Agrotexnologiyalar instituti
Download 2,77 Mb. Pdf ko'rish
|
DORIVOR O’SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI MAJMUA 2020 (2)
|
Faoliyat
turi Ish shakli Individual Guruhiy Ta‘limiy faoliyat Talabalar portfoliosi, bitiruvchi, doktorant, tinglovchi portfoliosi va boshq. Talabalar guruhi, tinglovchilar guruhi portfoliosi va boshq. Pedagogik faoliyat O‘qituvchi portfoliosi, rahbar xodim portfoliosi Kafedra, fakultet, markaz, OTM portfoliosi va boshq. DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 246 TESTLAR № Саволлар Вариант 1 Вариант 2 Вариант 3 Вариант 4 1 Fenologik kuzatuvlar uchet maydonining қaysi қatorlarida o‟tkaziladi *2-3 1-2 3-4 barcha 2 Fenologik kuzatuv uchun nechta o‟simlik ajratiladi *50-100 100-150 150-200 200 dan ortiq 3 Fenologik kuzatuvlar қanday o‟simliklarda o‟tkaziladi *Yorliq bilan ajratilgan o‘simliklarda Bir xil o‘simliklarda Sog‘lom o‘simliklarda Qatorasiga 4 100 m2 gacha bo‟lgan delyankadan kancha na‟muna olinadi *6-8 8-10 11-12 15 5 Dala tajribasi ko‟yilishidan oldin necha yillik tarixi o‟rganiladi *3 yil 4 yil 5 yil 6 yil 100-200 m2 bo‟lgan delyankalardan qancha na‟muna olinadi *8-12 12-15 15-20 25 Unib chiқish ucheti kanday tartibda o‟tkaziladi. *boshlanishidan 50% unib chiqquncha xar 2-3 kunda boshlanishidan 50% unib chiqquncha xar kuni boshlanishidan 100% unib chiqquncha xar 2-3 kunda boshlanishidan 100% unib chiqquncha xar kuni Dala tajribasi қo‟yilishi uchun tajriba maydoni kanday bo‟lishi kerak *tekis Sifatli shudgor qilingan Namligi etarli Namligi etarli bo‘lmagan Takrorlanishlar kanday belgilanadi *Rim rakamlarida Arab rakamlarida Lotinda Кiroilda Fenologik kuzatuv ma‟lumotlari nima bilan yozib boriladi *qalamda ruchkada siyoxda tushda 1 ga maydon yuzasi *10000 2 м 100000 2 м 1000000 2 м 1000 2 м Bittabug‟doy qancha o‟simlik bo‟ladi *1500 1000 500 200 Tor qatorli (60 sm) egatlarda 10 m2 kancha pogonometr bo‟ladi *16.6 p.m 16.0 p.m 15.5 p.m 10.0 p.m Tajribada o‟zgaruvchanliklar miqdori *2 3 4 6 Miqdor o‟zgaruvchanlik *Vazni, balantlik, Bo‘yi, shakli, Og‘irligi, bo‘yi, Ta‘mi, shakli, DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 247 hosil xajmi rangi rangi Ilmiy tadqiqotning nechta uslubi bor *4 5 6 7 Ilmiy tadqiqotning asosiy uslublari *Dala, Lizimetrik, Vegetatsion, labaratoriya Biologik., Fizikaviy, Kimyoviy Agrokimyoviy, Agrofizikaviy, Biokimyoviy Bir omilli, Ikki omilli, Кo‘p omilli Tadqiqot olib borishning asosiy elementlari *Variantlar, Takrorlanishlar, delyankalar Tuproq, o‘simlik, hosil Nav, Duragay, Liniya Кuzatish, uchet, aprobasiya Ichki ximoya polasasining kengligi necha metrdan iborat *1 m 2 m 3 m 4 m Paxtachilikda dala tajribalari ximoya maydoni kengligi necha metr bo‟ladi *6-8 m 3-4 m 5-6m 10-12m Eng keng tarqalgan tajriba uslubi *dala lizimetr vegetasion labaratoriya kanday tajribalar transheyalarda o‟tkaziladi *lizimetr dala labaratoriya vegetasion qanday tajribalar idishlarda o‟tkaziladi *vegetasion labaratoriya lizimetr Dala variant degani nima *O‘rganilayotgan xodisalarni miqdoriy baholash O‘rganilayotgan o‘simlik O‘rganilayotgan dalada o‘simlikni joylashtirish O‘rganilayotgan xodisa Nazorat variant *O‘rganilayotgan variantlar taqqoslanadigan variant o‘g‘itsiz sug‘orishsiz Shudgor qilinmaydigan Sifat variantlari *Navlar,ekish usullari,ishlov berish va boshq. Rayonlashtirilgan nav Istiqbolli nav Кuzgi shudgor Miqdor varianti *Sug‘orish me‘yori,o‘g‘it dozasi va boshq. Vegetasion sug‘orish Mineral oziqlantirish Organiq o‘g‘itlar .Delyanka degani nima *1 dona variant joylashadigan i maydon Er uchastkasi Tajriba maydoni Xisobli maydon Dala tajribasida nechta takrorlanish bo‟ladi *3-4 4-5 5 dan ortiq 6 dan ortiq Tajriba degani nima *Кuzatish va kat‘iy uchetlarni o‘z ichiga tadqiqot o‘rganish bilim DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 248 olgantadqiqot ning ustuvor uslubi Tajribaning o‟ziga xos xususiyatlari Ilmiyligi, tipikligi, aniqligi ilmiyligi tipikligi aniqligi Кuzatish degani nima *Xodisalarning miqdor va sifat o‘zgarishini registrasiya qilish O‘sishni registrasiya qilish Rivojlanishni registrasiya qilish O‘sish va rivojlanishni registrasiya qilish Ekspriment degani nima *Sun‘iy o‘zgartirilgan sharoitda xodisalarning tub moxiyatini o‘rganish Labaratoriya analizlari Agrokimyoviy analizlar Biokimyoviy analizlar .Dala tajribasi *Dala sharoitida amalga oshiriladigan tadqiqotlar O‘kuv xo‘jaligida o‘tkaziladigan tadqiqotlar Labaratoriya sharoitida o‘tkaziladigan tajri balar Fermer xo‘jaliklarida olib boriladigan Lizimetrik tajribalar *Maxsus ximoyalangan chukurliklarda olib boriladigan tajribalar Ochiq dalada Yopiq inshoatda Labaratoriyada .Lizimetr xajmi *1-2 3 м 4 3 м 5 3 м 10 3 м Lizimetr chukurligi *1-2 m 3m 4 m 5 m .tajriba xatosi nima *Tanlab kuzatish natijasi bilan ekspriment natijasi orasidagi tafovut Xosildorlikdagi tafovut O‘sishdagi tavovut Rivojlanishdagi tavovut .Dala tajribasida necha turdagi xatolik uchraydi. *3-xil 4- xil 2-xil Кo‘p .Tasodifiy xatolik *Кo‘pgina omillar ta‘siri ostida vujudga keladiganxatolikular Temperatura ta‘siritda Yo g‘ingarchilik ta‘sirida G‘ingarchilik ta‘sirida Iqlim ta‘sirida .Sistematik xatoliklar *Xatoliklar maxsus doimiy sobablarga ko‘dra Кurg‘oqchilik ta‘sirida Tuproq o‘numdorligi Iqlim. .Dala tajribalari necha guruxga bo‟linadi *2 3 4 5 .Dala tajribasining asosiy guruxlari *Agrotexnik, nav sinash Paxtachilik, urug‘chilik Sabzavotchilik, mevachilik O‘simlikshunoslik, dexkonchilik Agrotexnik tajribalar *Ishlov berishni Кuzgishudgor Sug‘orish Mineral DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 249 o‘osildorlik va maxsulot sifatiga ta‘siriga ob‘ektiv baho berish oziqlantirish .nav sinash tajribalari *Bir xil sharoitda turli navlarga ob‘ektiv baho berish Urug‘larni ko‘paytirish Seleksion ko‘chatzorlar Nav sinash .Er uchastkasiga bo‟lgan ta‟lab *Tipiklik. Bir xillik Unumdorlik, donadorlik relef Meliorativ xolat .Dala tajribasida delyankaning maydoni *50-200 2 м 200-300 2 м 400 2 м 500 2 м .Ishlab chiqarish tajribalarida delyanka maydoni *100-3000 2 м 200-1000 2 м 300-500 2 м 1000 2 м Mikrodelyanka tajribalarida delyankaning maydoni *10 2 м gacha 50 2 м gacha 80 2 м gacha 100 2 м gacha .Dala tajribasida bir dona delyankadagi o‟simliklarning minemal miqdori *80-100 100-120 130-150 200 variantlarni joylashtirishning qancha usuli bor *3 4 6 8 Standart joylashtirish *Standartni 1-2 variantdan keyin joylashtirish Standartni 3-4 variantdan keyin joylashtirish Standartni 5-6 variantdan keyin joylashtirish Standartni 7-8 variantdan keyin joylashtirish delyankalarni sistematik joylashtirish *Tartib saqlanadi Tartib saqlanmaydi Tartib buziladi Xech qanday tartib mavjud emas .delyankalarni eng oddiy sistematik joylashtirish *Bir yarusli 2-yarusli 3-yarusli yarussiz .kontrol variant nima uchun kerak *Variantlarni taqqoslash uchun Delyankalarni taqqoslash uchun Takrorlanishlarni to‘ldirish uchun Takrorlanishlarni taqqoslash uchun Urug‟larni ko‟paytirishda qanday delyankalardan foydalaniladi *standart rendamizasion sistematik Barcha turdagi .Fenologik kuzatuv o‟tkaziladigan maydonda g‟o‟za chekankasi o‟tkaziladimi *Yo‘q ha mumkin Ba‘zan ,qayta o‘sib chiqsa .qisqa muddatli tajribalarning davomiyligi *3-10 1-2 2-3 3-4 DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 250 qisqa muddatlit dala tajribalarining necha turi mavjud *2 turi 3 turi 4 turi 5 turi .Stasionar bo‟lmagan qisqa muddatli dala tajribalarining davomiyligi *3-4 yil 1-2 yil 2-3 yil 1 yil .Stasionar kisqa muddatli dala tajribalari davomiyligi *4-10 yil 4-5 yil 6-7 yil 7-8 yil Кo‟p yillik tajribalar davomiyligi *10-50 yil 10 yil 15 yil 20 yil Davomiy tajribalarning davomiyligi *50 yildan ortiq 40 yildan ortiq 30 yildan ortiq 20 yildan ortiq Tajriba dalalarining uy joylardan uzoqligi *50-100 m 100-120 m 130-150 m 150-200 m Tajriba dalasining ayrim daraxtlardan uzoqligi *25-30 m 30-35 m 35-40 m 15-20 m Tajriba dalasining yo‟l yoqasidan uzoqligi *10-20 m 8-10 m 6-8 m 5-6 m Maydondagi tajribani takrorlanishi *Xar bir variantning bir xil nomdagi delyankalar soni Variantlarning navbatlashishi Delyankalarning navbatlashishi Takroriy ekish Vaqtda takrorlanish *O‘rganish olib borilgan yil soni Vegitasion davr Ekishdan pishgukgacha Ekishdan xosil yig‘ib terib olinguncha Takrorlanish *To‘lik variantlar yig‘indisini o‘z ichiga olgan tajriba maydonining bir qismi Takroriy ekish Qayta ekish Ichiga ekish Takrorlanishlarni joylashtirish usullari *Yoppasiga, tarqoq Standart, kontrol Sistemali, yoppasiga Tartibli, rendamizasion Dala tajribasining qiyaligi *0.005-0.01 0.01-0.05 0.05-0.1 0.1-0.2 Dalaning kimyoviy tarkibi kanday bo‟lishi kerak *Bir xil Xar xil Mineral moddalarga boy Mineral moddalar bilan kam ta‘minlangan Dala sharoitida kanday shakldagi delyankalar ko‟proq uchraydi *To‘g‘ri burchakli kvadrat cho‘zinchoq Barcha turdagi Delyankamtomonlarining samarali nisbati *1 : 10,1: 15 1 : 5,1: 7 1 : 4 , 1 : 6 Ahamiyatga ega emas Stasionar dala *5-10 marta 10-12 marta 12-15 marta 15 dan ortiq DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 251 tajribalarida delyankading uzunligi enidan kancha ortiq bo‟ladi Tajriba ko‟yishdan oldik kancha tuproq namunasi olinadi *15 12 10 8 Tuproq na‟munalari olishning keng tarqalgan usuli *konvert diogonal kvadrat barcha usullar G‟o‟zada necha marta fenologik kuzatuvlar o‟tkaziladi *4 marta 5 marta 6 marta 7 marta G‟o‟zada qanday tartibda feno-logik kuzatishlar olib boriladi *1.06, 1.07, 1.08, 1.09 1.05, 1.06, 1.07, 1.08, 1.09 Har bir fenofazada Vegetasiya boshlanishi va oxirida Fenologik kuzatuvlar uchet maydonining kaysi katorlarida o‟tkaziladi *2-3 1-2 3-4 barcha Fenologik kuzatuv uchun nechta o‟simlik ajratiladi *50-100 100-150 150-200 200 dan ortiq Fenologik kuzatuvlar kanday o‟simliklarda o‟tkaziladi *Yorliq bilan ajratilgan o‘simliklarda Bir xil o‘simliklarda Sog‘lom o‘simliklarda Qatorasiga 100 m2 gacha bo‟lgan delyankadan kancha na‟muna olinadi *6-8 8-10 11-12 15 100-200 m2 bo‟lgan delyankalardan qancha na‟muna olinadi *8-12 12-15 15-20 25 Unib chikish ucheti kanday tartibda o‟tkaziladi. *boshlanishidan 50% unib chiqquncha xar 2-3 kunda boshlanishidan 50% unib chiqquncha xar kuni boshlanishidan 100% unib chiqquncha xar 2-3 kunda boshlanishidan 100% unib chiqquncha xar kuni Dala tajribasi ko‟yilishidan oldin necha yillik tarixi o‟rganiladi *3 yil 4 yil 5 yil 6 yil Dala tajribasi ko‟yilishi uchun tajriba maydoni kanday bo‟lishi kerak *tekis Sifatli shudgor qilingan Namligi etarli Namligi etarli bo‘lmagan .variantlar kanday belgilanadi *Arab rakamlarida Rim rakamlarida Кirilda Lotinda Takrorlanishlar kanday belgilanadi *Rim rakamlarida Arab rakamlarida Lotinda Кiroilda DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 252 Fenologik kuzatuv ma‟lumotlari nima bilan yozib boriladi *qalamda ruchkada siyoxda tushda 1 ga maydon yuzasi *10000 2 м 100000 2 м 1000000 2 м 1000 2 м Bittabug‟doy qancha o‟simlik bo‟ladi *1500 1000 500 200 .tor qatorli (60 sm) egatlarda 10 m2 kancha pogonometr bo‟ladi *16.6 p.m 16.0 p.m 15.5 p.m 10.0 p.m Кeng qatorli (90 sm) egatlarda 10 m2 kancha pogonometr bo‟ladi *11.1 p.m 12.2 p.m 10.0 p.m 9.0 p.m Tajribada o‟zgaruvchanliklar miqdori *2 3 4 6 .Miqdor o‟zgaruvchanlik *Vazni, balantlik, hosil Bo‘yi, shakli, xajmi Og‘irligi, bo‘yi, rangi Ta‘mi, shakli, rangi .Sifat o‟zgaruvchanlik *Ta‘mi, shakli, rangi Vazni, xajmi, balantligi Chukurligi, balantligi, kengligi Og‘irligi, shakli, xidi Dala tajribasida asosiy xujjatlar kanday guruxlarga bo‟linadi *Birlamchi, ikkilamchi Asosiy , asosiy bo‘lmagan Muxim, muxim bo‘lmagan Ilmiy . xo‘jalik Birlamchi xujjatlarga kanday xujjatlar kiradi *Dala jurnali, xisobotlar, dissertasiya Dala daftari, maqolalar, ma‘ruzalar Loyixalar. Dasturlar, ma‘ruzalar Labaratoriya jurnali, dala daftari .Dala jurnaliga qanday ma‟lumotlar yoziladi *Uchetlar. Fenologik kuzatuvlar Dala tarixi Labaratoriya analizi Nav tavsifi Dala daftariga kanday ma‟lumotlar yoziladi *Dala tarixi,agrotexnik tadbirlar Ekish muddati. xosildorlik Nav tavsifi Tuproq tavsifi .Tajribada kompost nima uchun kerak *Tajribani takroran ko‘yish uchun Xisobot uchun Dissertasiya uchun Кerak emas Vaznini aniqlash uchun nechta urug‟ta‟lab etiladi *1000 500 200 100 Dala tajribasida necha marta aprobasiya o‟tkaziladi *ikki uch bir xoxlagancha G‟o‟za o‟simligida 1.08 dagi fenologik kuzatuvlarda kanday belgilar o‟rganiladi *Bo‘yi, hosil shoxlari, xosil elementlari, ko‘saklar soni Bo‘yi , gullari, ko‘saklar soni Shonalari, gullari , ko‘saklari Gullari , ko‘saklari .Bir dona ko‟sak vaznini *100 50 30 10 DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 253 aniqlash uchun nechta na‟muna kerak Кo‟p omilli tajribani ko‟rsaning *O‘g‘itlash , sug‘orish Sanzar , Кroshka Buxoro-6, Namangan-77 Xuraki, Chillaki Bir omilli tajribalarni ko‟rsating *Azot, Fosfor, Кaliy Ekish me‘yori, sug‘orish rejim, o‘g‘itlash dozasi O‘g‘it, nav, tuproq Gerbesid, shudgor, sug‘orish Variasion qator *Variasiyalanuvchi belgilarni ko‘rsatuvchi qator o‘sish kamayish o‘zgarish Dispersion taxlil nima *O‘rtachalar kvadratini nisbatini taqsimlanishi Statistik taxlil usuli Xosildorlikka matematikishlov berish Statistik gipoteza Parametrik gipoteza *Tasavvurlarga asoslangan kriteriyalar Ilmiy gipoteza Matematik gipoteza Statistik gipoteza .Statistik gipoteza *Taqsimlanishning u yoki boshqa statistik konunlari to‘g‘risidagi ilmiy tasavvurlar Taqsimlanish qonunlari Matematik gipoteza Taqsimlanish to‘g‘risidagi gipoteza Dispersion taxlilning keng tarqalgan uslubi *B.A.Dospexov V.Peregudov A.V.Sokolov P.G.Naydin .NSR kanday kattalikda o‟lchanadi *0.05 va 0.1% 0.2 va 0.3% 0.3 va 0.4% 0.5% Dala ekinlari nimaga asoslanib guruhlarga bo‟lingan? *Olinadigan mahsulot turiga qarab Biologik xususiyatiga qarab Ekish me‘yori va usuliga qarab Morfologik belgilariga qarab Don - dukkakli o‟simliklarning ildizida yashaydigan bakteriyalarni aniqlang *Bacillis Rhizobium Clostridium Streptococcus Don mahsulotlarini saqlashda eng katta zararni etkazuvchilarni aniqlang? *Chorva hayvonlari, xashoratlar Кemiruvchi-lar, zararkunandalar Кanna-lar bitlar Zararkunandalar, xashorat-lar Dondan necha foiz un chikadi *70-78 65-70 60-65 55-60 Don-dukkakli ekinlarni etishtirishda nima uchun azot moddasi kam ishlatiladi? *O‘simlikning o‘zi azot to‘playdi O‘zi azot to‘playdi Tuproqda azot etralik Azot donning sifatini pasaytiradi Dunyoda ishlab chiqariladigan moyning *Soya Paxta Кungaboqar Zig‘ir DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 254 40%i qaysi ekindan olinadi? Er yong‟oqning ekish me‟yori,kg ga? *70-80 10-20 30-40 50-60 Yorug‟sevar moyli o‟simlikni ko‟rsating *kungaboqar raps maxsar soya Issiqqa talabchan moyli ekinni tanlab bering *kunjut maxsar raps zigir Qaysi don-dukkakli ekinning donidan sut v sut maxsulotlari ishlab chiqiladi? *Soya Loviya Mosh No‘xat Qaysi o‟simlik moy, oqsil va don muammosini xal qila oladi? *No‘xat Soya, Yasmiq Burchoq Qand lavlagi urug‟ini ekish chuqurligi, sm? *3-4 1-3 6-8 8-10 Qand lavlagini ekish me‟yori,kg ga? *10-12 4-6 6-8 14-16 Qand lavlagini ekish usulini ko‟rsating *Кeng qator lab,qator orasi 60 sm, o‘simlik orasi 20 sm yoppasiga qatorlab kvadrat uyalab tor qatorlab Qandli o‟sim likni tanlab bering *Lavlagi Кartoshka Topinambur Jo‘xori Кanop tolasining uzunligi qancha bo‟ladi,mm? *30-100 100-150 150-200 50-80 Кartoshka necha gradus xaroratda saklanadi *6-8 5-6 4-5 1-2 Кartoshka saklanadigan omborda xavoning nisbiy namligi kancha buladi *90-95 85-90 80-85 75-80 Кartoshkani ekish me‟yori, t ga? *1,5-3,0 0,5-1,0 3-4 4-5 Кartoshkaning tugunakmevasining yashil rangli bo‟lishi nimani bildiradi? *Zaharli modda solanin mavjudligini Кraxmalning ko‘pligini Moyning ko‘pligini Oqsilning ko‘pligini DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 255 ISHCHI FAN DASTURIGA MUVOFIQ BAHOLASH MEZONLARINI QO‟LLASH BO‟YICHA USLUBIY KO‟RSATMALAR “DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI” fanidan talabalar bilimini reyting tizimi asosida baholash mezoni ― Dorivor o‟simliklarda ilmiy izlanish asoslari ‖ fani bo‘yicha reyting jadvallari, nazorat turi, shakli, soni hamda har bir nazoratga ajratilgan maksimal ball, shuningdek joriy va oraliq nazoratlarining saralash ballari haqidagi ma‘lumotlar fan bo‘yicha birinchi mashg‘ulotda talabalarga e‘lon qilinadi. Fan bo‘yicha talabalarning bilim saviyasi va o‘zlashtirish darajasining Davlat ta‘lim standartlariga muvofiqligini ta‘minlash uchun quyidagi nazorat turlari o‘tkaziladi: joriy nazorat (JN) – talabaning fan mavzulari bo‘yicha bilim va amaliy ko‘nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Joriy nazorat fanning xususiyatidan kelib chiqqan holda amaliy mashg‘ulotlarda og‘zaki so‘rov, test o‘tkazish, suhbat, nazorat ishi, kollekvium, uy vazifalarini tekshirish va shu kabi boshqa shakllarda o‘tkazilishi mumkin; oraliq nazorat (ON) – semestr davomida o‘quv dasturining tegishli (fanlarning bir necha mavzularini o‘z ichiga olgan) bo‘limi tugallangandan keyin talabaning nazariy bilim va amaliy ko‘nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Oraliq nazorat bir semestrda ikki marta o‘tkaziladi va shakli (yozma, og‘zaki, test va hokazo) o‘quv faniga ajratilgan umumiy soatlar hajmidan kelib chiqqan holda belgilanadi; yakuniy nazorat (YAN) – semestr yakunida muayyan fan bo‘yicha nazariy bilim va amaliy ko‘nikmalarni talabalar tomonidan o‘zlashtirish darajasini baholash usuli. YAkuniy nazorat asosan tayanch tushuncha va iboralarga asoslangan ―YOzma ish‖ shaklida o‘tkaziladi. ON o‘tkazish jarayoni kafedra mudiri tomonidan tuzilgan komissiya ishtirokida muntazam ravishda o‘rganib boriladi va uni o‘tkazish tartiblari buzilgan hollarda, ON natijalari bekor qilinishi mumkin. Bunday hollarda ON qayta o‘tkaziladi. Oliy ta‘lim muassasasi rahbarining buyrug‘i bilan ichki nazorat va monitoring bo‘limi rahbarligida tuzilgan komissiya ishtirokida YAN ni o‘tkazish jarayoni muntazam ravishda o‘rganib boriladi va uni o‘tkazish tartiblari buzilgan hollarda, YAN natijalari bekor qilinishi mumkin. Bunday hollarda YAN qayta o‘tkaziladi. Talabaning bilim saviyasi, ko‘nikma va malakalarini nazorat qilishning reyting tizimi asosida talabaning fan bo‘yicha o‘zlashtirish darajasi ballar orqali ifodalanadi. ―Dorivor o‘simliklarda ilmiy izlanish asoslari‖ fani bo‘yicha talabalarning semestr davomidagi o‘zlashtirish ko‘rsatkichi 100 ballik tizimda baholanadi. Ushbu 100 ball baholash turlari bo‘yicha quyidagicha taqsimlanadi: YA.N.-30 ball, qolgan 70 ball esa J.N.-40 ball va O.N.-30 ball qilib taqsimlanadi. DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 256 Ball Baho Talabalarning bilim darajasi 86-100 A‘lo Xulosa va qaror qabul qilish. Ijodiy fikrlay olish. Mustaqil mushohada yurita olish. Olgan bilimlarini amalda qo‘llay olish. Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish. Tasavvurga ega bo‘lish. 71-85 Yaxshi Mustaqil mushohada qilish. Olgan bilimlarini amalda qo‘llay olish. Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish. Tasavvurga ega bo‘lish. 55-70 Qoniqarli Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish Tasavvurga ega bo‘lish. 0-54 Qoniqarsiz Aniq tasavvurga ega bo‘lmaslik. Bilmaslik. Fan bo‘yicha saralash bali 55 ballni tashkil etadi. Talabaning saralash balidan past bo‘lgan o‘zlashtirishi reyting daftarchasida qayd etilmaydi. Talabalarning o‘quv fani bo‘yicha mustaqil ishi joriy, oraliq va yakuniy nazoratlar jarayonida tegishli topshiriqlarni bajarishi va unga ajratilgan ballardan kelib chiqqan holda baholanadi. Talabaning fan bo‘yicha reytingi quyidagicha aniqlanadi: , 100OVR bu yerda: V - semestrda fanga ajratilgan umumiy o‘quv yuklamasi (soatlarda); O’ -fan bo‘yicha o‘zlashtirish darajasi (ballarda). Fan bo‘yicha joriy va oraliq nazoratlarga ajratilgan umumiy ballning 55 foizi saralash ball hisoblanib, ushbu foizdan kam ball to‘plagan talaba yakuniy nazoratga kiritilmaydi. Joriy JN va oraliq ON turlari bo‘yicha 55bal va undan yuqori balni to‘plagan talaba fanni o‘zlashtirgan deb hisoblanadi va ushbu fan bo‘yicha yakuniy nazoratga kirmasligiga yo‘l qo‘yiladi. Talabaning semestr davomida fan bo‘yicha to‘plagan umumiy bali har bir nazorat turidan belgilangan qoidalarga muvofiq to‘plagan ballari yig‘indisiga teng. ON va YAN turlari kalendar tematik rejaga muvofiq dekanat tomonidan tuzilgan reyting nazorat jadvallari asosida o‘tkaziladi. YAN semestrning oxirgi 2 haftasi mobaynida o‘tkaziladi. JN va ON nazoratlarda saralash balidan kam ball to‘plagan va uzrli sabablarga ko‘ra nazoratlarda qatnasha olmagan talabaga qayta topshirish uchun, navbatdagi shu nazorat turigacha, so‘nggi joriy va oraliq nazoratlar uchun esa yakuniy nazoratgacha bo‘lgan muddat beriladi. Talabaning semestrda JN va ON turlari bo‘yicha to‘plagan ballari ushbu nazorat turlari umumiy balining 55 foizidan kam bo‘lsa yoki semestr yakuniy joriy, oraliq va yakuniy nazorat turlari bo‘yicha to‘plagan ballari yig‘indisi 55 baldan kam bo‘lsa, u akademik qarzdor deb hisoblanadi. Talaba nazorat natijalaridan norozi bo‘lsa, fan bo‘yicha nazorat turi natijalari e‘lon qilingan vaqtdan boshlab bir kun mobaynida fakultet dekaniga ariza bilan murojaat etishi mumkin. Bunday holda fakultet dekanining taqdimnomasiga ko‘ra rektor buyrug‘i bilan 3 (uch) a‘zodan kam bo‘lmagan tarkibda apellyatsiya komissiyasi tashkil etiladi. DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 257 Apellyatsiya komissiyasi talabalarning arizalarini ko‘rib chiqib, shu kunning o‘zida xulosasini bildiradi. Baholashning o‘rnatilgan talablar asosida belgilangan muddatlarda o‘tkazilishi hamda rasmiylashtirilishi fakultet dekani, kafedra muduri, o‘quv- uslubiy boshqarma hamda ichki nazorat va monitoring bo‘limi tomonidan nazorat qilinadi. Talabalarning fan bo‟yicha ON dan to‟playdigan ballarning namunaviy mezonlari № Ko‟rsatkichlar ON ballari MAK S 1-ON 2-ON 1. Darslarga qatnashganlik darajasi. Ma‘ruza darslaridagi faolligi, konspekt daftarlarining yuritilishi va to‘liqligi. 6 0-3 0-3 2. YOzma ish savollariga bergan javoblari, natijalari bo‘yicha. 24 0-12 0-12 Jami ON ballari 30 0-15 0-15 Talabalarning fan bo‟yicha JN dan to‟playdigan ballarning namunaviy mezonlari № Ko‟rsatkichlar JN ballari Mak s 1-JN 2-JN 1. Darslarga qatnashganlik va o‘zlashtirishi darajasi. Amaliy mashg‘ulotlardagi faolligi, amaliy mashg‘ulot daftarlarining yuritilishi va holati 6 0-3 0-3 2. Mustaqil ta‘lim topshiriqlarining o‘z vaqtida va sifatli bajarilishi. Mavzular bo‘yicha uy vazifalarini bajarilish va o‘zlashtirishi darajasi 10 0-5 0-5 3. Og‘zaki nazorat ishi yoki test savollariga berilgan javoblar 24 0-12 0-12 Jami JN ballari 40 0-20 0-20 YAkuniy nazorat ―Test‖ shaklida belgilangan bo‘lsa, u holda yakuniy nazorat 30 ballik ―Test‖ variantlari asosida o‘tkaziladi. Agar yakuniy nazorat markazlashgan test asosida tashkil etilgan bo‘lib fan bo‘yicha yakuniy nazorat ―Yozma ish‖ shaklida belgilangan bo‘lsa, u holda yakuniy nazorat quyidagi jadval asosida amalga oshiriladi № Ko‟rsatkichlar YAN ballari Maks O‟zgarish oralig‟i 1. Fan bo‘yicha yakuniy test nazorati 30 0-30 Jami 30 0-30 DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 258 YAkuniy nazoratda “Test” natijalarini baholash mezoni YAkuniy nazorat ―Yozma ish‖ shaklida amalga oshirilganda, sinov ko‘p variantli usulda o‘tkaziladi. Har bir variant 3 ta nazariy savollardan iborat, fanning barcha mavzularini o‘z ichiga qamrab olgan. Har bir test savolga yozilgan javoblar bo‘yicha o‘zlashtirish ko‘rsatkichi 1 ball oralig‘ida baholanadi. Talaba maksimal 30 ball to‘plashi mumkin. Test sinov bo‘yicha umumiy o‘zlashtirish ko‘rsatkichini aniqlash uchun variantda berilgan savollarning har biri uchun yozilgan javoblarga qo‘yilgan o‘zlashtirish ballari qo‘shiladi va yig‘indi talabaning yakuniy nazorat bo‘yicha o‘zlashtirish bali hisoblanadi. Download 2,77 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
kiriting | ro'yxatdan o'tish
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish