Аграр тармоқ иқтисодий салоҳиятини оширишда институционал ислоҳотлар ва

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati 
1.
Asosiy vositalar. 5-sonli BHMS. O‘zbekiston Respublikasi Moliya 
vazirligi tomonidan 2003 yil 9 oktyabrda, 114-son bilan tasdiqlangan. 
https://lex.uz/acts/821041 
2.
Karimov, A.A., Islomov F.R.. Avloqulov A.Z. Buxgalteriya hisobi: Oliy 
o‘quv yurti talabalari uchun darslik. — T.: «Sharq», 2004. — 592 b. 
3.
Abdullaev A., Mundinov E., Yusupova M., Soliev B., Rustamov Q. 
Moliyaviy hisob. T., “Fan va texnologiya”, 2005, 288 b. 

---

 
471 
 
“PUL OQIMLARI TO‘G‘RISIDA”GI HISOBOTNI TUZISH TARTIBI VA 
USULLARINI TAKOMILLASHTIRISH 
S.S. Abdullayev – 
TDAU, magistrantant 
M. Baxtiyarova
 – TDAU, talaba
“Pul oqimlari to‘g‘risidagi hisobot undan foydalanuvchilarga xo‘jalik 
yurituvchi sub’ektning moliyaviy ahvolidagi o‘zgarishlarni baholashga imkon 
beradi, ularni hisobot davrida qancha pul tushgani va qancha pul chiqqani 
to‘g‘risidagi axborot bilan ta’minlaydi.”
1
Pul oqimining hisobi va hisobotini 
takomillashtirish, uni iqtisodiyotning barcha tarmoqlarining tuzilmasiga va 
o‘zgarishlariga mos tarzda qayta qurish, pul mablag‘larini nazorat qilishning 
maqsadli shaklini ishlab chiqish va qaror toptirish bugungi kunning muhim 
vazifalaridan hisoblanadi. Negaki, pul mablag‘i iqtisodiyotning qon tomiri, ya’ni 
uni harakatga keltiruvchi kuch hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasi prezidentining 2020-yil 24-fevraldagi PQ-4611-
sonli “Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarga o‘tish bo‘yicha qo‘shimcha 
chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori imzolangani ham bejiz emas. Unga ko‘ra 
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining Buxgalteriya hisobi va audit 
uslubiyoti boshqarmasi tuzilmasida vazirlikning boshqaruv xodimlari cheklangan 
soni doirasida uchta shtat birligidan iborat moliyaviy hisobotlar sifatining tashqi 
nazoratlar bo‘limi tashkil etilishi belgilab qo‘yildi. 
Ushbu turdagi hisobot har yilning bir qismidagi buxgalteriya hisoboti. Unda 
pulning qaysi manbalari kelib, ular qanday ishlatilganligini aks ettiriladi. Hisobot 
tashkilotning puli borligini, masalan ish haqini va ijtimoiy soliq to‘lovlari yetkazib 
beruvchilar bilan hisoblash va boshqalar. Bunday hisobot ichki (masalan, 
menejerlar uchun) va tashqi (investorlar, kreditorlar va boshqalar) foydalanuvchilar 
uchun qilinadi. 
“Pul oqimlari to‘g‘risida”gi hisobotni tuzish va taqdim etish shakli 
O‘zbekiston Respublikasi “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi Qonuni asosida 
ishlab chiqilgan hamda O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan 
tasdiqlangan “Pul oqimlari to‘g‘risidagi hisobot” deb nomlanuvchi 9-sonli 
O‘zbekiston Respublikasi Buxgalteriya Hisobining Milliy Standarti (BHMA) 
asosida olib boriladi. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 2002-yil 27-
dekabrdagi “Moliyaviy hisobot shakllari va ularni to‘ldirish bo‘yicha qoidalarni 
tasdiqlash to‘g‘risida”gi
2
140-son buyrug‘iga binoan bugungi kunda amalda 
bo‘lgan “Pul oqimlari to‘g‘risidagi hisobot” shaklida hisobot shaklida xo‘jalik 
sub’yektlarining 4 xil faoliyatidan bo‘lgan pul oqimlarining tasnifi berilgan. Ya’ni, 
operatsion faoliyat, investitsiya faoliyati, moliyaviy faoliyat va soliqqa tortish 
faoliyati. Biroq, xalqaro tajribalardan kelib chiqib, respublikamizda amalda 
1
“Pul oqimlari to‘g‘risidagi hisobot” 1998-yil 16-oktyabr
2
https://www.lex.uz/ru/docs/-821320

---