Agrokimyo va tuproqshunoslik

 
 
 
Tuproq karbonatlarini aniqlash 
Tuproq 
nomi 
va 
kesimi 
Chuk
urligi, 
sm 
 
 
Namuna 
og‘irligi, 
gr.
HCI
umum 
miqdor
iml 
Titrlashg
a 
olingan 
mikdor, 
ml 
Titrlashg
a 
 ketgan 
NaOHnin
g umum 
mikd, 
mlmiqdo
ri 
Bog‘langa
n 
NS1miqdo
ri, ml 
 
SO2 
ning 
% 
mikdo 
ri 
 
Nazorat uchun savollar: 
1. Tuproq atsidimetrik usulida aniqlash
 
nima ? 
2. Tuproq karbonatlarini Atsidimetrik usulda aniqlash ahamiyati nimada ? 
3. Tuproqda karbonatlar miqdorini bilishning ahamiyati nimada ?
 

---

265 
LABORATORIYA MASHG‘ULOTI №11
Tuproq muhiti ( рН) ni aniqlash usullari
 
Nazariy tushuncha: 
Tuproq reaksiyasining kislotali, neytral va ishqorli 
bo‘lishi o‘simliklar hayotida katta rol o‘ynaydi.
Ko‘pchilik o‘simliklar, ayniqsa ekinlar tuproq eritmasi reaksiyasining 
ishqorli va kislotali darjasi oshganda yaxshi o‘sa olmaydi. O‘simliklarning normal 
o‘sishi uchun tuproqda reaksiya neytralga yaqin bo‘lishi kerak. Tuproq 
reaksiyasining holati odatda рН belgisi bilan ifodalanadi. Vodorod (Н) ioni 
konsentrasiyasi gidroksil (ОН) ioni konsentrasiyasi bilan teng bo‘lganda neytral 
(рН =7), undan oshiq bo‘lganda ishqorli (рН >7), kam bo‘lganda esa kislotali
(рН <7) reaksiya deb hisoblanadi. 
Tuproqning kislotali, neytral va ishqorli reaksiyasini aniqlashda ko‘pincha 
o‘quv laboratoriyalarida qo‘llaniladigan eng oson metod lakmus qog‘oz yoki 
universal indikatordir. Tuproq reaksiyasi lakmus qog‘oz bilan quyidagicha 
aniqlanadi.