Agrokimyo va tuproqshunoslik

Cl 
SO
4
 
Ca 
Mg 
N
o
rm
a
l 
ka
rb
o
n
a
t 
ta
’s
ir
id
ag
i 
um
um
iy
 
15 
0-10 2,49 3,375 
0,0012 
0,0427 0,0875 
0,6 
0,1 
0,0787 
Nazorat uchun savollar: 
1. Suvli so‘rim qanday tayyorlanadi ? 
2. Sifat analizi nima uchun qo‘llaniladi ? 

---

276 
3. Quruq qoldiq qanday aniqlanadi ? 
4. Xlor ionini aniqlash metodini aniqlab bering . 
5. Sulfat kislotani aniqlash metodini tushuntiring . 
6. Kalsiy va magniy qanday aniqlanadi ? 
7. Tuproqning ishqoriyligi qanday aniqlanadi ? 
8. Suvli so‘rim analizining qanday ahamiyati bor ? 
 
LABORATORIYA MASHG‘ULOTI №13 
Tuproqning suv xossalarini o’rganish.Tuproqning suv o’tkazuvchanligi 
va suv ko’taruvchanligini aniqlash. 
Mashg‘ulot maqsadi 
tuproqning suv o„tkazuvchanligi va uning ahamiyatini 
o„rganish, tuproqning suv o„tkazuvchanligini laboratoriya sharoitida turli 
tuproqlarda aniqlashdan iborat. 
Mashg‘ulot mazmuni. 
Tuproqning suv tortish kuchi va kapillyar kuchlar 
ta‟sirida suvni yuqori qatlamlardan pastki qatlamlarga o„tkazish xususiyati suv 
o‘tkazuvchanlik
 
deb ataladi. 
Tuproqning bu muhim fizikaviy xususiyati o„simlik va mikroorganizmlar 
hayotida muhim rol o„ynaydi. Tuproqning suv o„tkazuvchanligi tuproq 
unumdorligining muhim omillaridan biri hisoblanadi. Suv o„tkazuvchanlik vaqt 
birligi ichida o„tadigan suyuqlik miqdori bilan o„lchanadi va 
sm/sek, sm/min, 
sm/soat 
bilan ifodalanadi. 
Suv o„tkazuvchanlik har xil sharoitlarga: tuproqning mexanikaviy tarkibiga, 
strukturasiga, uning mustahkamligiga, tuzilishiga va shimilgan asoslarga 
bog„liqdir. Tuproqning suv o„tkazuvchanligi ekinlarni almashlab ekish, tuproq 
strukturasini tiklash, yerga mahalliy va mineral o„g„itlar solish, yerni kuzgi 
shudgorlash va boshqa usullar yordamida yaxshilanadi. 
Qumli va qumoq tuproqlar suvni yaxshi o„tkazishi bilan ajralib turadi, soz 
tuproqlar esa juda kam o„tkazadi. Suv o„tkazuvchanligi yaxshi va nam sig„imi 
kichik bo„lgan qumli va qumoq tuproqlar kichik miqdorda, lekin tez-tez 
sug„orishni talab etadi. Suv o„tkazuvchanligi kam, lekin nam sig„imi katta bo„lgan 
soz tuproqlar katta miqdorda, lekin kamroq sug„orishni talab etadi.