Adabiyot va zamonaviylik

Bu jarayonni to`liqroq anglash uchun badihaguy va benazir shoir G`afur G`ulomning ijodxonasiga, u haqdagi Said Ahmadning iqrornomasiga murojaat qilaylik:

• Bu jarayonni to`liqroq anglash uchun badihaguy va benazir shoir G`afur G`ulomning ijodxonasiga, u haqdagi Said Ahmadning iqrornomasiga murojaat qilaylik:
• “... Yotish oldidan bilagidagi soatni yechib, ko`zoynak taqib qaradi.
• Bo`ldi, - dedi domla qayta o`rnidan turib. – She`r tayyor. Komil Aliyev shunday degan edi: “Sarlavhasi bilan tagiga yoziladigan o`z noming naqd bo`lsa, asaring bitdi deyaver”. She`rning nomi bilan tagidagi G`afur G`ulomi bitdi.
• U kishiga savol nazari bilan qaradim.
• - Jiyanim Hamidulla o`tgan kuni shu soatni sovg`a qilgan edi. Shu soatga bag`ishlab she`r yozaman.
• Boshqatdan kiyinib o`tirib oldik. Men pastga tushib, choy damlab chiqdim. Stolga choynakni qo`ya turib qarasam, she`rning ikki satri yozilib qopti:
• G`uncha ochilguncha o`tgan fursatni
• Kapalak umriga qiyos etgulik...”

 “Vaqt” she`rining tug`ilishiga sovg`a qilingan soat katalizator (evrika!) vazifasini o`tamoqda. G`.G`ulomda ilgaridan vaqt hodisasining alomatlari to`plangan, u haqda sonsiz-sanoqsiz va boy tushunchalar chuvalashib yotgan, uning yuzaga chiqishiga aniq sabab, vaziyat bo`lmagan. Soat (sabab) topilgach, shoirda muhokama va mushohada, talant, salohiyat vulqonday shiddat bilan ishga kirishadi. G`ayratiga g`ayrat, shijoatiga shijoat, yurak zarbiga zarb qo`shiladi. “O`ylangan asar san`atkorning ko`z o`ngida o`zining barcha go`daklik nafosati bilan namoyon bo`ladi va onalik tuyg`usiga to`lib-toshgan san`atkor xushbo`y g`unchaning rangini ko`radi, tez yetilayotgan mevaning mazasidan lazzatlanadi”. She`r qag`ozga zavqu-shavqqa to`liq izhori samarasi o`laroq “vaqt”ga bo`lgan ishq ilhom bo`lib to`kila boshlaydi.

•  “Vaqt” she`rining tug`ilishiga sovg`a qilingan soat katalizator (evrika!) vazifasini o`tamoqda. G`.G`ulomda ilgaridan vaqt hodisasining alomatlari to`plangan, u haqda sonsiz-sanoqsiz va boy tushunchalar chuvalashib yotgan, uning yuzaga chiqishiga aniq sabab, vaziyat bo`lmagan. Soat (sabab) topilgach, shoirda muhokama va mushohada, talant, salohiyat vulqonday shiddat bilan ishga kirishadi. G`ayratiga g`ayrat, shijoatiga shijoat, yurak zarbiga zarb qo`shiladi. “O`ylangan asar san`atkorning ko`z o`ngida o`zining barcha go`daklik nafosati bilan namoyon bo`ladi va onalik tuyg`usiga to`lib-toshgan san`atkor xushbo`y g`unchaning rangini ko`radi, tez yetilayotgan mevaning mazasidan lazzatlanadi”. She`r qag`ozga zavqu-shavqqa to`liq izhori samarasi o`laroq “vaqt”ga bo`lgan ishq ilhom bo`lib to`kila boshlaydi.