Abdulla sher axloqshunoslik


 Abay. Tanlangan asarlar. Т ., G ‘.G ‘ulom nomidagi Adabiyot va san ’at nashriyoti



Download 10,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet128/209
Sana07.07.2022
Hajmi10,65 Mb.
#753233
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   209
Bog'liq
Axloqshunoslik (Abdulla Sher) (1)

Abay. Tanlangan asarlar. Т ., G ‘.G ‘ulom nomidagi Adabiyot va san ’at nashriyoti
1995, 90-b. 

www.ziyouz.com kutubxonasi


Chunonchi, risola davomida, ayniqsa uning birinchi faslida, qora va 
oq ranglarning majoziy ham da botiniy mohiyati o ‘ziga xos tarzda 
ifodalanadi. Qora mehnati tufayli dunyoni yashnatayotgan insonlar 
qalbining oqligi, oq tana-yu oq bilak kimsalar qilayotgan ishlarning 
qoraligi ta ’kidlanadi va ular shu orqali axloqiy mazmun kasb etadi. 
Anbar otin shunday deb yozadi:
«U1 qaro xalq oftob so‘zanida m ehnat qilib, o ‘zlari har qancha 
kuyganlari holda, hosillarini ham tovoqlariga tuhfa qilurlar. Misol 
andoqdurki, qazon bovujud qoradur, o ‘zi o ‘tda kuyib qaro bo‘lg‘oni 
holda ovqat pishurib odamlarni to ‘ydirur.
Qarolar bordurlarki, alar o ‘zlari qaro bo‘lg‘oni holda, m a’rifat nuri 
siyratlarida to ‘ladur va ul nurlarni fasohat va til durdonalari vositasi ila 
olamg‘a oq shu’la socharlar. Misol uldurki, qaro charog1 o‘zi qaro yog‘, 
kuyundig‘a giriftor b o ig ‘oni holda, nuri ilan kulbani ravshan qilur».1
Risolaning ikkinchi faslida Anbar otin o ‘sha davrdagi ayollar ahvolini, 
ularning bevosita va bilvosita ijtimoiy kamsitishlar natijasida o ‘z iqtidori, 
iste’dodi, latofatini namoyon qila olmasliklarini aytib o ‘tadi. Ular, hatto, 
ko‘cha-ko ‘ylarga zarurat yuzasidan, masalan, qarindosh-urug‘larini 
ko‘rgani borish uchun chiqqanlarida, eski paranjiga o ‘ranib, kampirlar 
kabi bukchayib yuradilar. Chunki, agar qaddi-qomatini adl tutib, yoki 
ochilib-sochilib yursalar, ularga erkaklar tajovuz qilishlari mumkin. Bunday 
axloqsizlikning ildizi ijtimoiy adolatsizlikka borib taqaladi: kambag‘alligi 
tufayli uylanish, oila boshlig‘i bo‘lish huquqidan mahrum bo‘lgan bunday 
erkaklar shayton vasvasasiga tushib, shahvoniy nafslarini tiyolm ay 
qoladilar. Lekin taraqqiyparvar shoira kelajakka katta ishonch bilan 
qaraydi: bu ijtimoiy-axloqiy illatlar albatta o‘tib ketadi, hurlik, tenglik 
zamonlari keladi. Mana, bu haqda Anbar otinning o‘zi nima deydi:
«Bir zamoni bo‘lurki, kamina mushtipar kabi olijanob orzu qilg‘ondan 
ziyoda bo‘lur... alarni mazlumalar avlodi xatarsiz tavallud o ‘lub, yaxshi 
parvarish topub, xushro‘y va xushxo‘y, botamiz va vatando‘st, serg‘ayratu 
m e h m o n d o ‘st b o ‘lub, kam olg‘a yetur. Ul zam onda b arch a xalq 
sohibjamol bo‘lur...
Ul zam onda odam axloqi ul darajag‘a yeturki, xurusi mijoz gala 
xotunlik rusumini tark etar va har er bitta xotin ila farog'atvor kun 
kechirg‘ay...

Download 10,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish