Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro tibbiyot instituti Ichki kasalliklar propedevtikasi kafеdrasi

b.
Ko‘zdan kechirish 
Ko‘krak qafasi asemetrik suyuqlik yig‘ilgan tomon hajmi pastki yonbosh 
sohada birmuncha kattalashgan nafas olganda orqada qoladi. Qovurg‘alararo bo‘shliq kengaygan va 
tekislashgan. 
v. Palpatsiyada 
tovush titrashi suyuqlik yig‘ilgan joyda juda susaygan, gohida umuman 
aniqlanmaydi. 
g. Perkussiya.
(1)
Ekssudat ustida bo‘g‘iq tovush aniqlanadi. U hamma vaqt orqa va qo‘ltiq ostida joylashadi.
Bo‘g‘iq tovushning yuqori chegarasi umurtqa pog‘onasi bo‘ylab yuqoriga ko‘tariladi. Bo‘g‘iq
tovushning yuqori chegarasi Damuazo egari chizig‘ida hosil bo‘ladi. suyuqlik plevra
bo‘shlig‘ining yon qismida to‘planadi. Keyinchalik u plevra yorig‘idan yuqori va yon
tomonga yoysimon qiyshiq chiziq hosil qilib tarqaladi. 

---

213 
(2)
Sog‘lom tomonda umurtqa pog‘onasi bo‘yalab ko‘ks oralig‘i a‘zolarining siljishi hisobiga
bo‘g‘iq tovush maydoni – Rauxfus – Grokk uchburchagi kuzatiladi. 
(3) 
Shikastlangan tomonda umurtqa pog‘onasi va ekssudat (Damuazo chizig‘i) orasida
ekssudat bilan siqilgan o‘pka sohasida bo‘g‘iqlashgan timpanik tovush (Gorlyand uchburchagi)
aniqlanadi.