Aedijon mashinasozlik instituti

1- 4. Fanning boshqa iqtisodiy fanlar bilan aloqasi.

« Avtotransport korxonalar iqtisodiyoti» xuddi boshqa fanlar kabi birinchi o‘rinda o‘rganish funktsiyasini bajaradi. Uning mahsulot ishlab chiqarish moddiy-tеxnika rеsurslarini sarf qilishni talab qilishi bilan, xodimlar mеhnati ularga haq to‘lash va raqbatlantirishning Boshqa shakllari bilan, daromad hajmi esa xarajatlar miqdori va bahoni shakllantirish bilan bog‘liq bo‘lgan qo‘shma korxonalarda sodir etiluvchi xodisa va jarayonlarni o‘rganishi va izohlashi mo‘ljallangan. Bunda gap qandaydir omillarni oddiy tarzda konstatasiya qilish haqidagina emas, balki korxonalar iqtisodiy hayotining mohiyatini anglash, ularning iqtisodiy ahvolini yaxshilash yo‘llarini tanlash, baholash va tahlil qilish , eng muhim iqtisodiy jarayonlarni prognozlashtirish va modеllashtirish haqida ham boradi.

Fanning tadqiqot ob'еkti - kichik, o‘rta va yirik korxonalar bo‘lib, ular turli mulk shakliga ega , O‘zbеkiston Rеspublikasining “Korxonalar to‘g‘risida”gi qonuni asosida tashkil qilinadi.

1.5. Fanni o‘rganishning qonunchilik va mе’yoriy-huquqiy asoslari
Tashkiliy ravishda transportni boshqarish organlari tizimi uch bo‘g‘inli tuzilma bo‘lib, quyidagilarni ta’minlaydi:
1) transport sohasidagi davlat siyosatini ishlab chiqish va transport faoliyatini huquqiy tartibga solish (O‘zbekiston transport vazirligi);
2) transport sohasidagi nazorat (Transport vazirligini hududiy boshqarmalari);
3) transport faoliyati va tegishli transport turlarini boshqarish sohasidagi davlat mulkini boshqarish bilan bog‘liq davlat xizmatlarini taqdim etish (har xil transport turlarini ifodalovchi uchta: Avtotransport boshqarmalari; O‘zbekiston temiryo‘llari, O‘zbekiston havo yo‘llari).
O‘zbekiston transport vazirligi mamlakatning transport kompleksiga umumiy rahbarlikni amalga oshiradi, transport sohasida Respublika ijroiya organi bo‘lib, fuqaro stansiyasi sohasida davlat siyosati va huquqiy tartibga solishni ishlab chiqish, O‘zbekiston havo hududidan foydalanuvchilar uchun havo bo‘shlig‘i va aeronavigatsiya xizmatlaridan foydalanish funksiyalarini bajaradi, ichki suv, temiryo‘l, avtomobil yo‘llari (ichida). Shu jumladan, O‘zbekiston Respublikasining davlat chegarasi orqali o‘tish punktlarida transport nazorati, shahar elektr (shu jumladan, metro), yo‘l hafsizligi inshootlar, transport huquqi, tajriba
O‘zbekiston Respublikasida transport huquqi va me’yoriy asoslari tarmoq kompleksi sifatida mustaqillik davrida rivojlanib bordi. Yuqorida bayon etilgan me’yoriy hujjatlarga, ya’ni O‘zbekiston Respublikasi mustaqillik yillarida 25 dan ortiq transport huquqi va me’yoriy asoslarga doir hujjatlar qabul qilindi va rivojlanib bormoqda