Қадимги ва ўрта аср фалсафаси, Янги ва энг янги давр фалсафаси


Схоластика (юнон. schole – мактаб) – мактаб таълимида



Download 4,61 Mb.
bet7/14
Sana13.12.2022
Hajmi4,61 Mb.
#884575
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14
Bog'liq
3- мавзу. Ғарб фалсафаси.

Схоластика (юнон. schole – мактаб) – мактаб таълимида
ҳукмронлик қилган ва илоҳиётга тўла боғлиқ бўлган ўрта асрлар
христиан фалсафаси. Унга кўра фалсафа христиан ғояларини
ақлга мувофиқ, мантиқий нуқтаи назардан исботлаши керак .
Схоластиканинг ёрқин вакили Фома Аквинскийдир
Ўрта асрлар Европасида фалсафий тафаккурнинг
ривожланиш хусусиятлари
Номинализм «универсалиялар нарсалардан кейин вужудга
келган номлардир», деган фикрни илгари суради. Айрим
нарсалар, масалан,одамлар, уйларгина реалдир,
«умуман инсон» ёки «умуман уй» эса фақат сўзлар ёки
номлар бўлиб, уларнингёрдамида одамлар айрим
предметларни умумлаштирадилар.
Реализм умумийликка нарсадан олдин пайдо
бўлувчи идеаллик сифатида ёндашган, яъни амалда умумий
ва якканинг алоқаси тўғрисидаги идеалистик концепцияни
ишлаб чиққан . Номинализм бу муаммони
материалистик йўл билан ечишнинг ўзига хос тимсоли бўлган.
XIV ва XVI асрлар Ғарбий Европада Уйғониш даври, деб юритилади Николай Коперник – поляк олими (1473-1543)
Коперник ғоялари
Поляк олими Николай Коперник ўзининг 25 йил осмон жисмлари устида олиб борган кузатишларининг натижаси сифатида 1543 йилда эълон қилган «Осмон жисмларининг гир айланиши» номли китобида Аристотель ва Птоломейнинг черков расмий равишда қабул қилган геоцентрик назариясини ўзининг илгари сурган гелиоцентрик гипотезаси билан рад этади. Маълумки, геоцентрик назарияга кўра, оламнинг маркази Ер, у ҳаракатсиз, бошқа барча планеталар, юлдузлар, ҳатто Қуёш ҳам унинг атрофида ҳаракат қилади ва айланиб туради. Н.Коперникнинг яратган гелиоцентрик гипотезасига кўра, Ер оламнинг маркази эмас, унинг ҳаракатсизлиги нотўғри. Аксинча, Ер, аввало, ўз ўқи атрофида ҳаракат қилади, бу ҳаракат туфайли кун билан тун юзага келади; иккинчидан, оламнинг марказида Ер эмас, Қуёш туради, унинг атрофида бошқа сайёралар билан бирга, Ер ҳам айланади, натижада, Ерда тўрт фасл содир бўлади. Коперникнинг бу кашфиёти табиатшунослик фанларида жуда катта воқеа бўлиб, бу табиатшунослик фанлари ривожи учун, дунёвий илмларнинг ривожланиши учун табиий она замин ролини бажаради.


Download 4,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish