Abituriyentlar uchun 6-sinf savol-javoblari

Mavzu: Materiklar va okeanlarning paydo bo`lishi.
131. Dekart-Kant-Laplas gipotezasi qanday yaratilgan?- Quyosh tizimi va Yer koinotdagi harakatlanayotgan changsimon zarrachalarning birikishidan hosil bo`lgan degan fikrni bir xil tarzda aytishgan. Shu ularning nomi bilan nomlangan.
132. Mobilizm gipotezasini kim va qachon ishlab chiqdi?- 1912 yili nemis geologi A. Vegener.
133. Mobilizm so`zining ma`nosi?- yunoncha- siljiydigan harakat.
134. Pangeya materigi qachon paydo bo`lgan?- 200 mln muqaddam
135. Lavraziyadan qaysi materiklar ajralib chiqqan va qachon?- 65 mln yil avval sh.Amerika va Yevrosiyo materiklari.
136. A.Vegener materiklarning gorizontal siljishiga nima sabab deb hisoblagan?- Yerning o`z o`qi atrofida aylanish hisobiga yuzaga keladigan markazdan qochma kuch sababchi.
137. Litosfera plitalari tehnikasi gipotezasini kimlar qachon yaratgan?- 1968 yil L.R.Sayks, J.Oliverlar.
138. Nima ta`sirida Litosfera plitalari bir-biridan uzoqlashadi?- Mantiya moddalarining yuqori tomon harakatlanishi.
139. Olimlarning bashoratiga ko`ra qaysi ko`llar okeanga aylanishi mumkin?- Qizil dengiz va Baykal ko`li.
140. Benta nima?- Okean suvlari tubida, yotqiziqlar orasida yashovchi organizm.

Mavzu: Dunyo okeani, uning qismlari va okean tubi relyefi.
141. "Dunyo okeani” atamasini kim, qachon fanga kiritilgan?-1917 yil rus olimi Y.M.Shokalskiy.
142. "Okean” atamasining lug`aviy ma`nosi?- Okean atamasi finikiyaliklar so`zidan olingan bo`lib, yunoncha qirg`oqsiz dengiz. Yerni aylanib yuruvchi buyuk daryo.
143. "Chellenjer ekspiditsiyasi” qaysi fanga asos soldi?- Okeanografiya faniga.
144. Suv Yer yuzasining Shimoliy yarimsharda necha %, J.yarimsharda necha % qoplagan?- Sh yarimsharda 61%, J.Yarimsharda 81 %.
145. Okean suvlari qachon chuqurlik bo`yicha o`rganila boshlandi?- 1920 yildan.
146. Dunyo okeanini birinchi bo`lib kim 1650 yil beshta qismga ajratgan?- Gollandiyalik olim B. Vorenius.
147. O`rta dengiz tog` tizmasining uzunligi?- 60 ming km.
148. Dunyo okeanida jami nechta dengiz bor?- 67 ta.
149. Buyuk geografik kashfiyotlar davrini o`z ichiga nechanchi asrlarni oladi va bu davrda kimlar kashfiyot qilgan?- XV asrning 2 yarmida, XVII asrning birinchi yarmida X.Kolumb, J.Kabot, Vasko da Gama, Amerigo Vespuchi, F.Magelan, F.Dyerk, V.Yanszan, A.Tosmanlar.
150. Eng oroli ko`p bo`lgan okean?- Tinch okeani 10 mingdan ortiq.