Agrokimyo va tuproqshunoslik

а∙2∙N∙E∙100 
Х=---------------------------- 
М∙Н 
bu yerda:
 
X- normal karbonatlar ta’siridagi ishqoriylik (foiz hisobida); 
A-
titrlashga ketgan 1/100 normal sulfat kislota (ml hisobida); 
2-titrlash vaqtida karbonatlar bikarbonatga o‘tishi bilan pushti rang yo‘qola 
boshlaydi, shuning uchun sarf bo‘lgan sulfat kislota ikkiga ko‘paytiriladi; 
N- 1 ml 1/100 normal sulfat kislotaga to‘g‘ri kelgan SO3, g hisobida 
(0.0003); 
YE-so‘rimning umumiy hajmi (ml hisobida); 
M-titirlashga olingan so‘rim hajmi (ml hisobida); 
N-tuproq og‘irligi (g hisobida). 
Masalan, a-0,1 ml, N-0,0003 g, YE-250 ml, M-25 ml, N-50 g bo‘lsa, normal 
karbonatlar ta’siridagi ishqoriylik 0,0012 % bo‘ladi. 
0,1∙2∙0,0003∙250∙100 
Х=---------------------------------------------=0,0012 
25∙50 
Umumiy ishqoriylikni aniqlash. Normal karbonatlar ta’sirida vujudga kelgan 
ishqoriylik aniqlanganidan keyin o‘sha stakanchaga 1-2 tomchi metiloranj 
tomiziladi va rangi och pushti bo‘lguncha sulfat kislotaning 1/100 normal eritmasi 
bilan titrlanadi. 
Natija quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi: 
N∙E∙100 
Х=(а+b) --------------------- 
M∙H 
bu yerda:

---

275 
X-umumiy ishqoriylik (foiz miqdori); 
a-titrlashga ketgan 1/100 normal sulfat kislota (ml hisobida); 
b-ikkinchi marta titrlashga ketgan 1/100 normal sulfat kislota (ml hisobida); 
N- 1 ml 1/100 normal sulfat kislotaga to‘g‘ri kelgan SO3, g hisobida 
(0,00061); 
YE- so‘rimning umumiy hajmi (ml hisobida); 
M- titrlashga ketgan so‘rim hajmi (ml hisobida); 
N- tuproq og‘irligi (g hisobida); 
Masalan, a-0,1ml, b-2,7 ml, N-0,00061 g, YE-250 ml, M-20 ml, N-50 g 
bo‘lsa, umumiy ishqoriylik 0,0427 % bo‘ladi.