Adabiyot 8-sinf

HAMZA HAKIMZODA NIYOZIY (1889 1929)
1. Onasining ismini toping. J: Jahonbibi
2. Otasining ismini toping. J: Ibn Yamin Xolboy o‘g‘li
3. Necha jildlik asarlari e’lon qilingan? J: 5 jildlik
4. Hamza taxallus tanlashda nimaga e’tibor bergan?
J: Otasi tabib bolganligi sababli taxallusiga
Hakimzoda nomini qo‘shgan
5. Hamza qachon 0‘zbekiston xalq yozuvchisi unvoni ga sazovor bo’ladi? J: 1926yilda
6. «Devoni Nihoniy» devoni haqidagi to‘g‘ri hukmni toping. J: 1905yildan buyon yozgan she’rlarini jamla gan, 214 ta she’ri bo‘lgan, 1914yilda tuzilgan
7. Hamzaning 1915 1919yillarda chop etilgan «MilIiy ashulalar uchun milliy she’rlar majmui» nechta turkumdan tashkil topgan? J: 8 ta
8. Hamzaning 1914 1915yillarda yaratilgan milliy romanlarini toping. J: «Yangi saodat», «Uchrashuv»
9. Hamzaning dramalarini toping. J: 1. «0‘ch» (1914)
2. «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» (1915) 3. «llm hidoyati» (1916) 4. «Mulla Normuhammad domlaning kufr xatosi» (1916) 5. «Ochlik qurbonlari»(1916)
10. Hamzaning qaysi asarlarida davrning muhim ijtimoiysiyosiy masalalari dadil ko’tarib chiqilgan? J: «Mux toriyat yoki avtonomiya» (1917), «Kim to‘g‘ri» (1918), «Tuhmatchilar jazosi» (1918), «Boy ila xizmatchi» (1918), «loshman fojeasi» (19161918yillar, 3 bo’limli), «Farg‘ona fojeasi» (1919 1920yillar, 4bo‘limli)
11. Qaysi ijodkorning adabiy taxallusi «pinhon, yashi rin» ma’nosini beradi? J: Hamzaning
12. Hamzaning qaysi asarlari dramaturgiyaning gultoji hisoblanadi? J: «Maysaraning ishi» (1916), «Paranji sir laridan bir lavha yoki Yallachilar ishi» (1926)
13. Darsliklari? J: «0‘qish kitobi» (1914), «Qiroat kitobi» (1915), «Yengil adabiyot» (1914)
14. «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» asaridagi Maryamxonim onasining ismi? J: Sora
15. Maryamxonim bilan Mahmudxonning orasida xat yurituvchi kampirning ismi? J: Zaynab
16. Qaysi personaj Mahmudxonning otasiga: «Endif boy afandi, janobingizdiki ma’qui, sizga hech munosibmas va ham bunisi borki, u qiz hazrati eshonga nazr bo‘igan, endi hazrati eshon murid ovidan qaytsaiar, ehtimol shu oy ichida to‘y ham bo‘lsa», deydi? J: Qosimjon xalfa
17. Mahmudxon otasining ismi? J: Mirzo Hamdamboy
18. «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» asarining ik kinchi pardasida nima haqida hikoya qilinadi?
J: Maryamxonimning zo‘r biian eshonga nikohlani shi va uning eshonning uyidan qochib chiqqani haqida
19. «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» asarining uchinchi pardasida nima haqida hikoya qilinadi?
J: Maryamxonimning zahar ichib Mahmudxonning qoMida jon berishi haqida
20. «Zaharii hayot yoxud ishq qurbonlari» asarining to‘rtinchi pardasida nima haqida hikoya qilinadi?
J: Mahmudxonning Maryamxonim qabri ustida o‘z joniga qasd qilishi haqida
21. «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» asarini yozganda Hamza necha yoshda bo‘lgan? J: 26 yoshda
22. Mahmudxonning yoshi nechada deb ko’rsatiladi?
J: 18 yoshda
23. Maryamxonim necha yoshda edi? J: 17 yoshda
24. Maryamxonim eshonga nechanchi xotin bo’lib tushiriladi? J: Oltinchi
25. «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» asaridagi qaysi personaj nomi ishtirok etuvchilar ro‘yxatida bo’lgani holda sahnada biror yerda ko‘rinmaydi?
J: Mahmudxonning otasi Mirzo Hamdamboy
26. Qaysi asar qahramoni olti yildan beri baqqa qancha pullarsarf qilib o‘g‘lini nega, nima maqsadda o‘qitganini o‘zi deyarli tushunmaydil
J: «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» asaridagi Mirzo Hamdamboy
27. «Faqirlik nimadan hosil o‘lur?» maqolasi qachon qaysi gazetada bosilib chiqqan? J: 1914yil 10avgustda «Sadoyi Turkiston» gazetasining 34sonida
28. «1912yildan boshiab aksar kosiblar zararlanib, mardikorlikka kira boshlaganlari uchun kuchsiz mardikorlar ni bozor olmay, bu yillardan alar gadoylarga qo‘shilib, 1914 yil ramazonda gadoylar boshqalarga qaraganda yuzga qirq protsent bo‘lib ketgan desak ham lof bo‘lmaydir... kecha bir kafshg‘a 20 tiyin olub na’l qoqub bergan usta bugun darvozalar tagida: «Rabban min, yo rab, yo ramazonh deb qichqirmakdadir» deb yozgan ijodkor kim? J: Hamza
29. «Hamma ishga o’zingiz sabab bo‘idingiz. Dunyoni suydingiz, ammo joningizdan ortuq farzandingizni suy madingiz, mandan ko‘z yumdingiz». Ushbu parcha kimning nutqidan olingan va kimga qaratilgan?
J: Maryamxonim onasiga aytgan
30. Qaysi asarda hazrati eshonni davlatiga mag‘rur bo’lib harakat qilib, haqiqiy davlati farzandidan ajralib qol gan otaonalar obrazi mavjud?
J: «Zaharii hayot yoxud ishq qurbonlari» asarida
31. «Axir uning katalakdek ko‘hna hovlisi bor, to‘y qa yerda bo‘ladi? Xo‘sh, kelgan yordo‘stlar borub qayerda o‘lturadi? Sharmanda bo‘lamizku!» Ushbu parcha kimning nutqidan olingan?
J: Mirzo Hamdamboyning nutqidan
32. «Shariat zolim emas, xoin emas. Shariat mandek bir sag‘ira mazlumani san kabi bugunerta o‘lim egasi bolgan noinsof cholga hargiz buyurmas. Shariat ham av val mani qabul qilmog‘im bila buyuradi. Nikoh tarafaynning ijobiy qabuli bila nikohi halol bo‘lur». Ushbu parcha kimning nutqidan olingan va kimga qaratilgan?
J: Maryamxonim eshonga aytgan
33. Qaysi asar qahramonlari ham dunyoviy, ham diniy bilimlarni obdan egallagan, o‘z oldilariga «zulmatda qol mish bu miliatni, vatanni biri quyoshi, biri mohtobi bo‘lib yorutishni» maqsad qilib qo’ygan juvonmard edilar?
J: «Zaharli hayot yoxud ishq qurbon!ari» asari
34. «Dedimku, otam, onam johil, dunyoparast, mol parast. Imomlar ham shul. Shariat boshinda turuvchilarga oqcha bo‘lsa bo‘lur». Ushbu parcha kimning nutqidan olin gan va kimga qaratilgan?
J: Maryamxonim eshonga aytgan
35. «0‘zing fikrli eding, o‘zing olima eding, zamon holindan, xalqning ma’rifatsiz, ilmsizligindan o‘zing yaxshi xabardor edingku!» Ushbu parcha qaysi asardan olingan?
J: «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari»
36. Hamza qaysi vazifalarda ishlagan?
J: Qo‘qondagi rustuzem maktabida o‘qituvchi, «Kengash» va «Hurriyat» jurnallarida muharrir (1917), Farg‘ona viloyati madaniymaorif bolimida xodim (1918), teatr truppasida rejissyor (1919), muhtojlar uchun ochilgan maktabda mudir (1920), Buxorodagi teatr truppasida rahbar (1921), Xorazm viloyatidagi madaniyma’rifiy muassasalarda mudir (1921 1924)
37. Qaysi gazetalarda Hamzaning ma’rifatparvarlik ruhidagi o’nlab publitsistik maqolalari chop etilgan?
J: «Sadoyi Turkiston», «Sadoyi Farg‘ona»
38. Sho’ro adabiyotshunosligi uzoq yillar davomida qaysi ijodkor shaxs*i va ijodini bir yoqlama talqin etdi, uni «sot sialistik realizm metodining o’zbek adabiyotidagi asoschisi» degan yasama sifatlar bilan «bezab» keldi? J: Hamza
39. Hamza Hakimzoda Niyoziy qaysi asarida markaziy qahramon qilib yoshlarni tanlaydi?
J: «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari»
40. Hamzaning o‘zbek dramaturgiyasini yangi taraqqi yot bosqichiga olib chiqqan 1926 1927yillarda yaratilgan dramalarini belgilang.
J: «Paranji sirlari», «Maysaraning ishi»
41. «Orzuhavas o‘lsao‘lsun, milliyat, insoniyat o‘lmasun». Ushbu fikr qaysi qahramonga tegishli?
J: «Zahar!i hayot yoxud ishq qurbonlari» asarida Maryamxonim
42. Hamzaning «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» fojiasida Mirzo Hamdamboyning oshnasi, uzun bo‘ylik, qora soqol, rasmiy kiyingan, Mahmudxonga muhabbatlik, birozgina zamondan xabardor kishi kim edi?
J: Abduqodirboy
43. Hamza «Milliy ashulalar uchun milliy she’rlar maj muasi» to‘plamini qaysi taxallus bilan bitgan? J: Nihoniy
44. Hamzaning «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» fojiasida Maryamxonim bilan Mahmudxon orasida xat yu rituvchi 60 yoshlardagi kampir kim? J: Zaynab
45. Hamzaning «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» fojiasida: «Hayoti milliya ochqichlari millat, xalq hayotini ochib, ko‘rsatib beruvchh, deya nimaga ta’rif beriladi?
J: Gazetaga
46. Hamzaning «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» fojiasining birinchi pardasi qanday boshlanadi?
J: Mahmudxonning Maryamxonimdan kelgan mak tubni o’qishi bilan
47. Qaysi qahramon yorini unga yozgan maktublari ning birida: «Ardoqli miilatim, g‘unchayi muhabbatim, suyukli afandim», deb ataydi? J: Maryamxonim
48. Qaysi qahramonga nisbatan: «Turkistond,a asriar dan beri endigina yetishgon millat joriyasi», deya ta’rif berilgan? J: Maryamxonimga nisbatan
49. Mahmudxon: «Xonim afandi, oh, ikkimizga biruqu bat borgada o‘xshaydi», deya Maryamxonimga aytgan da qaysi uqubatni nazarda tutadi? J: Maryamxonimning hazrati eshonga nazr qilinganligini
50. I parda yakunida Maryamxonimning Mahmudxon ga aytgan so‘nggi iltimosga to‘la gapini toping.
J: Afandim, avvalg‘i marhamat, va’dadagina
bolung, dunyoga aldanmang...
51. «Bu qandayjaholat zamon, qanday vahshat zamon! Insoniyatni, vijdonni, adolatni, mehrshafqatni,jondanortuq farzandni aqchaga sotadurgan zamon, sotadurgan!» Ush bu fikr kimga tegishli? J: Mahmudxonga
52. «Kecha oqshom Maryamxonim ... qurboni edi, biz bugun insoniyat, millat qurboni!» Parchada nuqtalar o‘rniga qo’yilishi kerak bo’lgan so’zni toping. J: Muhabbat
53. «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» asaridan bir yil oldin yaratilgan drama nomini toping.
J: Behbudiyning «Padarkush» dramasi
54. Qatnashuvchilar ro’yxatida ham berilmagan, vo qealarga boshqalarning nutqi orqali aralashgan personaj qaysi? J: Maryamxonimning otasi
55. «Eng yuqori darajada ochiq fikrli» deb taYiflangan personaj qaysi? J: Mahmudxon
56. Yolg‘iz qizini olti xotinlik eshonga nazr qilgan muta assib ota obrazi qaysi asarda berilgan?
J: «Zaharli hayot yoxud ishq qurbonlari» dramasida