Adabiyot 10 oxirgi 2-qism indd

Ogahiy
E) 
Podshoh yo‘qlatsalar nogah, gado deb axtaring, 
Tutmang hargiz nomimi, baxti qaro, deb axtaring.
Muqimiy
F) 
Ko‘rganda qomatingiz bo‘lg‘ay xijil sanovbar,
Tovus jilvasidin raftoringiz chiroyli. 
Furqat

---

81
4. Quyida berilgan parchalarda romantizm yoki realizmga xos qan-
day xususiyatlarni ko‘rish mumkin? 
A)
Zax va rutubatli tong ota boshladi. Oʻrnimdan turayotganim-
da deraza oynasida sidirilib yumalayotgan tomchilarga koʻzim tushdi, 
daydi shaytonvachcha roʻmolchaga emas, oynaga burun tirab tun-
boʻyi yigʻlab chiqqandi goʻyo. Butalarning yalangʻoch novdalari, qu-
riy boshlagan maysalar, shox-shabbalar, koʻlmaklar atrofi ni marjon 
boʻlib qirov qoplagani koʻzga tashlanardi. Eshiklar, devorlar namdan 
sirgʻanchiq boʻlib qolgan, botqoqlikdan esa shunchalar quyuq tuman 
tarqalayotgandiki, yogʻoch ustunga qoqib qo‘yilgan, yoʻlovchilarga 
qishlog‘imiz уо‘nalishishini koʻrsatib turuvchi yogʻoch barmoqni uning 
tagiga borganimdagina ilg‘adim; sayyohlar unga e’tibor bermasdilar 
chogʻi, negaki, bizning tomonlarga hech kim kelmasdi. Koʻrsatkichdan 
oqib tushayotgan tomchilarni kuzatar ekanman, bezovta vijdonim 
menga bu kimsa seni bir umrga suzuvchi qamoqxonaga mahkum qi-
ladi, deyayotgandek edi. Botqoqlikda tuman yanada quyuqlashgani-
dan shlyuzlar, to‘gʻon va zovurlar tumanda qarshimdan otilib chiqib, 
“Ushlanglar uni! Bolakay pashtetni oʻmarib qochmoqda!” deb baralla 
qichqirayotgandek edilar.
Charlz Dikkens, “Katta umidlar” 
romanidan (Angliya, XIX asr)
(Shoazim Minovarov tarjimasi)
B)
Koʻrinadi yolgʻiz oq yelkan
Zangor dengiz tumani aro!..
Nelar izlar u yiroq eldan,
Nelar qoldi yurtida tanho?..
Toʻlqin oʻynar, shamol izillar,
Egik machta gʻijillar ingroq...
Afsus! U na baxtini izlar,
Na baxtidan qochmoqda yiroq!
Pastda moviy toʻlqin tinmaydi,
Koʻkda quyosh qilar tilovat.
U – isyonkor, boʻron tilaydi,
Boʻronlarda bordek halovat.