Abdulla sher axloqshunoslik



Download 10,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet62/209
Sana21.01.2023
Hajmi10,65 Mb.
#900826
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   209
Bog'liq
Abdulla sher axloqshunoslik

«Qobusnoma» 
asarida ham ana shu jihatlarga e ’tib o r 
qilinadi. Ayni paytda, «Qobusnom a» inson hayoti va faoliyatining deyarli 
b arch a tom o nlarini qam rab oluvchi o ‘git - ko‘rsatm alardan iboratdir. 
U n d a m ehm onga borish, m eh m o n kutish, savdogarchilik odoblaridan 
tortib, chavgon o ‘yini — sportchi odobigacha qalam ga olinadi. Kaykovus 
axloqiylikka erishuv ikki xil — tab iiy-tug‘m a va tarbiya orqali ro ‘y 
berishini aytadi. Shu bilan birga axloqiy tarbiya h a r ikki holatda ham
shart ekanini ta ’kidlaydi.
S h a rq o n a p a n d n o m a la rn in g e n g m a sh h u ri, sh u b h a siz , Shayx 
M uslih iddin Sa’diyning (1184—1292) 
«Guliston» 
asaridir. Jah o nda bu 
asar taijim a qilinm agan b iro r — b ir m adaniy til b o ‘lm asa kerak. 0 ‘zbek 
tilig a u b irin c h i m arta b u yu k o ‘zbek m um toz shoiri Sayfi Saroyi 
to m o n id a n XIV asrda tarjim a qilingan.
«G uliston»ning bu qad ar m ash h u r b o ‘lib ketishiga asosiy sabablar 
s h u n d a k i, a w a lo , u m u a llifn in g h a y o tiy ta jrib a la ri va k o ‘rg an - 
k echirganlarini, o ‘z q ulog'i bilan eshitgan voqea-hodisalarni o ‘z ichiga
www.ziyouz.com kutubxonasi


oladi; ikkinchidan, pandnom a buyuk S a ’diy ijodiga xos tengsiz badiiylik 
bilan sug‘orilgan; uchinchidan, uning uslubidagi yuksak axloq egasining 
d on ish m an d lig i va sam im iyati kishini o ‘ziga to rtib tu ra d i. N asriy 
hik oyatlar bilan m e ’yoriy hik m atlar — axloqiy xulo salarn in g uzviy 
bog‘lanib ketganligi esa asarni yana ham o ‘qishli qiladi.
S a ’diy , b ir in c h i n a v b a td a , o d a m la r q iy o fa s id a g i e z g u lik va 
yovuzlikning o ‘zaro m unosabatlarini o ch ib beradi. O ddiy m u o m ala 
odobidan tortib, yuksak axloqiy tam oyillargacha ana shu m unosabatlarni 
aks ettirishga xizm at qiladi. M u tafak k ir sh o ir in son ax lo q iy lig in i, 
ezg u lik n i o ‘z g a la r m a n fa a tin i o ‘z m a n fa a tid a n u s tu n q o ‘y ish d a , 
odam larga qayishishda ko‘radi; ilm iy til bilan aytganda, S a ’diy, inson 
inson u c h u n vosita em as — m aq sad , d eg an g ‘oyani ilgari su radi. 
Yovuzliklar ichida u, ayniqsa, yolg‘o n n i qattiq qoralaydi: «Yolg‘on 
gapirm oq ham , — deydi shoir, — xanjar zarbi kabidir: ja ro h a t tuzalsa- 
da, izi qoladi»1.
B u ndan ta s h q a ri, S a ’diy k a s h f e tg a n h ik m a tla r h a m o 'z in in g
obrazliligi, falsafiy qudrati va nazokati bilan kishini hayratga soladi. 
Quyidagi hikm atga e ’tibo r bering: «G avhar loyga tushsa h a m aw alg id ek
qim m atbaho, chang osmonga ko‘tarilganda h am qadrsizdir»2. Yoki m ana 
bu kichkinagina hikoyatni olib k o ‘raylik:

Download 10,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish