Agrokonsalting

3–savol


Qishloq xo‘jaligida axborot texnologiyalari konsaltingini qo‘llash ko‘lami va o‘ziga xos xususiyatlari.
Zamonaviy axborot ta’minoti tizimining iqtisodiyotni moderinizatsiyalash sharoitida fermer xo‘jaliklari boshquruvida dolzarbligini qishloq xo‘jaligida iqtisodiy islohotlar izchilligi va samaradorligini oshirish zaruriyati, iqtisodiy omillar va ishlab chiqarish salohiyatidan yetarli foydalanilmayotganligi, huquqiy-me’yoriy hujjatlar va boshqa axborotlar asosidagi marketing tadqiqotlarining past darajadaligi, mutaxassis malakasining yangi iqtisodiy muhitga – bozor munosabatlariga moslashuvining sustligi, fermer xo‘jaliklarining yer uchastkasini ijara shartnomasida iqtisodiy- mulkiy mustaqillikning va pirovard natijadan o‘zaro manfaatdorlik va ma’suliyat xissining yetarli darajada shakllanmaganligi, xodimlar bilan mehnat shartnomasi (kontrakt) usulida hisob-kitob yuritilishi munosabati bilan axborot hajmining ortishi va boshqalar bilan izohlash mumkin.
Fermer xo‘jaliklarining tadbirkorlik faoliyatiga axborot texnologiyasining tatbiq etilishi mahsulot ishlab chiqarish va sotish, ya’ni realizatsiya qilish faoliyatini samarali muvofiqlashtirilishi, biznes-rejalar tuzishda iqtisodiy salohiyatdan to‘liq foydalanish, harajatlar hisobini va narx belgilashni takomillashtirish, mehnat shartnomasiga ko‘ra, har bir xodim manfaatdorligini ta’minlash, shartnomalar tuzilishi va bajarilishining monitoringini olib borish, iqtisodiyotni moderinizatsiyalash sharoitidagi keskin va kutilmagan o‘zgarishlarga yengil va ixcham moslashish, fermer xo‘jaligining tayyorlov, xizmat ko‘rsatish tashkilotlari va boshqa hamkorlar va davlat muassasalari bilan moliyaviy munosabatlardagi noqulayliklarni o‘z vaqtida bartaraf etish xamda barqaror va izchil iqtisodiy o‘sish hamda yuqori daromadga erishish kabi maqsad va vazifalarni aniq va to‘liqhal etilishini ta’minlaydi:
Fermer xo‘jaliklarida axborot ta’minotini amalga oshirish tufayli moliyaviy – iqtisodiy, agrotexnik-texnologik, xuquqiy-me’yoriy axborot-larning ishonchliligi, o‘z vaqtida ta’minlanishi va ishlatilish samaradorligining oshishi, xodimlarni ishlab chiqarishning pirovard natijalaridan ijtimoiy adolat tamoyillari asosida bahramand qilishga erishish, aqliy mehnat xodimlarini mehnat unumdorligini oshirish, ishlab chiqarish salohiyatidan foydalanishni keskin oshirish hisobiga iqtisodiy samaradorlikni ko‘tarish, mutaxassislarda bozor ko‘nikmalarini mustahkamlanishini jadallashtirish, xatarliligi kam bo‘lgan ilmiy asoslangan ishlab chiqarish salohiyatini to‘liqhisobga olgan biznes reja tuzish, marketing tadqiqotlari uchun yetarli axborot omborini yaratish kabi agrar-iqtisodiy va moliyaviy natijalarga erishiladi.
Hozirgi kunda respublikamizda olib borilayotgan tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, O‘zbekistonda agrofirma va fermerlar uchun konsalting xizmatlarining barcha turlaridan asosan auditorlik xizmatlari, buxgalteriya hisobi, soliq bo‘yicha maslahatlar, tovar va xizmatlar bozorining iqtisodiytahliliga asoslangan marketing strategiyasini yaratish, biznes reja bo‘yicha ma’lumotlar(biznesni ochishda yordam, yuridik maslahatlar, hamkorlarni topishda yordam), kadrlar konsaltinggi, ya’ni asosan – personalni tanlash kabi xizmatlar talab qilinmoqda.
Bunda shuni ta’kidlash kerakki, konsalting xizmatlarining boshqa turlariga bo‘lgan talab ancha pastdir. Buni maslahatchi rolini tushunmaslik, ya’ni u mening biznesimga nima berishi mumkin, mutaxassislarni jalb qilishga sarflangan pullar oqlanadimi? Tashqi maslahatlarga ishonmaslik, ya’ni tavsiyalarni ishlab chiqishva tahlil qilish uchun maslahatchilar ko‘pincha ichki, buyurtmachi-firmaning sirli ma’lumotlariga ishonmasligi shuning natijasida fermer xo‘jaliklariga xizmat ko‘rsatuvchi mashhur konsalting firmalarni yoki o‘zlari ishongan maslahatchilarni taklif qilishga majbur bo‘lishlari, mulkdorlar yoki kompaniyaning menejmentlari tomonidan o‘zgarishlarni istamasligi, konsalting kompaniyalarning barqarror va jadal reklamasining yo‘qligi, ko‘p tadbirkorlarning bozor iqtisodiyoti sharoitida biznesni boshqarish asoslarini bilmasligi, menejer maslahatchilarining tavsiyalarini qabul qilish va qo‘llashga tayyor emasligi, ya’ni biz o‘zimiz hamma narsani bilamiz kabi bir nechta sabablar bilan asoslashimiz mumkin.
Shunga qaramasdan O‘zbekistonda konsalting xizmatlariga bo‘lgan talab o‘sib bormoqda. O‘sish nafaqat iste’molning umumiy miqdori bo‘yicha, balki konsalting xizmatlarning ayrim turlari bo‘yicha ham amalga oshirilmoqda.
Fermer uchun har qanday maslahatli xizmat kompaniya mulkdorlari va menejerlari tomonidan o‘zgarishlarga ehtiyojni anglash bilan boshlanadi.
U yoki bu maslahatchilar fermer xo‘jaliklariga konsalting xizmati ko‘rsatuvchi kompaniyasining qaysi faoliyat sohasi o‘zgarishlarga tegishli ekaniga qarab murojaat qilishadi.
Boshqa tomondan, maslahatning yo‘nalganligi maslahat beruvchi kompaniyaning rivojlanish bosqichi, ya’ni yangi kompaniyaning ochilishi yoki biznesning tiklanishi yoki inqirozga uchrashi bilan aniqlanishi mumkin. Fermer xo‘jaliklariga maslahat beruvchi kompaniya faoliyatning yangi yo‘nalishini topish, harajatlarni pasaytirish uchun resurslarni tejashning ichki zahiralarini ko‘rsatish, yangi bozorlarni, raqobatchilarni, iste’molchilarni tekshirish, mahsulot va xizmatlarni diversifikatsiyalash yoki korxonaning marketing strategiyasini ishlab chiqish kabi turli vazifalarni hal qilishi mumkin.