaniylashtirishda ilmiy tadqiqot ishlari va uslublari. Maqsadi va 
vazifalari. 
Madaniylashtirishda ilmiy tadqiqot ishlarining maqsadi- dorivor o‘simliklarni 
yetishtirish,  saqlash  va  qayta  ishlash  texnologiyalarining  zamonaviy,  energiya 
tejovchi  yangi  texnologiyalarini  yaratish  va  dorivor  o‘simliklar  yetishtirishning 

---

DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 
 
102 
 
barcha  soxalarida  fan  yutuqlarini  ko‗llash  va  shu  asosda  qishloq  xo‗jalik 
maxsulotlari  navlarini  va  ulardan  olinadigan  yalpi  hosilni  oshirish,  ularni  qayta 
ishlab olinadigan maxsulotlar sifatini yaxshilashdan iborat. 
Madaniylashtirishda ilmiy tadqiqot ishlarining asosiy vazifalariga : 
-ilmiy  ish  mavzusini  davr  ta‘labi  asosida  to‗g‗ri  tanlash,  bunda  asosiy 
e‘tiborni energiya va sarflanadigan mablag‗ tejovchi texnologiyalarga qaratish;  
-  dorivor  o‘simliklarni  yetishtirishda  olib  boriladigan  ilmiy  izlanishlarni 
uslubiy jixatdan to‗g‗ri bajarilishini ta‘minlash; 
-ilmiy  tadqiqotlarni  to‗g‗ri  qo‗yilishini,  bunda  variantlarni  qaytariqlar  va 
yaruslar bo‗yicha uslublarni to‗g‗ri rejalashtirish; 
-tajribada xisob ishlarini va fenologik kuzatuvlarni to‗g‗ri va aniq bajarish; 
-ilmiy  tadqiqotlarda  boshqa  fanlarning  yutuqlari  va  asosiy  qonunlaridan 
to‗g‗ri foydalanish va ular asosida ish yuritish,  
-hosildorlikni to‗g‗ri dispersion tahlil qilish,  
-laboratoriya analizlarini uslubiy jixaidan aniq va to‗g‗ri bajarish,  
- laboratoriya va dala daftarini to‗g‗ri yuritish, 
- ish dasturi, ilmiy loyixa va xisobotlarni to‗g‗ri bajarish,  
-mustaqil fikr yuritadigan yuqori tafakkurli yosh mutaxasislar tayyorlash, 
-fanda eng zamonaviy yangi texnika va va jixozlar bilan to‗liq ta‘minlash 
Ilmiy  izlanishning  elementlari.  Ilmiy  tadqiqot  olib  borish  uchun  eng  avvalo 
tadqiqot  olib  borishning  tarkibiy  asoslari,  ya‘ni  tadqiqot  elementlarini  bilib  olish 
lozim. Tadqiqot elementlariga - variant, nazorat, standart, qaytariq, dalyanka, hisob 
maydoni, qo‗llaniladigan asbob va uskunalar turlari singarilar kiradi. 
Ilmiy  tadqiqot  olib  borish  eksperimenlaridan  maqsad  turli  usullarni  qiyosiy 
o‗rganish va miqdor jihatdan baholanadi. 
 Ilmiy tadqiqot olib borish uchun eng avvalo tadqiqot olib borishning tarkibiy 
asoslari, ya‘ni tadqiqot elementlarini bilib olish lozim. 
Ilmiy  tadqiqot  olib  borish  eksperimentlardan  maqsad  turli  usullarni  qiyosiy 
o‗rganish va miqdor jihatdan baholanadi.