Adabiyoti universiteti

Korpus lingvistikasi 

An‟anaviy tilshunoslik

 

Asosiy  e‟tiborini  nutqni  o„rganishga 

qaratadi 

Asosiy  e‟tiborini  tilni  o„rganishga 

qaratadi 

Asosiy  maqsadi  tilning  nutqda  qanday 

bayon etilganini, aks etganini ko„rsatish 

Asosiy  maqsadi  tilni  tavsiflash  va 

tushuntirish orqali mohiyatiga borish 

O„z 

tadqiqotida 

matnlar 

korpusi 

ma‟lumotlariga tayanadi 

O„z tadqiqotini nutqdagi hodisalar bilan 

boyigan  nazariyadagi  faktlar  asosida 

olib boradi  

O„z  tadqiqotida  kvantitativ  (miqdor) 

metodlaridan 

foydalanishni 

afzal 

ko‟radi 

O„z 

tadqiqotida 

kvalitativ 

(sifat) 

metodlaridan 

foydalanishni 

afzal 

ko‟radi 

Qisman  an‟anaviy,  asosan,  empirik 

(amaliy) metodlarga asoslanadi 

Qisman  an‟anaviy,  asosan,  fahmiy 

(nazariy) metodlarga asoslanadi 

Konkret til grammatikasida tuziladi 

Tillarning 

umumiy 

xususiyatlarini 

o„rganadi 

Asosiy  e‟tiborini  shaklni  ajratishga 

qaratadi 

Asosiy  e‟tiborini  nafaqat  shaklga,  balki 

mazmunga ham qaratadi

 

---

47 

 

Tekst  (matn)ni  global,  ya‟ni  umumiy 

planda ko„rib chiqadi 

Tekst  (matn)ni  xususiy  planda,  tor 

doirada ko„rib chiqadi 

 

Ko‗pchilik lingvistlar o‗z  tadqiqotlarida  katta hajmdagi korpuslar bo‗lgan 

British  National  Corpus  hamda  Cobuild  Projectga  murajaat  qilishadi.  Shunga 

qaramasdan har bir matn milliy ruhni aks ettirgani uchun hamda uning ustida bir til 

misolida  ishlash  shart  bo‗lganligidan  o‗z  shaxsiy  korpuslarini  boshdan  o‗zlari 

yaratishadi. Biror tilning milliy korpusini yaratish uchun har  qanday lingvist yoki 

ular jamoasi quyidagi tamoyillardan fordalanadi: