CHo‘l mintaqasi tuproqlari Bu mintaqada cho‘l-voha tuproqlari tipiga kiradigan sug‘oriladigan sur tusli qo‘ng‘ir tuproqlar, cho‘l qumli tuproqlari, taqirli tuproqlar keng tarqalgan. Kamroq miqdorda gidromorf tuproqlar tipiga xos cho‘l o‘tloqi-voha tuproqlari uchraydi.
Sur tusli qo‘ng‘ir tuproqlar. Mazkur tuproqlar cho‘l mintaqasi tuproqlarining uchdan bir qismini tashkil qilib, asosan platolar, qadimiy yotqiziq yoyilmalarining konuslarida, daryolarning delta va terrasalarida keng tarqalgan. Sur tusli qo‘ng‘ir tuproqlar Malikcho‘l, qarshi va SHerobod cho‘llarida hamda Pop atroflarida katta-katta maydonlarni egallagan.
CHo‘l qumli tuproqlari - ancha kam o‘rganilgan tuproq ayirmalaridan hisoblanadi. Granulometrik tarkibi asosan qum va ba’zi hollarda qumoqdan iborat, qaysiki tuproq hosil qiluvchi ona jinsning eol qum yotqiziqlari va qisman engil alyuviydan iboratligidan dalolat beradi.
Taqirsimon tuproqlar. “Taqirsimon tuproqlar” - umumlashtirilgan atama bo‘lib, o‘z ichiga taqirli tuproqlar va haqiqiy taqirlarni oladi
Taqirlar. Taqirlarga xos asosiy xususiyat tuproq yuzasida uzoq muddat (iyun oyigacha) atmosfera yog‘in-sochinlarining saqlanishi natijasida 5-8 sm qalinlikda poligonal shakldagi qatqaloqning bo‘lishidir. Namlanganda oson bo‘kadigan ilsimon zarrachalar ko‘p bo‘lgani tufayli taqirlarning suv o‘tkazuvchanligi juda yomon va suv tutish qobiliyati ancha yuqori.
Bo‘z tuproqlar mintaqasi tuproqlari : Bo‘z tuproqlar O‘zbekistonning shimoliy qismida (CHirchiq-Angren havzasida) dengiz sathidan 1200-1300 m, janubiy qismlarida esa, 1500-1600 m balandlikkacha uchraydi. Bo‘z tuproqlarning quyi chegarasi dengiz sathidan 250-400 m balandlikdan o‘tib, undan quyida cho‘l tuproqlari tarqalgan.
ASOSIY QISM
2.1 MINERAL O’G’ITLARNING TURKUMLANISHI VA ULARNING SANOATDA OLINISHI USULLARI.
Tarkibida o‘simliklar uchun zarur oziq moddalarni tutuvchi va duhqon tomonidan tuproqqa kiritiladigan moddalarga o‘g‘itlar deyiladi. Ular o‘z navbatida mineral va mahalliy o‘g‘itlarga bo‘linadi. Mahalliy sharoitlarda (tomorqa, xo‘jalik) tayyorlanib, shu joyning o‘zida ishlatiladigan o‘g‘itlar – mahalliy o‘g‘itlar deb yuritiladi. Tarkibida oziq elementlar miqdari kam bo‘lgani bois ularni olis masofalarga tashib-ishlatish maqsadga muvofiq emas.Mineral o‘g‘itlar sanoat asosida tayyorlanadi va o‘simliklar uchun zarur oziq moddalarni asosan noorganik shaklda tutadi (mochevina, kalsiy sianamid, oksamid, mochevina-formaldegid kabilar bundan mustasno). Mineral o‘g‘itlar tarkibidagi oziq element soniga ko‘ra oddiy va kompleks o‘g‘itlarga bo‘linadi. Oddiy o‘g‘itlar tarkibida faqat bitta oziq elementini tutadi. Lekin bu shartli tushuncha hisoblanadi, chunki ko‘p hollarda ular tarkibida Mg, Ca, S va mikroelementlar ham uchraydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |