Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti



Download 0,6 Mb.
bet127/248
Sana21.04.2022
Hajmi0,6 Mb.
#568698
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   248
Bog'liq
Abituriyentler ush n Qaraqalpaq tili p ninen qollanba quwat Jare

Mıs, mis, mısh, mish, emish janapayları kek etiw, mısqıllaw, boljaw hám shamalaw mánilerin, sımaq janapayı kemsitiw mánilerin bildiredi. Mısalı: Paxta jıynap bolǵansoń ketedimis, - deydi ǵoy jurt (mısqıllaw). Urıstan qorqadımish (mısqıllaw). Onıń ata-babası gúnanı kóp islegenmish (boljaw). Olar kúnine bir qısım otın bolsa da urlap, kelmese sol kúni uyqılay almaytuǵın adamsımaq maqluqlar.

Janpaylardıń bulardan basqa besinshi túri bolıp, olar anıqlaw janapayları dep ataladı. Anıqlaw janapaylarınıń toparın ǵoy, naǵız, dál kómekshi sózleri quraydı. Bulardan ǵoy sózi ózi qatnaslı sózden keyin kelip pikirdi anıq etip beriw ushın qollanıladı: Balalıq minez de óz aldına ótkinshi qızıq ómir ǵoy. Batırlıq biziń analarımızdan shıqqan ǵoy.
Naǵız, dál janapayları ózleri qatnaslı sózdiń aldında kelip, olardıń mánisin dál anıqlap kórsetedi. Mısalı: Qaltamnan bir rúpiydi alıp qarasam dál ózi eken.Mangusta degen maqluq jılannıń naǵız piri eken. (bulardı yadlaw shárt emes)
Janapaylardıń jazılıwı

  1. Soraw, ayırıw-sheklew, kúsheytiw mánilerin bildiretuǵın ma, me, she, ǵana, tek, tek ǵana, hátte, da, de, tap, ǵoy t.b. janapayları gáp ishinde sózlerden bólek jazıladı. Mısalı: ayttı ma, barasań ba, ózim de, sen de, alǵan ǵoy. Tek Azat ǵana kelmedi. Tek ǵana Shamurat erte keldi. Jaydıń ishi tap kúndizgidey jarıq.

  2. Mı, mi, bı, bi, pı, pi túrindegi janapaylar sóz benen betlik qosımtasınıń arasında jazıladı. Mısalı: adambısań, oqıymısań, kelemiseń, kórippiseń t.b.

  3. Shı, shi, sesh, ós, mıs, mis, mıs, mish t.b. sıyaqlı modallıq janapaylar sózlerdiń sońına qosılıp jazıladı. Mısalı: aytshı, kelsesh, aytós, baradımısh, keledimish, kóriptimish t.b.

  4. Aq, ay, aw, áy, a, á, sa, se, da t.b. sıyaqlı janapaylar defis arqalı jazıladı. Mısalı: sen-aq, sonday-aq, aytaman-aw, keler-aw, qoy-á, aytsań-a, ishseń-o, qoy-áy, qoysańız-da, shıdamaptı-da t.b.




Download 0,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   248




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish