Ona tili fanidan taqdimot o'qituvchi: alijonova durdona farhodjon qizi

NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI

MAKTABGACHA VA BOSHLANG'ICH TA'LIM FAKULTETI BOSHLANG'ICH TA'LIMDA IJTIMOIY FANLARNI O'QITISH METODIKASI KAFEDRASI

ONA TILI FANIDAN TAQDIMOT

O'QITUVCHI: ALIJONOVA DURDONA FARHODJON QIZI

Mavzu: Kirish. Umumiy tilshunoslikdan ma'lumot

Tilshunoslik fani haqida

• Tilshunoslik fani haqida
• Til ijtimoiy hodisa
• O'zbek tili - O'zbekiston Respublikasining Davlat tili ekanligi
• Hozirgi o'zbek adabiy tilining tuzilish uzvlari: tovushlar tizimi, leksikasi, grammatik qurilishi
• Milliy til va uning tarkibiy qismlari
• Tilning paydo bo'lishi, tillar taraqqiyoti, tillarning tasnifi

ONA TILI - MILLAT RUHI

• Til odamlarning bir-birlari bilan muomalada bo'lishi uchun yordam beradigan eng muhim vositadir.
• Tilshunoslik - til haqidagi mustaqil fan. XIX asrda vujudga kelgan. G'arbiy Yevropa olimlarining sa'y-harakatlari natijasida shakllantirildi.

Tilshunoslik fanimimg predmetini, tilning tabiatini va mohiyatinni har-xil tushunish fan taraqqiyoti tarixida insonning nutq faoliyatini har tomonlama

Tilshunoslik fanimimg predmetini, tilning tabiatini va mohiyatinni har-xil tushunish fan taraqqiyoti tarixida insonning nutq faoliyatini har tomonlama

o'rganib nutq organlarining tuzilishi, tovush-larning akustik xususiyatlari, tafakkur kishi psixik holatining tilda ifodalanishi, tilning rivojlanishi masalalari va boshqalardir

Tilshunoslik fanining chegarasini, predmetini aniqroq ta'riflash maqsadida F. de Sossyur til bilan nutqni ajratib, ularni bir biriga qarama qarshi qo'ydi. Uning fikricha, til nutq faoliyatining faqat bir tomonini tashkil etadi. Til nutqqa ziddir. Til bilan nutqning asosiy farqi til ijtimoiy, nutq esa individual hodisadir.

Tilshunoslik tarixida qadimdan qarama-qarshi ikki fikr o`rtasida kurash baradi.

Tilshunoslikning paydo bo`lishi va rivojlanishi til va taffakur, tilning jamiyatdagi o`rni uni tahlil qilish usuli kabi masalalarni o`rganadi.

Tilshunoslikning paydo bo`lishi va rivojlanishi til va taffakur, tilning jamiyatdagi o`rni uni tahlil qilish usuli kabi masalalarni o`rganadi.

O'zbek tili - O'zbekiston Respublikasining Davlat tili

• O'zbek tili ham Yer yuzidagi 3000 dan ortiq tillar qatoriga kiritiladi. Lekin ushbu tillar ma'lum xususiyatlar bilan farqlanadi.
• O'zbek tiliga Davlat tili maqomining berilishi mustaqillikka qo'yilgan dastlabki qadam bo'ldi.
• 1989-yil 21-oktabrda O'zbek tiliga Davlat tili maqomi berildi.

Til uzvlari

• 1. Fonetik sath
• 2. Leksik sath
• 3. Grammatik sath

Har bir til tarkibi aynan shu qatlamlar birikuvidan hosil bo'ladi.

Milliy til nima?

• Ma'lum bir millatga xos bo'lgan til. O'zbek millatining milliy tili - o'zbek tilidir.
• Milliy til sheva va dialektlardan tarkib topadi.
• O'zbek tilining milliy tili uchta lahjadan iborat:
• 1) qarluq;
• 2) qipchoq;
• 3) o'g'uz.
• Shuningdek, sheva, lahja-dialekt tushunchalari ham mavjud.

• E'tiboringiz uchun rahmat!