Abdullayeva sarvinoz

omoforma  deyiladi.
1
 
Omonim va omoformalar til va nutqda o`ziga xos uslubiy vositalar rolini 
bajaradi: misralarni qofiyalash, tuyuq va askiya janrlariga xos so`z o`yinini 
(tajnisni ) ta`minlaydi, shu asosda badiiy asarga husn bag`ishlaydi.
2
 Masalan: 
Erkim so’z vahjidan taxtga egadir, 
So’zkim, er boshini  pastga egadir. 
Misrada qo`llangan birinchi egadir so’zi-ega/fel/dir- kesimlik qo’shimchasi 
bo’lib  bo’lmoq  ko’makchi  fe’li  o’rnida  qo’llangan(“qo’lidagi,ixtiyoridagi, 
izmidagi  narsaga  ega  bo’luvchi;  xo’jayin,  sohib”  )  (O`TIL.II.437-bet)shaklidan, 
ikkinchi qo’llangan  egadir(eg (fe’l)+ adife’llardagi shaxs-son qo’shimchalarining 
III  shaxsi  qo’shimchasi/r/qofiyani  shakllantiruvchi  tovush(  ko’chma“qaddini 
bukmoq,  bukchaytirmoq”)  (O`TIL.II.438-bet)  dan  iborat.ushbu  leksemalar  baytda 
keltirilishi  natijasida  ohangdoshlikni  yuzaga  keltirib,  ma’nodagi  noziklikni 
                                                           
1
Qilichev E.Hozirgi o`zbek adabiy tili. Buxoro:2009. 79-bet. 
2
Jamolxonov H. Hozirgi o`zbek adabiy tili.Toshkent: “To`lqin”,2005.180-bet.  

---

51 
 
ta’minlamoqda  va  adibning  so’z  qo’llash    ma’horatini  yana  bir  bor  namoyon 
etmoqda.  
Aytish  mumkinki,  Yusuf  Xos  Hojib  omonimlarni  mahorat  bilan  qo’llay 
olgan,  omonim  qo’llash  talabini    ham  yuksak  darajada  uddalagan.  Bu  esa  uning 
asarini  boyitib,  mazmundorligini  oshirib,  asar  leksikasidagi  ma’no  rang-
barangligini ta’minlab kelmoqda.