Қадимги юнон-рим тарихи

Kolonlar 

---

 
 305 
 
 
Eramizning  II  asrida    Rim  imperiyasida  davlat  qullarni  mehnatidan  manfaatdorligini 
kuchaytirish  maqsadida  ularga  pekuliy  berishga  o`tdi.  Digestlarda  pekuliy    to`g`risida  qiziqarli 
ma’lumotlar  mavjud.    Digestlarni  ko`pchiligi  mashhur  huquqshunoslar  Ulpian  va  Pavel 
(eramizning II asri oxiri-III asr boshlari)ning asarlari parchalaridir. 
 
Ulpian. Digestlar, XIX, 2,14 
 
Kim ijara shartnomasi tugashi bilan ma’lum vaqtga ijaraga olsa, kolon bo`ladi; agar xo`jayin 
unga  imeniyega  qolishga  ruxsat  bersa,  u  (yerni  ijaraga  oluvchiga)  shu  shartlarda  topshiradi  va 
shunday  turdagi  shatnomalar  na  og`zaki,  na  hujjatlar  bilan,  haqiqatda  oddiy  kelishuv  bilan 
rasmiylashtirilishi lozim. 
 
Gay. Digestlar, XIX, 2, 25, 3; 6 
 
 
Ijaraga  oluvchi,  barchasini  ijara  to`g`risidagi    qonun    bo`yicha  qilishi  kerak.  Eng  avvalo 
kolon  o`z  vaqtida  ishlov  berilmagani  sababli,    imenie  yomonlashmasligi  uchun  qishloq  xo`jalik 
ishlarini  muddatida  bajarilishiga  g`amxo`rlik  qilishi  lozim.  Bundan  tashqari  u  ular  butun  bo`lishi 
uchun  villalar  to`g`risida  g`amxo`rlik  qilishi  lozim…  Tabiiy  ofatlar  ijarachiga  zarar  keltirmasligi 
lozim;  agar  hosil  o`ta  zarar  ko`rgan  bo`lsa,  lekin  mo`tadil  yo`qotishlarni  u  osoyishta  o`tkazishi 
kerak,  chunki  odatdagidan  baland  daromad  undan  tortib  olinmaydi.  Biz  buni  naqd  pulga  ijaraga 
oladigan  kolonlar  to`g`risida  aytdik:  Kolon-chorikor  mulkdor  bilan  sherikchilik  huquqi  bo`yicha 
foydani ham zararni ham bo`lishadi.