Аграр тармоқ иқтисодий салоҳиятини оширишда институционал ислоҳотлар ва

 
567 
қайта ишлаш ва тармоқларда рақамлаштириш тизимларини алгоритмлари ва 
дастурий мажмуаларини яратиш. 
Юқорида келтирилган назарий ва амалий масалаларнинг таҳлилий 
ечимлари сифатида қишлоқ хўжалигини рақамлаштириш тамойилларининг 
натижавий жараёнлар самарадорлигини ошириш мақсадида, бу соҳа 
йўналиши бўйича олиб борилаётган тадқиқот изланишлар, турли даражадаги 
ҳамкорликлар 
негизида 
қишлоқ 
хўжалиги 
тармоғида 
рақамли 
технологияларни жорий этиш бўйича босқичма– босқич ишлар амалга 
ошириш назарда тутилган[1].
Бунда қишлоқ хўжалигини рақамлаштиришга мисол сифатида сунъий 
йўлдош тасвирлари ва техник воситалари ёрдамида рақамлаштириштириш 
тизимини амалга оширишда “Ақлли қишлоқ хўжалиги”ни жорий этиш 
концепцияси лойиҳаси ишлаб чиқилган. Бу борада қишлоқ хўжалиги ерлари 
ва уларда етиштириладиган экинлар ҳолатини тезкор ҳамда аниқ баҳолашда 
ҳам сунъий йўлдош маълумотларидан фойдаланиш, сақлаш, қайта ишлаш, 
маълумотлар 
базаларини 
шакллантиришда 
масофадан 
зондлаш 
технологиялари асосида объектни идентификациялаш тизимлари тажрибадан 
ўтказилиб келинмоқда[1,2].
Шу асносида барча турдаги қишлоқ хўжалиги экинларини аниқлаш ва 
майдонларни баҳолашда рақамли технологияларнинг ахборот тизими 
сифатида сунъий йўлдош маълумотлари республикада “аниқ деҳқончиликни 
юритиш” бўйича ахборот-таҳлилий базани шакллантиришга хизмат қилади 
ва фермер хўжаликларининг мобил иловадан фойдаланиши имконияти 
яратилади. 
Шунингдек яна бир муҳим йўналиш бўйича қишлоқ хўжалигининг 
такомиллашган 
тизимларида 
турли 
“ақлли 
технологиялар” 
ва 
рақамлаштириш технологияларни (смарт-сенсорлар) экин ва атроф-муҳит 
шароитидан келиб чиқилган ҳолда ишлаб чиқиш ва тармоқ алгоритми 
асосида ташкил этиш назарда тутилади.
Масалан, қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқариш ва уларни 
сотиш занжирларида ҳам такомиллашган рақамли технологияларни татбиқ 
этишда катта ҳажмдаги рақамли электрон маълумотларни йиғиш 
имкониятини яратиш мақсадида уларни сақлаш ва таҳлил қилиш натижасида 
эса сув, ер ва бошқа чегараланган ресурслардан самарали фойдаланиш, озиқ-
овқат сифати ва хавфсизлигини таъминлаш мумкин[3].
Шунингдек рақамли электрон тизимнинг қулайлиги шундаки, “Ақлли 
қишлоқ хўжалиги” технологиялари юқори ҳосилдорлик ва сифатга эришиш, 
сув сарфи ҳамда маҳсулот таннархини камайтириш, ҳосилни режалаштириш 
ва прогнозлаш каби йўналишларда муҳим ўрин тутади. Бу эса соҳада янги иш 
ўринлари кўпайишига йўл очади [4].
Хулоса ўрнида қишлоқ хўжалигида рақамли технологияларни жорий 
этиш ва уларнинг юқорида назарий ва амалий масалаларини таҳлил қилиш 
натижасида рақамли қишлоқ хўжалигини ташкил этишда ва ундан 

---