Abituriyentlar uchun 6-sinf savol-javoblari

Mavzu: Sharqiy Osiyo.
1. Sharqiy Osiyoga qayerlar kiradi?- Xitoy davlatining sharqiy qismi Kareya yarim oroli, Yapon va Filippin orollari.
2. Sharqiy Osiyo zaminida qanday platformalar yotadi?- Xitoy-Koreya va Janubiy Xitoy.
3. Buyuk Xitoy pastekisligining markaziy qismida qaysi tog` mavjud?- Shandun tog`i.
4. Buyuk Xitoy pastekisligi iqlimiga tavsif?- Shimolda qish quruq sovuq(-6⁰ C), janubda iliq +3⁰ C. Yozi issiq dengiz sohillarida iyulning o`rtacha harorati +26<sup>0</sup> C. Yillik yog`in shimolda 500 mm, janubda 1000 mm.
5. Sharqiy Osiyoning eng yirik ko`li?-Tayxu ko`li.
6. Buyuk Xitoy pestekisligida qanday tuproqlar tarqalgan?- Unumdor qo`ng`ir tuproqlar.
7. Sharqiy Osiyo o`lkasining janubiy qismlarini qanday tog`lar egallagan?- Janubiy Xitoy past burmali tog`lari.
8. Sharqiy Osiyo o`lkasining qayerlarida paxta, shakarqamish, apelsin, mandarin, ananas va bananlar yetishtiriladi?- Xuanxe va Yansi daryolari havzalarida.
9. Sharqiy Osiyoning asosiy ekini nimalar?- Sholi va Xitoy choyi.
10. Sharqiy Xitoyda qanday konlarning zaxirasi juda katta?- Toshko`mir va temir rudasining.
11. Janubiy Xitoy past burmali tog`lari qaysi foydali qazilmalar bilan mashhur?- Qalay va Volfram.
Mavzu: Markaziy Osiyo.
1. Markaziy Osiyo hududiga qayerlar kiradi?-Xitoy va Mangoliya hududidagi tog` va cho`llar kiradi.
2. Markaziy Osiyoning markaziy va janubiy qismidan qaysi seysmik mintaqa o`tadi?- Alp-Himolay.
3. O`lkaning eng yosh tog`i?- Qoraqum tog`i.
4. Tog`li hududlarda va botiq cho`kmalarda qanday jinslar paydo bo`lgan?- Tog`li hududlarda magmatik va metomorfik botiq va cho`kmalarda cho`kindi jinslar.
5. Rudali, nodirmetal konlarining hosil bo`lishi nimaga bo`glaiq?- magmatik va metomorfik jinslarga.
6. Markaziy Osiyoning eng baland va eng past joylari?- Taklamakon cho`lidagi Tarfan botig`i (-154 m) past joyiQoraqurum tizmadagi Chogoru cho`qqisi 8611 m eng baland.
7.Yonuvchi va norudali konlar nima bilan uzviy bog`liq?- Cho`kindi jinslar bilan.
8. Markaziy Osiyo o`lkasining asosiy relyaf shakllariga qayerlar kiradi?- (Tog, tog`lik, tog` oralig`idagi botiqlar) Tibet tog`ligi Qoraqurum, sharqiy Tyanshan, Oltoy, Milenlun tog`lari Taklamakon botig`i, Gobi cho`li.
9. Ol`ka iqlimiga tavsif bering?- Ol`kaning janubiy-sharqiy qismidagi tog`lar(Tibet, Kuklun) sharqiy yonbag`rida 1000 mm yog`in. Yanvarning o`rtacha harorati shimolda –24⁰ C, (iyulda +16⁰ C) markazida (Taklamakon ch) –8⁰ C (iyulda +24⁰ C), janubida (Tibet t)-20⁰ C (iyulda +10⁰ C) atrofida.
10. Markaziy Osiyoning qaysi daryolari qurib qoladi?- Tarim, Zulayho.
11. Markaziy Osiyoda qanday sho`r ko`llar bor?- Lobnor, Kukunor, Ubsu-Nur ko`llari.
12. O`lkaning chuchuk ko`llari?- Bagrashko`l, Orin-Nur ko`li.
13. Markaziy Osiyoda qanday tabiat zonalari hosil bo`lgan?- O`rmon dasht, chalacho`l, cho`l zonasi.
14. Tyanshan turkcha qanday ma`noni bildiradi?- Tangri tog`.