Abdullaeva I uzbek adabiyotida fantastika janri



Download 238,62 Kb.
Pdf ko'rish
bet11/14
Sana29.12.2021
Hajmi238,62 Kb.
#76937
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
ozbek adabiyotida fantastika janri

kommunistik  aqidaparastlikka  asoslangan  etmish  yillik  davrni  boshimizdan 

kechirdik.  Bu  davrda  ommani  soxta  g‘oyalarga  ishontirish,  ularga  itoat 

qildirish  uchun  qancha-qancha  kuch,  qanchadan-qancha  mablag‘  sarf 

bo‘lmagan,  deysiz.  Bu  ish  bilan  butun  boshli  bir  tizim  shug‘ullanar  edi. 

Jamiyatning  eng  yuqori  bo‘g‘inidan  eng  quyi  qatlamlarigacha  bu  tizim 


 

43 


o‘zining  kuchli  ta’sirini  o‘tkazar  edi.  Ehtimol,  bugungi  yoshlarimiz  bilmas, 

lekin nisbatan yoshi ulug‘roq odamlar u paytlardagi har turli siyosiy axborot 

va o‘qishlar, mashg‘ulotlar, leksiya va ma’ruzalarni yaxshi eslaydi. Matbuot, 

radio-televidenie,  adabiyot  va  san’atning  ham  bor  e’tibori  shu  masalaga  - 

odamlar  ongida  bo‘shliq  paydo  bo‘lmasligiga  qaratilgan  edi.  Boshqacha 

aytganda,  bu  tizimning  yagona  maqsadi  –  shu  rejimga  kerak  bo‘lgan 

mafkurani kishilar ongiga zo‘rlik bilan singdirishdan iborat edi».

11

 



Aslida  esa,  Islom-Ovrupa,  Lotin  Amerikasi,  Avstraliya  va  boshqa 

qit’alar  tafakkurini  kunba-kun  o‘ziga  jalb  etayotgan  va  mistik  fikr,  nozik 

falsafa  va  nafis  she’riyat  taraqqiy  etishiga  omil  yaratgan  buyuk  madaniyat 

negiziga  qurilgan  ruhiy-ma’rifiy  ta’limot  edi.  Kommunistlarning  islomdagi 

har qanday ma’rifatli bo‘lgan odam ongi uchun tushunarli bo‘lgan va nafaqat 

ma’naviy  omillar,  balki  mavhum  fikrlash  tarzi  va  xayrli  niyat  rag‘bati 

ko‘zgusidagi yuksak madaniyatni ko‘rmasliklari mumkin emas edi. Ayni shu 

narsa  ularga  tinchlik  bermas,  ayrish  mumkinki,  jazavaga  solardi.  CHunki 

kommunistlar  kuch,  zo‘ravonlik  va  qurol  vostasida  saqlab  kelayotgan, 

cheklanmagan  imtiyozlarga  ega  hokimiyatga  kimdir  da’vogarlik  qilishi 

mumkin  bo‘lsa,  bu  avvalo  Islom  va  uning  fozil  ulamo  va  hukamolari  edi. 

Million-million  odamlarning  ongini  «zaharlab»  kommunistik  diktaturaga 

qaqshatqich zarba bera olishga qodir eng xavfli kuch ham ana shular edi. Illo, 

kommunizm  homiylariga  tarixiy  yilnomalardan  yaxshi  ma’lumki,  o‘tmishda 

Islom Muhammad payg‘ambar atalmish bir oddiy «cho‘pon» shaxsida buyuk 

sivilizatsiya  o‘chog‘i  bo‘lmish  butun  arab  dunyosini  bir  bor  zabt  etgan  va 

bashariyatni 

«jaholat 

botqog‘iga 

botiruvchi» 

bu 

tarixning 



yana 

takrorlanmisligiga hech qanday kafolat yo‘q edi. 

                                                           

11

  Каримов  И.А.  Озод  ва  обод  Ватан,  эркин  ва  фаровон  ҳаёт  —  пировард  мақсадимиз. 



www.ziyouz.com 

кутубхонаси 24-15 бетлар



 

 



 

44 


Vaholanki,  kommunistlar  hamma  vaqt  bir  narsani  e’tiborlaridan  soqit 

qilib  kelishgan.  Islom  ta’limotida  haqiqiy  musulmon  har  qanday 

hokimiyatdan  tashqaridagi  shaxs.  U  faqat  Parvardigorning  quli,  o‘z hayotini 

xudo  «ishiga»  bag‘ishlagan  insondir.  Uning  uchun  hozirgi  vaqt  va  kelajak 

vaqti, kechasi  va kunduzgi  vaqt  bir xil  qimmatga  ega.  Musulmon odamning 

jami  g‘animlari  har  qancha  yuzsizlik  bilan  uning  makoniga  bostirib  kirishi, 

e’tikodi timsollarini yakson qilishi, musulmon ayollarining yuzlaridagi hayo 

pirdalarini yulqib tashlashlari mumkin - bular bari uning azaliy dunyoqarashi 

va nuqtai nazariga hech qanday putur etkaza olmaydi. U boshqa o‘lchovdagi 

vaqtda  yashaydi  va  uning  vaqtiga,  oyoq  osti  bo‘lgan  an’anaviy  tarix 

yo‘nalishiga  kirishning  ikki  yo‘li  bor:  -bu  yo  ruhan  islomni  qabul  qilish,  yo 

uning qadriyatlari va madaniyatini chin dildan tan olishdir. O‘zgacha bo‘lishi 

mumkin  emas.  Bu  tushunchalar  haqida  munozaraga  kirishmagan  holda 

e’tiborni yana asar qahramoniga qaratmoqchimiz. 

Mana  shularning barini dildan  his  qilgan  Asad  oliy  bir  maqsadga  qo‘l 

uradi. Bu olamdagi jami dahriylarga Koinot oliy tafakkuri ya’ni Ollohi taolo 

chindanam mavjudligini ta’limoti asosida isbotlab berishga jazm etadi. Ilmiy 

ishida  islom  olamining  katta  bilimdoni,  ajdod-avlodi,  aziz  avliyo-

anbiyolaridan sanalmish o‘z dadasi Bahrom SHayx ota katta yordam beradi. 

Bir-biridan  dilbar,  biri  biridan  shirin  uch  opa-singil  esa  jannatiy 

buvalari  bilan  to‘g‘rirog‘i,  buvalarning  ruhlari  bilan  uchrashib  so‘zlashib, 

yo‘l-yo‘riq  olib  turishadi.  SHayx  Tohir  buva,  shayx  Xoja  buva,  Tilla  shayx 

buvalari  tez-tez  ularni  yo‘qlab  koinot  sir  asrorlaridan  voqif  kilishardi. 

SHunday tashriflaridan birida sinovlardan, qiyinchiliklardan cho‘chimaslikni, 

qismatdan  nolimaslikni  ta’kidlashar  ekan,  shayx  Xoja  Asror  bobo  shunday 

deydi:  “-Ona  qizim,  bu  olam  shunday  murakkab,  jumboqqa  yo‘g‘irilgan 




Download 238,62 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish