Abdunazarova Mariya Farxodovna tasavvuf antropologiyasi va uning o’ziga xos jihatlari

Ikkinchidan, ma'naviyatimizda ilmiy qiziqishni aktuallashtirish, allomalarimiz merosini, eng avvalo, bizning zamonamizdagi imkoniyatlar tufayli undan o'sha haqiqatlarni, xizmat qilishi mumkin bo'lgan ilmiy tushunchalarni zamonaviy falsafiy antropologiyaning rivojlanishi uchun ajratib olish bugungi kun talabi sanaladi. Hozirgi zamonda insoniyat jamiyati rivojlanishining o'sib borayotgan bir vaqtda xuddi shunday ildizlarni qidirib topish madaniyat va ma'naviyat tobora chuqurlashib borayotgan ong bilan rag'batlantirilmoqda.
Uchinchidan, antropologiya muammosini o'rganishga yaqindan qiziqish tasavvuf falsafasini ham inson qaysi davrda yashagan bo'lishidan qat'i nazar, u bilan bog'liq intellekt har doim ijtimoiy hayot madaniyatining hukmron turini ob'ektiv ravishda o'zgartirishdagi roli, uning faoliyati va munosabatlarning tabiati metafizik va real dunyoni bilishga qaratilgan bo’ladi. Shu o’rinda, antropologiya va ontologiya chambarchas bog’liq.
To`rtinchidan, Tasavvuf ta`limotida antropologik tamoyilning kuchayishi nafaqat ontologik qiziqish bilan bog'liq balki, insonning gnoseologik va psixologik tabiatini ham o’zida jamlaydi. Biz uchun muhim sanalgan ijtimoiy makon va hodisalar ijtimoiy-madaniy hayot shu nuqtai nazardan ko'rib chiqiladi, insonning o'ziga xos xususiyatida shaxsiy siljishlar, ikkalasida ham sodir bo'layotgan o'zgarishlarni tahlil qilish nuqtai nazaridan ular aynan ijtimoiy ta'sir ostida sodir bo'ladi.
Beshinchidan, Tasavvuf antropologiyasini o’rganishda barcha falsafiy qarashlarni xolis va mukammal tadqiq etish, mutasavvirlar ijodida inson mohiyatining haqiqiy yo'nalishini belgilab olish muhim ahamiyat kasb etadi.
Oltinchidan, Tasavvuf antropologiyasida inson mohiyati, insonning farovonlikka erishishi haqidagi g'oyalar butun jamiyat farovonligiga erishish uhun ham zamin yaratadi. Bu nazariya jamiyat rivojlanishining o'tish davrida, eski qadriyatlar unutilganda, individualizm, egoizm, egosentrizm va shu kabi aniq ifodalangan hodisalarda alohida ahamiyat kasb etadi. O'tish davrida jamoatchilik ongini uyg'unlashtirish tasavvuf ahlining insonparvarlik g'oyalari barchani birlashtiruvchi omilga aylanadi. Shunday qilib, birinchi navbatda tadqiqot mavzusining dolzarbligi tasavvuf falsafasida inson muammoning ob'ektiv va sub’ektiv o’rganish zarurati bilan bog'liq.